04 Ιανουαρίου 2014

Το σύνδρομο του Ιβάν Γκρόζνι

Η επανεμφάνιση του ακραίου φονταμενταλιστικού ισλαμικού τρόμου στη Ρωσία είναι πολιτικό δώρο για τον Πούτιν, καθώς νομιμοποιεί μια αυταρχική συγκεντρωτική προσωποπαγή εξουσία με νέο πολιτικό άλλοθι, το οποίο είναι ταυτόχρονη και πραγματική απειλή.
Εδώ και καιρό η εξόντωση των ολιγαρχών της εποχής Γέλτσιν είχε ολοκληρωθεί και μαζί της η αυταρχική ανασύνταξη του κρατικού μηχανισμού και του ηγεμονικού κύρους της χώρας τουλάχιστον στην πρώην ΕΣΣΔ. Χωρίς ευρύτερα αποδεκτή απειλή και κίνδυνο η αμφισβήτηση του αυταρχισμού της εξουσίας ήταν ζήτημα χρόνου να φύγει από το στενό πλαίσιο των δυναμικών ομάδων αμφισβήτησης και να επηρεάσει ευρύτερα την κοινωνία των πολιτών.

Αν στη Δύση υπάρχει το σύνδρομο του Βοναπάρτη, της αυταρχικής δηλαδή επιστροφής στον νόμο και στην τάξη ύστερα από ένα σοκ αποσταθεροποίησης, στη Ρωσία υπάρχει το σύνδρομο του Ιβάν Γκρόζνι, του Ιβάν του Τρομερού που έσωσε την ύπαρξη και την ενότητα της χώρας με την πλήρη εξολόθρευση κάθε τοπικού και περιφερειακού κέντρου εξουσίας.Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η αποκατάσταση του πιο σκληρού τσάρου της ρωσικής ιστορίας έγινε με απόφαση του Στάλιν στη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου το 1942 με προφανή την ιστορική αναλογία και ταύτιση και με κύριο εργαλείο προπαγάνδας την ομώνυμη αριστουργηματική ταινία του σκηνοθέτη Σεργκέι Αϊζενστάιν. Ο ισλαμικός φονταμενταλισμός θίγει ταυτόχρονα την ασφάλεια της καθημερινότητας του μέσου πολίτη, ξυπνά τις εθνικιστικές μνήμες των ρωσοτουρκικών πολέμων που ξεκίνησε η Μεγάλη Αικατερίνη και επιπλέον είναι και μια θρησκευτική σύγκρουση ανάμεσα στην Ορθόδοξη μεγάλη Ρωσία και στο Βάρβαρο Ισλάμ.

Επιπλέον παρουσιάζει στις ΗΠΑ και τη Δύση τη Ρωσία ως εμπροσθοφυλακή του πολέμου κατά της τρομοκρατίας -και μάλιστα την ώρα που οι ΗΠΑ του Ομπάμα ετοιμάζονται να τον εγκαταλείψουν παραδίδοντας το Αφγανιστάν στους Ταλιμπάν- και ταυτόχρονα συσπειρώνει πέριξ της Μόσχας ηγέτες από τον Αλέφ του Αζερμπαϊτζάν μέχρι τον Ναζαρμπάγιεφ του Καζακστάν.Δίχως υπερβολή, οι εκρήξεις στον σιδηροδρομικό σταθμό και στο τρόλεϊ στο Στάλινγκραντ θα περάσουν στην Ιστορία ως η 11η Σεπτεμβρίου 2001 του Βλαντιμίρ Πούτιν. Τέλος, όλα δείχνουν ότι ο Πούτιν θα κάνει καλύτερη χρήση αυτής της ευκαιρίας από ό,τι ο Μπους υιός.
kapopoulos@pegasus.gr ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ