30 Μαρτίου 2014

Το Πακιστάν και το τζιχαντιστικό Ισλάμ

Σπύρος Λίτσας Στους «International New York Times» του προηγούμενου Σαββατοκύριακου η Carlotta Gall δημοσιεύει μέρος ενδελεχούς έρευνας ετών. Κύκλοι των μυστικών υπηρεσιών του Πακιστάν βρίσκονται σε ανοιΧτή επικοινωνία με τους Ταλιμπάν, τους υποστηρίζουν και τους παρέχουν πολιτική κάλυψη, ενώ παρείχαν καταφύγιο και στον επικεφαλής της Αλ Κάιντα Οσάμα μπιν Λάντεν στο Αμποταμπάντ.Είναι εμφανές για όσους παρατηρούν τα τεκταινόμενα στην περιοχή ότι οι ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια δεν κρύβουν τη δυσαρέσκειά τους γύρω από τον τρόπο που το Πακιστάν επιλέγει να διαχειρίζεται το κρίσιμο ζήτημα των τζιχαντιστών, είτε αυτοί είναι οι Ταλιμπάν είτε είναι παραστρατιωτικές ομάδες που δραστηριοποιούνται στο Κασμίρ, όπως για παράδειγμα η γνωστή Lashkar e-Taiba.

Ενώ τα μάτια του δυτικού κόσμου είναι στραμμένα προς τον συριακό εμφύλιο και την ιρανική πυρηνική ατζέντα, εξαιρετικά σημαντικά γεγονότα λαμβάνουν χώρα στις ημιαυτόνομες περιοχές των Παστούν στα σύνορα του Πακιστάν με το Αφγανιστάν, περιοχές που ούτε ο πανίσχυρος βρετανικός στρατός της εποχής της Βικτορίας πέτυχε να ελέγξει στρατιωτικά αλλά ούτε και οι ΗΠΑ πέτυχαν να επιβάλουν τη χερσαία παρουσία τους εκεί τα τελευταία 13 χρόνια. Οι Ταλιμπάν ελέγχουν πλέον μεγάλο μέρος του νότιου Αφγανιστάν με αντεπίθεση ευρείας κλίμακας που θυμίζει την επίθεσή τους εναντίον των μουτζαχεντίν τα πρώτα χρόνια μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Οι φύλαρχοι των ημιαυτόνομων περιοχών είτε αναγκάζονται είτε επιλέγουν να στηρίζουν τους τζιχαντιστές, ενώ τα τελευταία χρόνια πάνω από 100 βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας έχουν λάβει χώρα στην Καμπούλ και στα περίχωρα εξαιτίας της επαναδραστηριοποίησης των Ταλιμπάν.
  
Αν σε όλα αυτά προστεθεί το ότι οι ΗΠΑ έχουν αποφασίσει να αποσυρθούν από το Αφγανιστάν, τότε καθίστανται εξαιρετικά πιθανές οι μελέτες-προβλέψεις έγκυρων δυτικών think tanks των ΗΠΑ αλλά και της Βρετανίας που μιλούν για αυξημένες πιθανότητες αν όχι ολικής επανακατάληψης του κράτους από τους Ταλιμπάν, μια πιθανότητα που, όπως έχω υποστηρίξει σε μελέτες μου σε επιστημονικά journals του εξωτερικού, είναι δύσκολο να συμβεί, σίγουρα ελέγχου μεγάλου τμήματος της αφγανικής επικράτειας.
  
Ασφαλώς και προκαλεί προβληματισμό ότι το Πακιστάν δεν έχει καταφέρει ακόμα να απαλλαγεί από τους θύλακες αυτούς στο εσωτερικό του, που κλείνουν το μάτι στους Ταλιμπάν, νιώθοντας πολύ πιο άνετα με το να επιτρέπεται η λειτουργία σαλαφιστικών μαντράσας (ιεροδιδασκαλίων) σε πόλεις όπως η Κουέτα, που αποδεδειγμένα αποτελούν φυτώριο εθελοντών τρομοκρατικών επιχειρήσεων αυτοκτονίας, παρά να συνεργάζονται με τις δυτικές κυβερνήσεις για την οριστική εξάλειψη του φαινομένου. Ο πόλεμος εναντίον των τζιχαντιστών, ιδίως στο Αφγανιστάν, δεν μπορεί και δεν πρέπει να χαθεί. Πολύ απλά γιατί, αν κυματίσει ξανά η λευκή σημαία των Ταλιμπάν στις περιοχές αυτές, τότε η Ιστορία θα έχει διανύσει μάταια έναν ολοκληρωμένο κύκλο συγκρούσεων από το 2001 ως το 2014.
  
Οπως όμως ορθά αναφέρει η Carlotta Gal, η πραγματική απειλή στην ευρύτερη περιοχή για τον δυτικό κόσμο δεν είναι οι Ταλιμπάν αλλά οι σκοτεινοί πακιστανικοί κύκλοι που διασύρουν το επίσημο πακιστανικό κράτος στηρίζοντας τους τζιχαντιστές για να προωθήσουν τους αναθεωρητικούς στόχους και σκοπούς τους. Το Πακιστάν είναι μια πυρηνική δύναμη, οπότε σε καμία των περιπτώσεων δεν πρέπει οι κύκλοι αυτοί να αποκτήσουν πρόσβαση στο πυρηνικό οπλοστάσιο. Επίσης, δεν θα πρέπει να επιτραπεί σε αυτούς με πρόσχημα την ινδοπακιστανική διένεξη για το Κασμίρ να αποσταθεροποιήσουν την Ινδία. Η Ινδία αποτελεί αποφασιστικό στρατηγικό ανάχωμα στις διαθέσεις ισλαμιστικών παραγόντων να οδηγήσουν την κεντρική Ασία σε ολική αποσταθεροποίηση αλλά και καταλύτης εξελίξεων για τον δυτικό πόλο σε μια τυχόν μελλοντική κρίση με την Κίνα. Γι' αυτό και το Πακιστάν οφείλει να αντιμετωπίσει την ισλαμιστική Πέμπτη Φάλαγγα που δραστηριοποιείται εις βάρος του ιδίου αλλά και των δυτικών θέσεων και συμφερόντων.
 Σπύρος Ν. Λίτσας