Πρώτον γύρισε την πλάτη στο ετερόκλητο μέτωπο των μη ισλαμιστών που τον στήριξαν στη μάχη κατά του κεμαλικού κατεστημένου και του βαθέος κράτους ως πολιορκητικό κριό της δυναμικής του εκδημοκρατισμού.
Δεύτερον άρχισε να προωθεί ισλαμικούς συμβολισμούς και ουσιαστικούς περιορισμούς και παρεμβάσεις στην καθημερινότητα των πολιτών, που νομιμοποιούσαν και τα χειρότερα σενάρια των αντιπάλων του περί κρυφής Ισλαμικής Ατζέντας.
Τρίτον περιόρισε τη συνταγματική μεταρρύθμιση, που είναι αναγκαία για να απαλλαγεί η χώρα από το Σύνταγμα που επέβαλε η χούντα του Εβρέν, στην προσπάθεια υπενίσχυσης, κατά το γαλλικό μοντέλο, των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων του προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος από το 2014 θα εκλέγεται με καθολική ψηφοφορία. Με την περιχαράκωσή του στον στενό χώρο του πολιτικού ισλάμ, ο Ερντογάν δημιούργησε ένα πολιτικό κενό, καθώς στην πράξη εγκατέλειψε την προσπάθεια εκσυγχρονισμού του πολιτικού του χώρου.
Ετσι υποχρεώθηκε να προσπαθεί να συσπειρώσει τη λαϊκή του βάση πότε με μια λαϊκιστική ηθικολογία που ξεκινούσε από τις βαφές των νυχιών και το αλκοόλ και έφτανε στην προώθηση ξεχωριστών φοιτητικών εστιών για τα δύο φύλα, και πότε με μια ρητορική περί σουνιτικής θρησκευτικής αλληλεγγύης με νεο-οθωμανικές αποχρώσεις, με πρόσφατο παράδειγμα την κατάκτηση της Θράκης και των Δυτικών Βαλκανίων με τα Σκόπια, την Πρίστινα και το Σεράγεβο να αναδεικνύονται σε χαμένες πατρίδες. Η φθορά και η συντηρητική αναδίπλωση του Ερντογάν και η σύγκρουσή του με τον Γκιουλέν εγγράφουν βαριά υποθήκη για το μέλλον του πολιτικού ισλάμ στη χώρα.ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ
kapopoulos@pegasus.gr
