Το Πακιστάν εν όψει της αμερικανικής αποχώρησης από το Αφγανιστάν το 2014, ετοιμάζεται να προσπαθήσει να ελέγξει την κυβέρνηση της Καμπούλ μέσω των Ταλιμπάν και η επιλογή αυτή απαγορεύει αποφασιστική στάση απέναντι στην τρομοκρατία. Ταυτόχρονα οι αμερικανικές επιθέσεις που συνήθως πλήττουν τον άμαχο πληθυσμό τροφοδοτούν κύμα συμπάθειας υπέρ της αλ Κάιντα.
Η Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα που εξάγουν την ακραία ισλαμική τρομοκρατία στη Συρία, εκ των πραγμάτων είναι υποχρεωμένα να ανέχονται, αν όχι να συντηρούν μηχανισμούς που μπορούν να στοχεύσουν και αλλού, όπως στην Υεμένη και στη Σομαλία.
Ανάμεσα στις ΗΠΑ και τα καθεστώτα της Αραβικής Χερσονήσου είναι κάτι παραπάνω από φανερό ότι υπάρχει διάσταση ζωτικών συμφερόντων: Για την Ουάσιγκτον ο υπ' αριθμόν ένας κίνδυνος είναι οι οργανώσεις τύπου αλ Κάιντα, ενώ για τις συντηρητικές μοναρχίες και τα Εμιράτα το Πολιτικό Ισλάμ, συντηρητικό και μετριοπαθές, καθώς δείχνει στον πληθυσμό ότι είναι συμβατή η ισλαμική παράδοση μαζί με κάποια μορφή περιορισμένου ή και διευρυμένου εκδημοκρατισμού.
Με άλλα λόγια ο Ερντογάν και ο Μόρσι για τους συμμάχους των ΗΠΑ στην Αραβική Χερσόνησσο είναι πιο επικίνδυνοι από μια εν μέρει ελεγχόμενη ακραία φονταμενταλιστική τρομοκρατία.
Από την άλλη μεριά, για το Πακιστάν η συνεργασία -συνενοχή με την ακραία τρομοκρατία τύπου αλ Κάιντα είναι μονόδρομος για γεωπολιτικούς λόγους: Πρώτον, με αυτή τη σύμπλευση διασφαλίζεται η μετατροπή του Αφγανιστάν σε προτεκτοράτο του Πακιστάν, όπως ακριβώς την εποχή 1996-2001, αλλά και μπορεί να ανατίθεται ως υπεργολαβία η πίεση προς την Ινδία από το Κασμίρ, μέχρι και σε μεγάλες πόλεις όπως η Βομβάη.
Σήμερα οι ΗΠΑ δεν έχουν ούτε τη βούληση, ούτε τη δυνατότητα να παρέμβουν για να επιβάλουν τον τερματισμό των επικίνδυνων αυτών παιχνιδιών με την αλ Κάιντα, ενώ οι εξελίξεις στη Συρία, με τον Ασαντ να κερδίζει χρόνο και να αντεπιτίθεται ευνοούν τους ακραίους φονταμενταλιστές έναντι των όποιων μετριοπαθών αντικαθεστωτικών.
Οσο και αν αυτό ακούγεται παράδοξο, η λύση του προβλήματος βρίσκεται σε σημαντικό βαθμό στη δυνατότητα εξομάλυνσης των σχέσεων Ουάσιγκτον - Τεχεράνης, με το Σιιτικό Ιράν να εξισορροπεί και να θέτει υπό έλεγχο τον σουνιτικό φονταμενταλισμό από το Αφγανιστάν μέχρι το Ιράκ και τη Συρία.
Η στρατιωτική ισχύς της Τεχεράνης αλλά και οι δυναμικές σιιτικές κοινότητες στην Αραβική Χερσόνησο θα ήταν ο μόνος τρόπος να σωφρονισθούν τα καθεστώτα της Χερσονήσου, που εκ των πραγμάτων θα αναζητούσαν παράταση και ενίσχυση της αμερικανικής προστασίας και επί τόπου παρουσίας.
Εδώ όμως υπεισέρχεται και άλλος παράγοντας, το Ισραήλ, που έχει ως προτεραιότητά την έξωση του Ιράν από το Λίβανο και τη Συρία, μια στάση που περιπλέκει το παιχνίδι, αλλά και θα δυσχεραίνει εκ των πραγμάτων τον ουσιαστικό διάλογο ΗΠΑ - Ιράν.
Διάσταση συμφερόντων
Ανάμεσα στις ΗΠΑ και τα καθεστώτα της Αραβικής Χερσονήσου είναι κάτι παραπάνω από φανερό ότι υπάρχει διάσταση ζωτικών συμφερόντων: Για την Ουάσιγκτον ο υπ' αριθμόν ένας κίνδυνος είναι οι οργανώσεις τύπου αλ Κάιντα, ενώ για τις συντηρητικές μοναρχίες και τα εμιράτα το Πολιτικό Ισλάμ, συντηρητικό και μετριοπαθές, καθώς δείχνει στον πληθυσμό ότι είναι συμβατή η ισλαμική παράδοση μαζί με κάποια μορφή περιορισμένου ή και διευρυμένου εκδημοκρατισμού.
Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ-kapopoulos@pegasus.gr
