10 Μαρτίου 2014

Κάτι αλλάζει στη Μέση Ανατολή

Ευρύτερη προσέγγιση με άξονα τη «γέφυρα» μεταξύ Ριάντ και Τελ Αβίβ
Κάτι αλλάζει στη Μέση Ανατολή«Επίδειξη ψεύτικης διαλλακτικότητας και προπέτασμα καπνού για να συνεχίζει την πολιτική εναντίον του παλαιστινιακού λαού» χαρακτήρισε τις δηλώσεις του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου της περασμένης Τρίτης ο παλαιστίνιος ηγέτης Μαχμούντ Αμπάς. «Είμαι έτοιμος να συνάψω μια ιστορική ειρήνη με τους παλαιστίνιους ηγέτες» είχε δηλώσει ο κ. Νετανιάχου μιλώντας στο ετήσιο συμπόσιο του ισραηλινού λόμπι AIPAC στην Ουάσιγκτον. Πρόσθεσε ότι μια ειρήνη με τους Παλαιστίνιους ανοίγει τον δρόμο για «καλύτερες σχέσεις και με άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής». Δεν έδωσε ιδιαίτερη σημασία στη δήλωση του ισραηλινού πρωθυπουργού ο Λευκός Οίκος, αν και εκπρόσωπός του τη χαρακτήρισε «ουσιαστική». Η προσοχή των Αμερικανών - κυβερνητικών αξιωματούχων, του Κογκρέσου και πολλών πολιτικών σχολιαστών - επικεντρώθηκε σε ένα άλλο σημείο του λόγου του. «Πολλοί άραβες ηγέτες» τόνισε ο κ. Νετανιάχου «άρχισαν να αντιλαμβάνονται ότι το Ισραήλ δεν είναι εχθρός τους». Ηταν μια συγκαλυμμένη αποκάλυψη της προσέγγισης του Ισραήλ με ορισμένες μουσουλμανικές χώρες της περιοχής που έχει σημειωθεί τελευταία και, ταυτόχρονα, ήταν πρόσκληση προς άλλες που διστάζουν να προχωρήσουν στην «ομαλοποίηση των σχέσεών» τους με το Τελ Αβίβ, στην οποία τους παρότρυνε πρόσφατα και ο αμερικανός αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν.

Είναι κοινό μυστικό στην Ουάσιγκτον, όπως και στο Ισραήλ, ότι έχει ήδη αποκατασταθεί μια «γέφυρα» μεταξύ της Ριάντ και του Τελ Αβίβ και ότι το Κατάρ «ενεργεί για λογαριασμό μιας εξάδας εμίρηδων και βασιλέων (...) της Αραβικής Χερσονήσου» για «κάποια βήματα προόδου στις σχέσεις τους με το Ισραήλ», αποκάλυψε την περασμένη εβδομάδα η βρετανική εφημερίδα «The Guardian». Η προοπτική ενός πυρηνικού Ιράν είναι κοινός εχθρός, ο οποίος «σπρώχνει τον έναν στην αγκαλιά του άλλου», έγραψε τελευταία ο Τόμας Φρίντμαν από το Τελ Αβίβ.

Η καταγγελία και απαγόρευση της παλαιστινιακής Χαμάς από την στρατοκρατούμενη κυβέρνηση της Αιγύπτου, την περασμένη Τετάρτη, μπορεί να ενόχλησε κάποιους Παλαιστίνιους αλλά ικανοποίησε το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία, το Μπαχρέιν κ.ά. Το «κάτι αλλάζει» στη Μέση Ανατολή μπορεί να σαρκάστηκε και να υποτιμήθηκε όταν το είχε ως επικεφαλίδα ο «New Yorker» σε σειρά άρθρων πριν από έναν και πλέον χρόνο - σήμερα όμως είναι γεγονός.

Οι εξελίξεις στην Ουκρανία έχουν επιπτώσεις πολύ ευρύτερης σημασίας από όσες προβάλλονται. Η «όλη πολιτική κατεύθυνση» της κυβέρνησης Ομπάμα είναι «υπό μελέτη» μετά την Ουκρανία, έγραψε την περασμένη Τετάρτη η εφημερίδα «The Washington Post», διευκρινίζοντας ότι στο «όλη» περιλαμβάνεται και η καθυστέρηση στην αποστασιοποίηση των Ηνωμένων Πολιτειών από τη Μέση Ανατολή την οποία είχε εξαγγείλει ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα πριν από έναν και πλέον χρόνο. Ηταν άλλωστε ενδεικτική η ατμόσφαιρα που επικράτησε στο Οβάλ Γραφείο όπου συναντήθηκαν την περασμένη Τρίτη οι κ.κ. Ομπάμα και Νετανιάχου. «Ψυχρή» την έκριναν οι «New York Times», αλλά ο αμερικανός πρόεδρος «μίλησε σε χαμηλούς τόνους και συγχάρηκε τον κ. Νετανιάχου» για τη στάση του στο Παλαιστινιακό. Μόλις πριν από δύο μήνες οι δυο τους είχαν έρθει σε δημόσια (φραστική) σύγκρουση για το αμερικανικό άνοιγμα στο «πυρηνικό» Ιράν.

Ανησυχίες-Οι «ιέρακες» του Τελ Αβίβ

Στην Ουάσιγκτον έχουν λόγους να ανησυχούν μήπως το Ισραήλ, εξασφαλίζοντας την ανοχή της Σαουδικής Αραβίας ύστερα από τη «γέφυρα» που έχει δημιουργήσει με τη Ριάντ, εκμεταλλευθεί την ευκαιρία της απασχόλησης των Αμερικανών με τα σχέδια του Βλαντίμιρ Πούτιν για την Κριμαία κλπ. και βομβαρδίσει αεροπορικώς το Ιράν. Εχει άλλωστε προκαταβολικά την υποστήριξη των ακραίων του Κογκρέσου και της «Wall Street Journal».

Οι ανησυχίες του Λευκού Οίκου - και άλλων - για εκμετάλλευση από το Ισραήλ της ευκαιρίας ενισχύθηκαν και από δύο νέα στοιχεία: Την μεγάλη προβολή που δίνει αυτές τις ημέρες το Τελ Αβίβ στην κατάσχεση από τις ισραηλινές δυνάμεις φορτίου πυραύλων και οβίδων ιρανικής προέλευσης που προορίζονταν για τους Χεζμπολάχ, όπως ανακοινώθηκε. Και, δεύτερον, από τις επισημάνσεις πολιτικών παραγόντων και κυβερνητικών κύκλων στο Τελ Αβίβ ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία απασχολούνται τώρα με την Ουκρανία. «Δεν δείχνουν προσοχή στη Συρία, στο Ιράν και στις συνομιλίες Ισραήλ - Παλαιστινίων για την ειρήνη» λένε με νόημα ισραηλινοί αξιωματούχοι.