23 Ιανουαρίου 2014

Ο Ασαντ στην αντεπίθεση

Ο Ασαντ δεν φαίνεται να έχει ιδιαίτερη αγωνία για τη έκβαση της Διάσκεψης της Γενεύης, καθώς όλα τα δεδομένα της σύγκρουσης είναι πλέον θετικά για το καθεστώς του.
http://www.aramnahrin.org/Photo/Balkanisation_Syria.jpg
Ρωσία και Ιράν τον ενισχύουν στην προσπάθειά του να ανακτήσει τον μέγιστο δυνατό έλεγχο της επικράτειας. Για την Τεχεράνη, η Συρία είναι ο μόνος σύμμαχος στην περιοχή, ενώ η Ρωσία διαθέτει στη χώρα τη μοναδική ναυτική της βάση στη Μεσόγειο.Οι ΗΠΑ συνεχίζουν τον διμερή διάλογο με το Ιράν και ταυτόχρονα ενισχύουν τη συνεργασία τους με τη Μόσχα στη Μέση Ανατολή.Η Τουρκία είναι βυθισμένη στην εσωστρέφεια, στη σκιά της σύγκρουσης Ερντογάν-Γκιουλέν, σε μια χρονιά πολλαπλών εκλογικών αναμετρήσεων.Ετσι το μόνο σοβαρό πρόβλημα για το Αλαουιτικό Καθεστώς της Δαμασκού είναι η αντοχή -κυρίως πολιτική και διπλωματική- της Σαουδικής Αραβίας να στηρίζει ακραίες φονταμενταλιστικές ομάδες που σκορπούν τον τρόμο στον μη σουνιτικό πληθυσμό της Συρίας, μια επιλογή που οξύνει τις ήδη τεταμένες διμερείς σχέσεις Ουάσιγκτον-Ριάντ.

Η όποια εναντίωση της Σαουδικής Αραβίας στη νέα πολιτική της Ουάσιγκτον στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή έχει ημερομηνία λήξης και το ίδιο ισχύει και για το Ισραήλ: Το μόνο που μπορούν να κάνουν οι δύο δυσαρεστημένοι από τη στροφή Ομπάμα είναι να αποσπάσουν ανταλλάγματα, ο μεν Νετανιάχου στις υποχωρήσεις απέναντι στην παλαιστινιακή πλευρά και η Δυναστεία των Σαούντ να διασφαλίσει ότι η αμερικανική στροφή δεν θα ακυρώσει την εγγύηση της ασφάλειάς της από την Ουάσιγκτον απέναντι στη Τεχεράνη.

Ετσι το μειονοτικό αλαουιτικό καθεστώς Ασαντ με τη στήριξη των Χριστιανών, των Δρούζων και των Κούρδων θα εξακολουθήσει να αποτρέπει τη δημιουργία μιας Σουνιτικής Συρίας που θα επέτρεπε τη δημιουργία ενός σουνιτικού τόξου από την Αραβική Χερσόνησο μέχρι και την Τουρκία.Στην προσπάθειά τους να κυριαρχήσουν οι Σουνίτες δεν δίστασαν το 1958 να προχωρήσουν σε ένωση με την Αίγυπτο του Νάσερ ιδρύοντας την Ηνωμένη Αραβική Δημοκρατία που άντεξε μόλις μέχρι το 1961, καθώς υπό το πρόσχημα της ομοσπονδίας η Συρία είχε γίνει προτεκτοράτο του Καΐρου.
Ειρωνεία της Ιστορίας, καθώς το Μειονοτικό Αλαουιτικό καθεστώς στη Συρία είναι μια επιλογή της Γαλλίας που διοίκησε τη Συρία και τον Λίβανο από το 1918 μέχρι το 1941, με το Παρίσι σήμερα να στηρίζει τους αντικαθεστωτικούς.

Τι μπορούμε να περιμένουμε λοιπόν από τη Γενεύη και από τις επόμενες συναντήσεις; Τίποτε παραπάνω παρά επί μέρους συμφωνίες ανακωχής και εκεχειρίας που θα θυμίζουν την κατάσταση πραγμάτων που επικρατεί στον Λίβανο, όπου υπό το πρόσχημα της κρατικής ενότητας έχει παγιωθεί η de facto διάσπαση-διανομή της χώρας σε θρησκευτικές-κοινοτικές επί μέρους οντότητες.
Η πραγματικότητα είναι ξεκάθαρη: Ο Ασαντ είναι αμετακίνητος, μπορεί να βελτιώσει τη θέση των κυβερνητικών δυνάμεων στη σύγκρουση, αλλά δεν μπορεί να καταστείλει πλήρως την ανταρσία και να ανασυγκολλήσει μια θρυμματισμένη χώρα.

Με την τυχοδιωκτική στήριξη των αντικαθεστωτικών, η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία αλλά και μέχρι πρότινος οι ΗΠΑ, τερμάτισαν μια αυταρχική σταθερότητα που είναι η εξαίρεση στην ιστορία της Συρίας: Η Σιδηρά Πυγμή της Δικτατορίας Ασαντ μετά το 1970 έχει ως ιστορικά προηγούμενα -όπως τονίζει σε ανάλυσή του το International Crisis Group- μόνον την Ελληνιστική Δυναστεία των Σελευκιδών που κυβέρνησε τη χώρα με πρωτεύουσα την Αντιόχεια από το 301 μέχρι το 141 π.Χ., και το Χαλιφάτο των Ουμαγιάντ με πρωτεύουσα τη Δαμασκό από το 661 μέχρι το 749.

Ανακωχή-εκεχειρία;
Τι μπορούμε να περιμένουμε λοιπόν από τη Γενεύη και από τις επόμενες συναντήσεις; Τίποτε παραπάνω παρά επί μέρους συμφωνίες ανακωχής και εκεχειρίας που θα θυμίζουν την κατάσταση πραγμάτων που επικρατεί στον Λίβανο, όπου υπό το πρόσχημα της κρατικής ενότητας έχει παγιωθεί η de facto διάσπαση-διανομή της χώρας.Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ-kapopoulos@pegasus.gr