Με την αναζήτηση των εταιρειών που θα αναλάβουν τα συμβόλαια
για την καταστροφή του χημικού οπλοστασίου του Ασαντ, η χώρα μπαίνει
σιγά σιγά στην επόμενη φάση του εμφύλιου, την… επιχειρηματικήΤης Μαργαρίτας Βεργολιά
Επειτα από πέντε ημέρες συνεχών βομβαρδισμών σε συνοικίες ανταρτών στο Χαλέπι, με απολογισμό πάνω από 180 νεκρούς, η πολεμική αεροπορία του Μπασάρ αλ Ασαντ επέκτεινε από χθες τις επιχειρήσεις της στα βορειοδυτικά της Συρίας κατά «θέσεων τρομοκρατών». Λίγο νοτιοδυτικότερα, οι κυβερνητικές δυνάμεις συνεχίζουν την πολιορκία της Χομς, έχοντας ήδη ανακτήσει τον έλεγχο του αυτοκινητόδρομου που συνδέει την περιοχή με τη συριακή πρωτεύουσα.
Ετσι μεθοδικά λοιπόν, κάτω από τα -«στραβά» αυτή τη φορά- «μάτια» της Δύσης, το καθεστώς Ασαντ -ένας εκ των αυριανών, βασικών συνομιλητών Αμερικανών και Ρώσων στη Διεθνή Διάσκεψη Γενεύη ΙΙ- «καθαρίζει» το τοπίο, για την πιο κρίσιμη ίσως φάση μετά τον εμφύλιο. Αυτή άρχισε τυπικά χθες, με την αναζήτηση των ιδιωτών εργολάβων που θα δώσουν -με το αζημίωτο- ένα χεράκι βοηθείας στη διεθνή κοινότητα για την καταστροφή του χημικού οπλοστασίου της Συρίας.
Μέχρι στιγμής, 42 εταιρείες -μεταξύ αυτών η γαλλική Veiola και η φινλανδική Ekokem- φέρεται να έχουν ήδη υποβάλει προσφορές στον διαγωνισμό που θα ολοκληρωθεί στα τέλη Ιανουαρίου. Η συνδρομή τους θα αφορά το τελικό στάδιο ενός ήδη περίπλοκου σχεδίου για τον χημικό αφοπλισμό, που πριν καν αρχίσει παρουσιάζει σοβαρά κενά ασφαλείας (π.χ. στη μεταφορά των επικίνδυνων υλικών μέσα από εμπόλεμες ζώνες) και βρίσκεται αντιμέτωπο με την πολυπλοκότητα του συντονισμού μιας -«παρθενικής» στο είδος της- πολυεθνικής συνεργασίας.
Επισήμως, κατ’ αρχήν υπεύθυνη για το «πακετάρισμα» των θανατηφόρων χημικών παραγόντων του οπλοστασίου της και την ασφαλή μεταφορά τους στην ενδοχώρα θα είναι η ίδια η Συρία. Αυτή θα γίνει με κομβόι, που θα αναχωρήσει από τις συνολικά 12 επίμαχες τοποθεσίες αποθήκευσης και θα έχει προορισμό το λιμάνι της Λατάκιας, στις ακτές της Μεσογείου.
Η επιχείρηση καταστροφής
Σε αυτήν τη φάση της επιχείρησης, η Δαμασκός θα χρησιμοποιήσει τεθωρακισμένα οχήματα από τη Ρωσία, 3.000 ειδικά κοντέινερ που θα χορηγήσουν οι ΗΠΑ, εξοπλισμό απορρύπανσης και μηχανισμούς εντοπισμού GPS, προκειμένου να είναι γνωστό ανά πάσα στιγμή πού βρίσκονται τα μεταφερόμενα χημικά όπλα. Η Κίνα θα συνδράμει με made in China κάμερες ασφαλείας και 10 ασθενοφόρα, ενώ η Φινλανδία θα διαθέσει μία ομάδα εκτάκτων αναγκών, σε περίπτωση ατυχήματος ή για οποιαδήποτε άλλη ανάγκη.
Στη Λατάκια, πλοία από τη Δανία και τη Νορβηγία -που τώρα βρίσκονται στην Κύπρο- θα αναλάβουν τη φόρτωση των χημικών παραγόντων σε φορτηγά πλοία και τη ναυτική συνοδεία τους, μαζί με Ρώσους και Κινέζους, κατά τη μεταφορά του επικίνδυνου φορτίου τους ώς ένα (για προφανείς λόγους σήμερα άγνωστο) λιμάνι της Ιταλίας.
Εκεί τα χημικά όπλα θα μεταφορτωθούν στο αμερικανικό πλοίο «Cape Ray», το οποίο έχει υποστεί ειδικές μετατροπές και πλέον φέρει κινητές μονάδες καταστροφής των πιο επικίνδυνων χημικών παραγόντων «Κατηγορίας 1», όπως καταχωρούνται φέρ’ ειπείν όσοι χρησιμοποιούνται στην παρασκευή σαρίν και αερίων μουστάρδας. Βάσει του αρχικού χρονοδιαγράμματος, αυτοί θα πρέπει να έχουν απομακρυνθεί από το συριακό έδαφος μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου -το πολύ σε 12 ημέρες!
Η πρώτη φάση της καταστροφής τους θα γίνει σε διεθνή ύδατα, προς αποφυγήν δυσάρεστων… εκπλήξεων και διπλωματικών «παρεξηγήσεων» -μετά και τη μαζική άρνηση όσων χωρών βολιδοσκοπήθηκαν για να γίνει στα εδάφη τους η όλη διαδικασία. Ενόσω δε θα βρίσκεται σε εξέλιξη το πρώτο στάδιο του χημικού αφοπλισμού, τα φορτηγά και συνοδευτικά πλοία θα επιστρέψουν στη Λατάκεια για να παραλάβουν και τους υπόλοιπους, λιγότερο επικίνδυνους χημικούς παράγοντες της Συρίας. Συνολικά, υπολογίζεται ότι θα φτάσουν τους 1.000 τόννους!
Σε αυτό το δεύτερο στάδιο είναι που θα εμπλακούν οι ιδιώτες. Οσοι τελικά επιλεγούν από τον επικεφαλής της επιχείρησης -και φετινό νομπελίστα Ειρήνης- Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων (OPCW), θα αναλάβουν την καταστροφή των λιγότερο τοξικών χημικών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων και των αποβλήτων που θα παραχθούν στο κατάστρωμα του «Cape Ray».
Τυπικά, καταληκτική ημερομηνία για όλα αυτά είναι η 30ή Ιουνίου του 2014, υπό τη βασική προϋπόθεση βέβαια ότι δεν θα ανακύψουν προβλήματα, κατ’ αρχάς επί του συριακού εδάφους. «Μπορεί το χρονοδιάγραμμα να πέσει έξω για λίγες ημέρες», ανέφερε διπλωματική πηγή στους «New York Times». Για την ακρίβεια, πρόσθεσε, «δεν νομίζω κανείς από εμάς να είναι σε θέση να γνωρίζει πόσο θα μπορούσε να καθυστερήσει η όλη διαδικασία»…
