Του Νίκου Χρυσολωρά
Το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης της Τράπεζας Κύπρου θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την επικείμενη αξιολόγηση της Τρόικας για το Κυπριακό Πρόγραμμα προσαρμογής, την επιτυχία του Μνημονίου, ακόμη και την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη. Αυτή είναι η εικόνα που μεταδίδουν υψηλόβαθμες κοινοτικές πηγές στην «Κ».
Οι ελεγκτές που καταφθάνουν στη Λευκωσία σε λίγες εβδομάδες αναμένουν τα σχέδια της νέας διοίκησης της τράπεζας για τη μείωση προσωπικού, την επίτευξη οικονομιών κλίμακος, το κλείσιμο υποκαταστημάτων, αλλά και τα πρώτα αποτελέσματα του ελέγχου που διεξάγει η εταιρεία KPMG στο χαρτοφυλάκιο και τα στοιχεία του ενεργητικού της. Μόνο τότε θα διαμορφωθεί εικόνα για τις χρηματοδοτικές ανάγκες της τράπεζας και το ακριβές ποσοστό των απωλειών στις ανασφάλιστες καταθέσεις.
Η υλοποίηση του σχεδίου εξυγίανσης της Τράπεζας Κύπρου, το οποίο θα πρέπει να έχει και την έγκριση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αποτελεί προϋπόθεση για τη σταδιακή άρση των περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων, οι οποίοι προκαλούν ασφυξία στην οικονομία της χώρας. Επίσης, η παρουσίαση των βασικών παραμέτρων του σχεδίου εξυγίανσης είναι και προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του Μνημονίου από την Τρόικα.
Δυσφορία για καθυστέρησηΑρμόδιοι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες δεν κρύβουν τη δυσφορία τους για τις μέχρι τώρα κινήσεις της κυβέρνησης της Λευκωσίας σε αυτό το μέτωπο.
Πρώτα απ’ όλα, θεωρούν ότι υπήρξαν αδικαιολόγητες καθυστερήσεις στον ορισμό νέας διοίκησης. Δεύτερον, εκτιμούν ότι οι κινήσεις του Προέδρου της χώρας, Νίκου Αναστασιάδη, να ζητήσει ελάφρυνση του χρέους του έκτακτου μηχανισμού ρευστότητας ELA που κληρονόμησε η Κύπρου από την Λαϊκή, ύψους εννέα δισεκατομμυρίων ευρώ, ήταν πρόωρες, αφού το σχέδιο αναδιάρθρωσης και ελέγχου της KPMG δεν έχει ολοκληρωθεί, οπότε δεν είναι γνωστή με ακρίβεια η θέση της τράπεζας. Τρίτον, υπογραμμίζουν με νόημα ότι οι σχετικές διαπραγματεύσεις δεν γίνονται με διαρροές στα Μέσα Ενημέρωσης και δημοσιεύσεις επιστολών, αλλά σε τεχνικό επίπεδο και κρατώντας χαμηλό προφίλ.
Στις Βρυξέλλες παραδέχονται ότι οι ζημίες στις ανασφάλιστες καταθέσεις της Τράπεζας Κύπρου θα είναι πολύ μεγάλες, κάτι που θα έχει δραματικές επιπτώσεις στην οικονομία της χώρας. Οι εναλλακτικές λύσεις όμως, όπως το να φορτωθεί τα χρέη το κυπριακό δημόσιο, αντί για τους μεγαλοκαταθέτες, ήταν ακόμη επαχθέστερες, πιστεύουν. Είναι επίσης πεπεισμένοι ότι η νέα τράπεζα Κύπρου θα είναι πολύ μικρότερη και δεν θα έχει καμία σχέση με το σημερινό της μέγεθος.
Παρόλα αυτά, αν η νέα διοίκηση κινηθεί γρήγορα και εκπονήσει ένα αξιόπιστο σχέδιο, τότε θα δοθεί και στήριξη από την ΕΚΤ και θα αποκατασταθεί η παροχή ρευστότητας προς την Τράπεζα εκτός ELA (άρα φθηνότερο χρήμα). Στις Βρυξέλλες ελπίζουν ότι η μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας δεν θα έχει τελικά την τύχη της Λαϊκής και ακόμη «σώζεται». Πρόκειται, πάντως, για εγχείρημα δύσκολο, ενώ ενδεχόμενη αποτυχία θα μπορούσε να τινάξει τα πάντα στον αέρα.
Κατά τ’ άλλα, παρά τη γενικότερη αβεβαιότητα, οι Ευρωπαίοι τεχνοκράτες δεν πιστεύουν ότι συντρέχουν ακόμη λόγοι για να αναθεωρήσουν επί τα χείρω τις προβλέψεις τους για την ύφεση φέτος στην Κύπρο. Τυχόν αναθεωρήσεις θα εξαρτηθούν από τα στοιχεία που θα τους παρουσιάσει η Κυπριακή πλευρά, κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης. Εξάλλου, επισημαίνουν ότι η Μεγαλόνησος είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση από την Ελλάδα αναφορικά με το δημοσιονομικό κομμάτι του Μνημονίου, οπότε δεν θα χρειαστούν δραστικές περικοπές, σε αυτή τη φάση, για την ομαλή επίτευξη των στόχων του προϋπολογισμού. Εξίσου θετικό είναι και ότι το Κυπριακό Μνημόνιο έχει ένα μαξιλάρι 25% επί των χρημάτων που θα διατεθούν (δηλαδή 2,5 δισεκατομμύρια επί των 10), τα οποία σύμφωνα με τις σημερινές προβλέψεις δεν χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν. Αν λοιπόν «πέσουν έξω» ορισμένοι στόχοι, χρήματα για να καλυφθεί το κενό υπάρχουν.
Ελληνική και ΣΠΕ
Επίσης, οι ελεγκτές της Ε.Ε. και του ΔΝΤ αναμένουν με ενδιαφέρον τα στοιχεία για τις συνεργατικές τράπεζες και την Ελληνική. Με την εικόνα που έχουν σήμερα, η Ελληνική είναι σε καλή κατάσταση, όπως και ο υπόλοιπος χρηματοπιστωτικός τομέας του νησιού. Ως εκ τούτου, «δραματικές» λύσεις αποκλείονται ρητά. Από την άλλη όμως, η κυβέρνηση οφείλει εκ του Μνημονίου να περάσει τα συνεργατικά ιδρύματα στην εποπτεία της κεντρικής τράπεζας Κύπρου.
Επιπλέον, στα προαπαιτούμενα για την επόμενη δόση είναι και η ενσωμάτωση στο Κυπριακό δίκαιο του δημοσιονομικού συμφώνου της Ε.Ε. (six pack), το σχέδιο μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού συστήματος, το σχέδιο ρυθμίσεων για την αγορά ενέργειας, η δημιουργία Δημοσιονομικού Συμβουλίου (Fiscal Council) και το «Σχέδιο Δράσης κατά του Ξεπλύματος Μαύρου Χρήματος». Όλες οι εκκρεμότητες στα παραπάνω μέτωπα θα πρέπει να έχουν κλείσει τις επόμενες εβδομάδες, ώστε η αξιολόγηση να ολοκληρωθεί κανονικά και η δόση να εκταμιευθεί εγκαίρως. Όπως λένε στις Βρυξέλλες, ενώ η Κύπρος ξεκίνησε πολύ δυνατά και οι προαπαιτούμενες δράσεις του Μνημονίου είχαν ψηφιστεί από την Κυπριακή Βουλή με ευρεία πλειοψηφία, τον τελευταίο καιρό διαπιστώνονται καθυστερήσεις. Τα χρονικά περιθώρια για την Λευκωσία στενεύουν.
Στο βάθος το Αέριο και το Κυπριακό
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ελεγκτές της Τρόικας ενδιαφέρονται ιδιαιτέρως για την παρουσίαση των σχεδίων της κυβέρνησης για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Στόχος είναι να γίνει η καλύτερη δυνατή χρήση των όποιων κοιτασμάτων και να μη σπαταληθούν χρήματα, υπονομεύοντας έτσι τις προοπτικές ανάκαμψης της Κυπριακής οικονομίας και βιωσιμότητας του χρέους. Μάλιστα, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι υποδεικνύουν ευθέως ότι η καλύτερη δυνατή εκμετάλλευση των όποιων κοιτασμάτων θα ήταν αγωγός προς την Τουρκία. Ως εκ τούτου, αν και αντιλαμβάνονται τις πολιτικές ευαισθησίες του Κυπριακού λαού, εκτιμούν ότι η επιτυχία των συνομιλιών για την επανένωση της χώρας, θα ήταν ο πλέον σίγουρος τρόπος για την επιτυχία του Προγράμματος, λόγω των επιπλέον εσόδων από τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Φυσικά, αν και κάτι τέτοιο θα ήταν «ευχής έργον» για τους οικονομολόγους και τεχνοκράτες των Βρυξελλών, δεν πρόκειται να θέσουν την πρόοδο στην επίλυση του Κυπριακού στα προαπαιτούμενα του Μνημονίου.
