27 Ιουλίου 2013

Στη σκιά δύο κρίσεων

https://encrypted-tbn2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcRPzvzR9raZo8yY7hP-fhJWiMA6udxaTUqvxGD_ndfYuvq95RfkXA
Η ασύντακτη χρεοκοπία της Ελλάδας αλλά και οποιασδήποτε άλλης χώρας-μέλους της Ευρωζώνης ήταν από την άνοιξη του 2010 και μετά ο σταθερός εφιάλτης των ΗΠΑ, καθώς ένα ενδεχόμενο ευρωπαϊκό και πολύ περισσότερο παγκόσμιο ντόμινο αποσταθεροποίησης, θα έπληττε άμεσα τη στρατηγική ανάκαμψης της Ουάσιγκτον.Ομως για τις ΗΠΑ η σταθεροποίηση της Ελλάδας είναι επείγουσα προτεραιότητα με δεδομένες τις ανατροπές που σηματοδοτεί η παρέμβαση του Στρατού στην Αίγυπτο για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.Σε μια στιγμή όπου η παρεμβατική βούληση και δυνατότητα των ΗΠΑ είναι σε φθίνουσα πορεία, σε μια στιγμή που ούτε η Αίγυπτος, ούτε η Τουρκία μπορούν να διαδραματίσουν περιφερειακό σταθεροποιητικό ρόλο, η Βόρεια Ακτή της Μεσογείου, ο Νότος της Ευρωζώνης, συμπιέζεται σε ακραίο βαθμό από τη γερμανικής κοπής λιτότητα, με την κοινωνική συνοχή και την πολιτική σταθερότητα να βρίσκονται σε οριακό σημείο.


Ο,τι ισχύει για την Ισπανία και την Ιταλία απέναντι στη Βόρεια Αφρική, το Μαρόκο, την Αλγερία, την Τυνησία και τη Λιβύη, ισχύει κατά μείζονα λόγο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου για την Ελλάδα και την Κύπρο: Μετά το Ισραήλ, η Αθήνα και η Λευκωσία είναι τα δύο μοναδικά άλλα σταθερά σημεία αναφοράς στην περιοχή, σε μια στιγμή που τίποτε δεν εγγυάται ομαλή μεταβατική περίοδο στην Αίγυπτο, ηρεμία στην Τουρκία, αλλά και τερματισμό της αιματηρής εσωτερικής σύγκρουσης στη Συρία, με ανοικτό το μέτωπο και άγνωστες τις εξελίξεις στο Ιράν τόσο ως προς τις μετεκλογικές ισορροπίες όσο και ως προς τη διένεξη με τη διεθνή κοινότητα για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας.

Με άλλα λόγια, οι πιο πολύτιμες για τα συμφέροντα των ΗΠΑ και της Δύσης χώρες της περιοχής, η Ελλάδα και η Κύπρος, υπήρξαν η μεν Αθήνα την άνοιξη του 2010, η δε Λευκωσία φέτος στα μέσα Μαρτίου αποδέκτες ακραίων επιλογών του Βερολίνου προς παραδειγματισμό κυρίως των μεγάλων μεγεθών του Νότου, δηλαδή της Ιταλίας και της Ισπανίας.

Πριν από μερικά χρόνια με την πρωτοβουλία της Βαρκελώνης το 1995 και την πρωτοβουλία της Ενωσης για τη Μεσόγειο που προώθησε ο Σαρκοζί μετά την εκλογή του την άνοιξη του 2007, ο Νότος της Ευρώπης είχε αναγάγει ως στρατηγική προτεραιότητα τη σταθεροποίηση της άλλης ακτής πάνω στην ορθή διαπίστωση ότι στην περιοχή αυτή διακυβεύονται ζωτικά ευρωπαϊκά συμφέροντα.
Σήμερα, την ώρα που βράζει ακόμη η πλατεία Ταχρίρ στο Κάιρο και που τίποτε δεν εγγυάται ότι η πλατεία Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη ηρέμησε οριστικά, παρόμοιες εκρηκτικές καταστάσεις μπορούν να συμβούν παντού στον Νότο της Ευρωζώνης από τη Λισαβόνα και τη Μαδρίτη μέχρι τη Ρώμη και την Αθήνα.

Ετσι ο Νότος της Ευρωζώνης προβάλλει σήμερα για την Ουάσιγκτον όχι πλέον σαν σταθερό πολιτικό και στρατιωτικό έρεισμα, αλλά ως μια δεύτερη εστία αποσταθεροποίησης, που σε συνδυασμό με τη δυναμική των εξελίξεων στον Αραβικό Κόσμο, μπορεί να καταστήσει τη Μεσόγειο «ζώνη αστάθειας» εκτός ελέγχου.

Το πρόβλημα της Ουάσιγκτον στην περιοχή δεν είναι ο ανταγωνισμός με το Βερολίνο, αλλά η αδιαφορία της γερμανικής πλευράς για τις εξελίξεις στον Αραβικό Κόσμο και τον ρόλο των νότιων εταίρων της στη σταθεροποίηση της Μεσογείου. Νοτίως των Αλπεων ό,τι συμβαίνει στην Ευρώπη, αλλά πέραν της Μεσογείου, φαντάζει από ό,τι φαίνεται για το Βερολίνο εξωτικό πρόβλημα.
Αφαίμαξη, αποστράγγιση και αποσταθεροποίηση του Νότου δεν είναι μόνο μια ωμή πολιτική ισχύος που κατοχυρώνει τη γερμανική Ευρωζώνη, είναι ταυτόχρονα ένα πλήγμα στα ζωτικά συμφέροντα των ΗΠΑ.

Δεύτερη εστία
Ο Νότος της Ευρωζώνης προβάλλει σήμερα για την Ουάσιγκτον όχι πλέον σαν σταθερό πολιτικό και στρατιωτικό έρεισμα, αλλά ως μια δεύτερη εστία αποσταθεροποίησης, που σε συνδυασμό με τη δυναμική των εξελίξεων στον Αραβικό Κόσμο, μπορεί να καταστήσει τη Μεσόγειο «ζώνη αστάθειας» εκτός ελέγχου.Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ