24 Νοεμβρίου 2013

Η "ιρακοποίηση" του Λιβάνου

http://panosharitos.com/cms/images/upload/85322112013197_b_00x266.jpg
Χαρίτος ΠάνοςΣτις 19 του Αυγούστου του 2006 άφηνα πίσω μου τη Βηρυτό, ύστερα από σχεδόν τρεις εβδομάδες ανταποκρίσεων για τον πόλεμο με το Ισραήλ. Ο πόλεμος είχε πλέον τελειώσει κι εγώ έπαιρνα τον δρόμο της επιστροφής για τη βάση μου. Περιμένοντας την πτήση μου στο αεροδρόμιο της Βηρυτού, σήκωσα το τηλέφωνο και σχημάτισα τον αριθμό του Χουσεΐν, με διάθεση να τον χαιρετίσω και να τον ευχαριστήσω για τις ημέρες που δουλέψαμε μαζί.Πάντα μου έλεγε ότι η πιο δύσκολη στιγμή σε έναν πόλεμο δεν είναι οι ημέρες των μαχών, αλλά το τέλος τους. "Όταν ο πόλεμος τελειώνει κι εσύ στέκεις ζωντανός να βλέπεις τι άφησε πίσω του, λυγίζεις. Τις ημέρες του πολέμου δεν ξέρω αν θα τις θυμάμαι", μου έλεγε. "Στον πόλεμο, αυτό που μετρά είναι πόσες φορές είδες τον ήλιο να ανατέλλει... Όταν ο πόλεμος τελειώσει, ρώτα την ημέρα, κράτα τον μήνα, κοίτα την ώρα και να 'σαι σίγουρος πως τη στιγμή εκείνη θα τη θυμάσαι για πάντα γιατί είναι η ημέρα που άρχισες να ζεις ξανά".

Απαντώντας στην κλήση μου, τον ρώτησα αν θυμόταν τι ημέρα ήταν. Χαμογέλασε, λέγοντάς μου ότι στη Μέση Ανατολή οι ημέρες αρχίζουν και τελειώνουν γρηγορότερα απ' ό,τι σε άλλα μέρη του κόσμου. "Τώρα είναι η στιγμή της ξεκούρασης, της απόλαυσης, της ειρήνης. Ωστόσο η ειρήνη ποτέ δεν μένει για πολύ σ' ετούτα εδώ τα μέρη". Από τότε μέχρι και σήμερα οι μέρες του Λιβάνου κύλησαν εντυπωσιακά ειρηνικά, παρά τις προσπάθειες από αρκετούς εξωτερικούς κι εσωτερικούς παράγοντες να διαταράξουν τη σταθερότητα.Ο Χουσεΐν, αν και έβγαζε πολλά χρήματα από τον πόλεμο, τον ξόρκιζε σε κάθε ευκαιρία. "Έχω ζήσει αρκετούς πολέμους και μπορώ έτσι να εκτιμώ περισσότερο τα φτωχικά εισοδήματα της ειρήνης" έλεγε. Το ίδιο -και για πολλούς περισσότερους λόγους- πιστεύουν στη συντριπτική πλειοψηφία τους και οι άλλοι πολίτες του Λιβάνου. Αλλιώς δεν εξηγείται το γιατί μέχρι σήμερα η χώρα δεν έχει συρθεί σε νέο εμφύλιο πόλεμο.

Την Παρασκευή που μας πέρασε, ο στρατός εξουδετέρωσε βόμβα 400 κιλών που είχε τοποθετηθεί σε αυτοκίνητο, σε περιοχή ελεγχόμενη από τη Χεζμπολάχ, στην κοιλάδα Μπεκάα. Τρεις ημέρες νωρίτερα, άλλο παγιδευμένο αυτοκίνητο εξερράγη έξω από την ιρανική πρεσβεία της Βηρυτού, σκοτώνοντας 25 ανθρώπους και τραυματίζοντας δεκάδες άλλους.Η εμπλοκή της Χεζμπολάχ στον πόλεμο στη Συρία αποτελεί το πιο πρόσφατο κομμάτι του παζλ που θέλει την αποσταθεροποίηση του Λιβάνου. Το νέο στοιχείο στις αποσταθεροποιητικές μεθόδους που επιλέγονται στον Λίβανο φέρει τον τίτλο "ιρακοποίηση της κρίσης". Αν και η Χεζμπολάχ δεν επιθυμεί ένοπλη αντιπαράθεση στο εσωτερικό της χώρας και το ίδιο φέρεται να ισχύει και για τις σουνιτικές ένοπλες ομάδες του Λιβάνου, υπάρχουν αρκετοί εξωτερικοί παράγοντες που επιχειρούν να ανάψουν το φυτίλι του εμφυλίου.

Η ιρακοποίηση της κρίσης σχετίζεται με τις βομβιστικές επιθέσεις και τη χρήση παγιδευμένων αυτοκινήτων. Το μοντέλο αυτό έκανε την εμφάνισή του τον περασμένο Αύγουστο, στην Τρίπολη, με δύο εκρήξεις, και μέχρι σήμερα έχει επιφέρει τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων από την περίοδο του εμφυλίου. Ο στρατός επιχειρεί να ελέγξει την κατάσταση, ωστόσο το εγχείρημα είναι δύσκολο λόγω της οικονομικής στήριξης προς ακραίες σουνιτικές ομάδες από τη Σαουδική Αραβία σε χώρες που γειτονεύουν με τη Συρία, ώστε να πληγούν οι υποδομές οργανώσεων που σχετίζονται με το Ιράν.
Η μεγαλύτερη άμυνα του Λιβάνου απέναντι σε μια κλιμάκωση των εχθροπραξιών είναι οι μνήμες του εμφυλίου. Όταν, όμως, ξένες προς τον τόπο ομάδες ενόπλων αυξάνουν τη δράση τους στην περιοχή, τότε υπερισχύουν τα απαισιόδοξα σενάρια στα αποτελέσματα της θεωρίας των πιθανοτήτων.