Ανήκω
στην κατηγορία των τηλεθεατών που συχνά θα προτιμούσαν να παρακολουθούν
τα δελτία ειδήσεων ανάποδα. Η χθεσινή ημέρα (Τετάρτη 8 Μαΐου 2013) ήταν
μία από αυτές... Χαμένη στα “διεθνή” ήταν μία από τις σημαντικότερες,
κατά τη γνώμη μου, ειδήσεις της χρονιάς. Η επίσημη έναρξη της αποχώρησης
των μαχητών του ΡΚΚ από το έδαφος της Τουρκίας. Μία εξέλιξη που,
πιθανώς, σε μερικά χρόνια να περάσει στα βιβλία ως "ιστορική".
Το σχέδιο, όπως το παρουσίασε πριν από 15 ημέρες ο αντικαταστάτης του φυλακισμένου Οτσαλάν, Μουράτ Καραγιλάν, προβλέπει την αποχώρηση 2.000 ένοπλων μαχητών του ΡΚΚ, στο πλαίσιο της πρώτης φάσης εφαρμογής ενός συνολικού χρονοδιαγράμματος, με τελικό στόχο την οριστική επίλυση του Κουρδικού. Το σχέδιο είναι εξαιρετικά φιλόδοξο, όπως κάθε σχέδιο που συγκροτείται για να αντιμετωπίσει ένα δύσκολο διεθνές πρόβλημα, αλλά ο Τούρκος Πρωθυπουργός κατάφερε να το βάλει μπρος - και μάλιστα με την σύμφωνη γνώμη των Κούρδων. Θεωρητικά, αν ολοκληρωθεί μέσα στο επόμενο τρίμηνο η αποχώρηση των μαχητών του ΡΚΚ από το τουρκικό έδαφος, η κυβέρνηση Ερντογάν θα “ανταποδώσει”, προχωρώντας σε βήματα στην κατεύθυνση της παραχώρησης δικαιωμάτων, μέσω της ψήφισης νέου Συντάγματος. Γίνεται λόγος και για "τρίτη φάση", με αποφυλάκιση του Οτσαλάν και μελών του ΡΚΚ, ενώ ως "τελική κατάληξη" χαρακτηρίζεται ο οριστικός αφοπλισμός των Κούρδων. Δηλαδή ο τερματισμός του ακήρυχτου πολέμου, που συνεχίζεται επί σαράντα χρόνια στα υψίπεδα της Νοτιοανατολικής Τουρκίας, με χιλιάδες νεκρούς.
Αλλά και με ισχυρές παρενέργειες στο σύνολο της γειτονικής χώρας, καθώς οι Κούρδοι μετέφεραν σταδιακά στα μεγάλα αστικά κέντρα τη σύγκρουση, χτυπώντας δεξιά κι αριστερά με βόμβες, ενώ η Αγκυρα επιχειρούσε να μετατρέψει το Κουρδικό σε πρόβλημα "τρομοκρατίας".
Το εγχείρημα της αποχώρησης των ενόπλων μαχητών του ΡΚΚ από το τουρκικό έδαφος δεν είναι μόνο μία σύνθετη επιχείρηση στρατιωτικού τύπου. Είναι και μία μάχη πρώτου μεγέθους για τον ίδιο τον Ερντογάν. Αν την κερδίσει, τότε ο Τούρκος Πρωθυπουργός θα έχει καταγράψει τη μεγαλύτερη νίκη στη μακρά πολιτική διαδρομή του, αλλάζοντας τον ρου της σύγχρονης τουρκικής ιστορίας. Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατηγορεί την κυβέρνηση, επειδή δεν απαίτησε τον αφοπλισμό των Κούρδων μαχητών, προτού συμφωνήσει στην αποχώρησή τους, ενώ οι εθνικιστές αντέδρασαν με κραυγές και σκληρή ρητορική χθες. Είναι λογικό και αναμενόμενο. Αν το σχέδιο προχωρήσει θα βρεθούν απέναντι σε έναν Ερντογάν, ισχυρότερο από ποτέ.
Η εφημερίδα Zaman έγραψε χθες σε ένα άρθρο της, ότι αν προχωρήσει το ειρηνευτικό σχέδιο θα αλλάξει ταυτόχρονα τις ζωές των Τούρκων και των Κούρδων. Οι Τούρκοι θα στέλνουν τα παιδιά τους στον στρατό, χωρίς να φοβούνται ότι δεν θα επιστρέψουν από τα νοτιοανατολικά της χώρας τους, ενώ για τους Κούρδους η αλλαγή θα είναι πρωτοφανής: τεράστιες πληθυσμιακές ομάδες, που ζουν εδώ και δεκαετίες χωρίς ελπίδα για ένα ειρηνικό μέλλον, χωρίς ευκαιρίες για εργασία και ευημερία, χωρίς εκπαίδευση και σε μία -πρακτικά- εμπόλεμη ζώνη, θα κερδίσουν το δικαίωμα να ελπίζουν στο όνειρο μίας ζωής με στοιχειώδη δημοκρατία και με δικαιώματα...
Διαβάζω (και πάλι στη χθεσινή τουρκική εφημερίδα Zaman) μερικές γραμμές από την ανταπόκριση του Αζίζ Ιστεγκιούν, από το Ντιάρμπακιρ: "Τα σημεία ελέγχου στους δρόμους της περιοχής δεν είναι τόσο πυκνά, όσο ήταν στο παρελθόν. Στα περισσότερα σημεία δεν σταματούν καν τα οχήματα. Οι αστυνομικοί, ή οι στρατιώτες, που τα επανδρώνουν, έχουν χαμογελαστά πρόσωπα. Σχεδόν ποτέ δεν ξεχνούν να πουν κάτι σαν "καλώς ήρθατε" και "καλό σας ταξίδι".
Για όσους έχουν βρεθεί κάποτε -ακόμη και στο πρόσφατο παρελθόν- σε αυτές τις περιοχές, είναι εύκολο να καταλάβουν για πόσο μεγάλη αλλαγή συζητάμε. Σε αυτούς τους δρόμους κυκλοφορούσες και "μύριζες" τον πόλεμο...
Με την έναρξη της υλοποίησης του ειρηνευτικού σχεδίου, δεν σημαίνει φυσικά ότι έχουμε επίλυση ενός τόσο σύνθετου προβλήματος. Το προσεχές διάστημα είναι εξαιρετικά κρίσιμο. Είναι πολλοί εκείνοι που θα είχαν να κερδίσουν από προβοκάτσιες, ενώ οι Κούρδοι έχουν ένα μακρύ κατάλογο αιτημάτων και ο Ερντογάν θα πρέπει να εξαντλήσει το προσωπικό του απόθεμα για να περάσει από το τουρκικό πολιτικό σύστημα -ενδεχομένως και με συνταγματική αναθεώρηση- αυτή την τεράστια μεταρρύθμιση.
Στο εσωτερικό θα έχει ισχυρούς αντιπάλους απέναντί του. Μπορεί να υπολογίζει, ωστόσο, σε δύο μεγάλους συμμάχους. Ο ένας είναι η Ευρώπη, που θα στηρίξει πάση δυνάμει, κάθε προσπάθεια για εκδημοκρατισμό στην Τουρκία. Ο δεύτερος είναι η Ουάσιγκτον, που έχει πάρα πολλούς λόγους να ενισχύσει την Άγκυρα, την ώρα που η Συρία εξελίσσεται σε απειλή διαρκείας για το σύνολο της Μέσης Ανατολής. Οι Αμερικανοί έχουν κόψει κάθε δίαυλο με το καθεστώς Άσαντ, παραμένουν εξαιρετικά ανήσυχοι για το Ιράν και αντιλαμβάνονται (για πολλοστή φορά) την αξία της συμμαχικής σχέσης τους με την Αγκυρα. Είναι εντελώς απίθανο να μη συνυπολογίσει αυτή την παράμετρο το δίδυμο Ερντογάν-Νταβούτογλου. Το ερώτημα είναι, με ποιο τρόπο θα την αξιοποιήσει...
Το σχέδιο, όπως το παρουσίασε πριν από 15 ημέρες ο αντικαταστάτης του φυλακισμένου Οτσαλάν, Μουράτ Καραγιλάν, προβλέπει την αποχώρηση 2.000 ένοπλων μαχητών του ΡΚΚ, στο πλαίσιο της πρώτης φάσης εφαρμογής ενός συνολικού χρονοδιαγράμματος, με τελικό στόχο την οριστική επίλυση του Κουρδικού. Το σχέδιο είναι εξαιρετικά φιλόδοξο, όπως κάθε σχέδιο που συγκροτείται για να αντιμετωπίσει ένα δύσκολο διεθνές πρόβλημα, αλλά ο Τούρκος Πρωθυπουργός κατάφερε να το βάλει μπρος - και μάλιστα με την σύμφωνη γνώμη των Κούρδων. Θεωρητικά, αν ολοκληρωθεί μέσα στο επόμενο τρίμηνο η αποχώρηση των μαχητών του ΡΚΚ από το τουρκικό έδαφος, η κυβέρνηση Ερντογάν θα “ανταποδώσει”, προχωρώντας σε βήματα στην κατεύθυνση της παραχώρησης δικαιωμάτων, μέσω της ψήφισης νέου Συντάγματος. Γίνεται λόγος και για "τρίτη φάση", με αποφυλάκιση του Οτσαλάν και μελών του ΡΚΚ, ενώ ως "τελική κατάληξη" χαρακτηρίζεται ο οριστικός αφοπλισμός των Κούρδων. Δηλαδή ο τερματισμός του ακήρυχτου πολέμου, που συνεχίζεται επί σαράντα χρόνια στα υψίπεδα της Νοτιοανατολικής Τουρκίας, με χιλιάδες νεκρούς.
Αλλά και με ισχυρές παρενέργειες στο σύνολο της γειτονικής χώρας, καθώς οι Κούρδοι μετέφεραν σταδιακά στα μεγάλα αστικά κέντρα τη σύγκρουση, χτυπώντας δεξιά κι αριστερά με βόμβες, ενώ η Αγκυρα επιχειρούσε να μετατρέψει το Κουρδικό σε πρόβλημα "τρομοκρατίας".
Το εγχείρημα της αποχώρησης των ενόπλων μαχητών του ΡΚΚ από το τουρκικό έδαφος δεν είναι μόνο μία σύνθετη επιχείρηση στρατιωτικού τύπου. Είναι και μία μάχη πρώτου μεγέθους για τον ίδιο τον Ερντογάν. Αν την κερδίσει, τότε ο Τούρκος Πρωθυπουργός θα έχει καταγράψει τη μεγαλύτερη νίκη στη μακρά πολιτική διαδρομή του, αλλάζοντας τον ρου της σύγχρονης τουρκικής ιστορίας. Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης κατηγορεί την κυβέρνηση, επειδή δεν απαίτησε τον αφοπλισμό των Κούρδων μαχητών, προτού συμφωνήσει στην αποχώρησή τους, ενώ οι εθνικιστές αντέδρασαν με κραυγές και σκληρή ρητορική χθες. Είναι λογικό και αναμενόμενο. Αν το σχέδιο προχωρήσει θα βρεθούν απέναντι σε έναν Ερντογάν, ισχυρότερο από ποτέ.
Η εφημερίδα Zaman έγραψε χθες σε ένα άρθρο της, ότι αν προχωρήσει το ειρηνευτικό σχέδιο θα αλλάξει ταυτόχρονα τις ζωές των Τούρκων και των Κούρδων. Οι Τούρκοι θα στέλνουν τα παιδιά τους στον στρατό, χωρίς να φοβούνται ότι δεν θα επιστρέψουν από τα νοτιοανατολικά της χώρας τους, ενώ για τους Κούρδους η αλλαγή θα είναι πρωτοφανής: τεράστιες πληθυσμιακές ομάδες, που ζουν εδώ και δεκαετίες χωρίς ελπίδα για ένα ειρηνικό μέλλον, χωρίς ευκαιρίες για εργασία και ευημερία, χωρίς εκπαίδευση και σε μία -πρακτικά- εμπόλεμη ζώνη, θα κερδίσουν το δικαίωμα να ελπίζουν στο όνειρο μίας ζωής με στοιχειώδη δημοκρατία και με δικαιώματα...
Διαβάζω (και πάλι στη χθεσινή τουρκική εφημερίδα Zaman) μερικές γραμμές από την ανταπόκριση του Αζίζ Ιστεγκιούν, από το Ντιάρμπακιρ: "Τα σημεία ελέγχου στους δρόμους της περιοχής δεν είναι τόσο πυκνά, όσο ήταν στο παρελθόν. Στα περισσότερα σημεία δεν σταματούν καν τα οχήματα. Οι αστυνομικοί, ή οι στρατιώτες, που τα επανδρώνουν, έχουν χαμογελαστά πρόσωπα. Σχεδόν ποτέ δεν ξεχνούν να πουν κάτι σαν "καλώς ήρθατε" και "καλό σας ταξίδι".
Για όσους έχουν βρεθεί κάποτε -ακόμη και στο πρόσφατο παρελθόν- σε αυτές τις περιοχές, είναι εύκολο να καταλάβουν για πόσο μεγάλη αλλαγή συζητάμε. Σε αυτούς τους δρόμους κυκλοφορούσες και "μύριζες" τον πόλεμο...
Με την έναρξη της υλοποίησης του ειρηνευτικού σχεδίου, δεν σημαίνει φυσικά ότι έχουμε επίλυση ενός τόσο σύνθετου προβλήματος. Το προσεχές διάστημα είναι εξαιρετικά κρίσιμο. Είναι πολλοί εκείνοι που θα είχαν να κερδίσουν από προβοκάτσιες, ενώ οι Κούρδοι έχουν ένα μακρύ κατάλογο αιτημάτων και ο Ερντογάν θα πρέπει να εξαντλήσει το προσωπικό του απόθεμα για να περάσει από το τουρκικό πολιτικό σύστημα -ενδεχομένως και με συνταγματική αναθεώρηση- αυτή την τεράστια μεταρρύθμιση.
Στο εσωτερικό θα έχει ισχυρούς αντιπάλους απέναντί του. Μπορεί να υπολογίζει, ωστόσο, σε δύο μεγάλους συμμάχους. Ο ένας είναι η Ευρώπη, που θα στηρίξει πάση δυνάμει, κάθε προσπάθεια για εκδημοκρατισμό στην Τουρκία. Ο δεύτερος είναι η Ουάσιγκτον, που έχει πάρα πολλούς λόγους να ενισχύσει την Άγκυρα, την ώρα που η Συρία εξελίσσεται σε απειλή διαρκείας για το σύνολο της Μέσης Ανατολής. Οι Αμερικανοί έχουν κόψει κάθε δίαυλο με το καθεστώς Άσαντ, παραμένουν εξαιρετικά ανήσυχοι για το Ιράν και αντιλαμβάνονται (για πολλοστή φορά) την αξία της συμμαχικής σχέσης τους με την Αγκυρα. Είναι εντελώς απίθανο να μη συνυπολογίσει αυτή την παράμετρο το δίδυμο Ερντογάν-Νταβούτογλου. Το ερώτημα είναι, με ποιο τρόπο θα την αξιοποιήσει...
