Εδώ και χρόνια η Μόσχα προσπαθεί να πουλήσει προωθημένα τεχνολογικά
οπλικά συστήματα στην Αγκυρα, αλλά με πολύ μικρή επιτυχία. Στην πρόσφατη
διεθνή έκθεση πολεμικού υλικού στην Κωνσταντινούπολη, η Ρωσία
επανέκαμψε δυναμικά, με πολύ υψηλούς στόχους για την τουρκική αγορά.
Την τελευταία λέξη
της τεχνολογίας στον στρατιωτικό εξοπλισμό παρουσίασε η Ρωσία στη Διεθνή έκθεση
οπλικών συστημάτων, IDEF-2013, στην Κωνσταντινούπολη. Τα επιθετικά ελικόπτερα
Ka-52 «Alligator», Mi-28NE «Nochnoy ohotnik (Κυνηγός της Νύχτας)», το αντιαεροπορικό πυραυλικό
σύστημα S-300V «Antey-2500» και το τεθωρακισμένο BMPT, γνωστό στο ρωσικό στρατό με το παρατσούκλι «Terminator
(Εξολοθρευτής)», είναι ορισμένα από τα xάϊ-τεκ εκθέματα του ρωσικού περιπτέρου στη διεθνή έκθεση
που ολοκληρώθηκε στις αρχές Μαΐου στην Πόλη.
Η Τουρκία είναι
μέλος του ΝΑΤΟ και οι στρατιωτικές προμήθειές της εξαρτώνται τόσο από τις
αμερικανικές, όσο και από τις ευρωπαϊκές πολεμικές βιομηχανίες. Η Μόσχα έχει
επανειλημμένα προσπαθήσει να εισέλθει στην τουρκική αγορά των οπλικών συστημάτων. Η πρώτη οργανωμένη
προσπάθεια έγινε στο μέσον της δεκαετίας 1990, με τη ρωσική συμμετοχή σε ένα διεθνή
διαγωνισμό για την προμήθεια 145 επιθετικών ελικοπτέρων, αξίας πέντε
δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η Μόσχα τότε, είχε προσφέρει το ελικόπτερο
-τεχνολογίας αιχμής για την εποχή του- το επιθετικό Ka-50 «Black Shark». Για να
ενισχύσει τις πιθανότητες νίκης στο διαγωνισμό, το «Black Shark», το οποίο
μετονομάστηκε σε «Ertogan (Γεράκι)» για να ταιριάζει καλύτερα στην τουρκική ...
νοοτροπία. Η ανταγωνιστική αμερικανική
πρόταση, ήταν το ελικόπτερο «Bell». Το ελικόπτερο που πρόσφερε στους Τούρκους η
Ουάσιγκτον, υστερούσε σε όλες τις παραμέτρους, αλλά, όπως λένε οι ειδικοί, οι
αμερικανοί προσπάθησαν να «στριμώξουν» την Άγκυρα. Αποτέλεσμα των πολύ ισχυρών
υπερατλαντικών πιέσεων, ήταν να ακυρωθεί τελικά ο διαγωνισμός.
Τα αντιαρματικά «Konkurs»
Η δεύτερη
προσπάθεια της Ρωσίας να μπεί στην αγορά
της Τουρκίας, έγινε το 2009. Η κρατική εταιρεία «Rosoboronexport» κατάφερε να
νικήσει την ισραηλινή κρατική εταιρεία Rafael και την αμερικανική Raytheon, στο
διαγωνισμό για την προμήθεια των Ενόπλων Δυνάμεων της Τουρκίας με 80
αντιαρματικά πυραυλικά συστήματα, με 800 πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς, ειδικά
κατασκευασμένους για τα συστήματα αυτά. Τι είδους αντιαρματικά συστήματα ήταν
αυτά, τα οποία οι ενδιαφερόμενες εταιρείες είχαν ρίξει στο τραπέζι των
διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο του διαγωνισμού, δεν αναφέρθηκε δημόσια ποτέ.
Ωστόσο, στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες κατάφεραν να πληροφορηθούν ποιό ήταν το
είδος του συστήματος, σύμφωνα με τις προδιαγραφές του διαγωνισμού. Για τη
Ρωσία, τα χαρακτηριστικά του αντιστοιχούσαν στο αντιαρματικό πυραυλικό σύστημα
«Konkurs-M (Ανταγωνισμός)».Ποιά ήταν τα «ανταγωνιστικά» συγκριτικά πλεονεκτήματα του Konkurs απέναντι στους ανταγωνιστές του (τα ισραηλινά συστήματα Mapats, Nimrod, και τα αμερικανικά TOW2A, TOW2B και Hellfire); Δεν ήταν μόνο η τιμή, αλλά και η μεγάλη αποτελεσματικότητα του ρωσικού συστήματος σε συνθήκες μάχης, που έκαναν τη διαφορά. Το ρωσικό πυραυλικό σύστημα ήταν επιτυχημένο σε μια σειρά από χαρακτηριστικά μάχης: Στο δραστικό βεληνεκές και στην ισχύ των πυραύλων. Για παράδειγμα, μπορούν να διαπεράσουν χωρίς πρόβλημα το πρώτο δυναμικό στρώμα προστασίας όλων των τύπων των σύγχρονων τεθωρακισμένων οχημάτων και στη συνέχεια τα βλήματα μπορούν να «τρυπήσουν» θωράκιση πάχους πάνω από μισό μέτρο. Εάν κριθεί απαραίτητο, μπορεί να χρησιμοποιηθούν και σαν αντιαεροπορικά συστήματα, «χτυπώντας» ακόμα και ελικόπτερα. Ο «Ανταγωνισμός» μπορεί να τοποθετηθεί σε θωρακισμένα οχήματα και να χρησιμοποιηθεί σαν μετακινούμενο φορητό σύστημα εκτόξευσης. Στη περίπτωση που ο αντίπαλος «τυφλώσει» το οπτικό σύστημα καθοδήγησης στην κεφαλή των πυραύλων, ο χειριστής μπορεί να μεταβεί σε χειροκίνητη λειτουργία και «πετύχει» πάραυτα, το στόχο.
«Αλιγάτορας» εναντίον «Κόμπρας»
Στη φετινή έκθεση
IDEF-2013, η Μόσχα, όπως έχει πράξει και στο παρελθόν, επικεντρώθηκε στις
τεχνολογίες αιχμής. Η Ρωσία και πάλι προσφέρει στην αγορά το επιθετικό
ελικόπτερο Ka-52 «Alligator», που βασίζεται στο προγενέστερο μοντέλο Ka-50 και
το νέο Mi-28NE «Κυνηγός της νύχτας». Η επιμονή με την οποία γίνεται αυτή η
προώθηση, εξηγείται από το γεγονός ότι η Τουρκία έχει μεγάλες ελλείψεις σε
επιθετικά ελικόπτερα.
Η Άγκυρα, έχει
προσπαθήσει να αντισταθμίσει το εξοπλιστικό έλλειμμα με τη βοήθεια της
Ουάσιγκτον. Αλλά οι ΗΠΑ απέρριψαν το τουρκικό αίτημα για την αγορά ελικοπτέρων
AH-1W «Super Cobra», επικαλούμενες την έλλειψη της απαραίτητης
πρόσθετης δυνατότητας για την παραγωγή αυτών των ιπτάμενων μηχανών. Η θέση της
Μόσχας σε αυτή την περίπτωση, φαίνεται και πάλι να είναι ισχυρότερη: Τα Ka-52
και Mi-28NE είναι ενταγμένα υπηρεσιακά στις ρωσικές Ενοπλες Δυνάμεις και
παράγονται μαζικά. Έτσι, αν όλα κυλήσουν απρόσκοπτα (από οικονομικής και
πολιτικής πλευράς), η Μόσχα θα μπορούσε να αρχίσει την παράδοση τους, ανά πάσα
στιγμή.
Αντιαεροπορικά συστήματα
Πηγή: Vitaly Kuzmin
Αποκορύφωμα των
διεργασιών στην έκθεση, μπορεί να θεωρηθεί η πρόταση της Μόσχας για την
ανάπτυξη αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων, από κοινού με την
Άγκυρα. Η
βάση του προγράμματος θα είναι το ρωσικό σύστημα S-300V «Antey-2500». Η
ιδιαιτερότητα του project είναι ότι αυτό το σύστημα έχει κατασκευαστεί
για
ερπυστριοφόρα οχήματα και είναι ικανό να λειτουργεί τόσο σε επιθετικές
όσο και
σε αμυντικές στρατιωτικές επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, το πυραυλικό
σύστημα S-300 PMU2, το οποίο η Μόσχα έχει προμηθεύσει στην Ελλάδα,
δεν έχει τέτοια χαρακτηριστικά και έχει σχεδιαστεί για την κάλυψη
(προστασία)
σταθερών αντικειμένων-ζωτικών εγκαταστάσεων.
Εκτός από τον
«Ανταίο», η Μόσχα προτείνει επίσης αντιαεροπορικά πυραυλικά συστήματα
«Buk-M2E», «Tor-M2E» και το αντιαεροπορικό σύστημα SAM «Pantsir-S1», πλήρως «κινητό», που έχει σχεδιαστεί για να δώσει τη
βέλτιστη κάλυψη στη γραμμή των πρόσω.
Το «Pantsir» είναι η πιο ενδιαφέρουσα και πολλά υποσχόμενη
περίπτωση. Το μοντέλο είναι σχεδιασμένο σπονδυλωτά. Δηλαδή, η «μάχιμη μονάδα»,
το ραντάρ και οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι, μπορεί να τοποθετηθούν σε ένα
τροχοφόρο ή σε ένα ερπυστριοφόρο όχημα, είτε σαν οπλικό σύστημα πλοίου ή ακόμα
και σε σταθερή βάση. Περιλαμβάνει δύο αυτόματα πυροβόλα διαμετρήματος 30 mm. Συμπληρωματικά στο
σύστημα παρέχεται ένα «πακέτο» των δύο μπλοκ από έξι υπερ-υπερηχητικά
αντιαεροπορικά πυραυλικά βλήματα έκαστο. Η ζώνη δράσης του συστήματος
εκτείνεται σε μια περιοχή ακτίνας 12
Km.
Ένα ακόμα κρίσιμο χαρακτηριστικό των πυραύλων-βλημάτων, είναι το γεγονός ότι
έχουν μηδενικό χρόνο για την προετοιμασία εκτόξευσης και το σύστημα μπορεί να
βάλει εναντίον στόχων εν κινήσει. Σήμερα, τα «Πάντσερ» χρησιμοποιούνται από
αρκετούς γείτονες της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή: Από τη Συρία, το Ιράκ, το Ιράν
και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Ο ρώσος «Εξολοθρευτής»
Πηγή: Vadim Oklad
Η ρωσική πλευρά,
παρουσίασε για πρώτη φορά στην Κωνσταντινούπολη, το τεθωρακισμένο όχημα
υποστήριξης μάχης «Terminator». Ο «Εξολοθρευτής», είναι το σασί ενός τανκ T-90
στο οποίο έχουν τοποθετηθεί: Μια συστοιχία από δύο αυτόματα πυροβόλα
διαμετρήματος 30mm «2A42», τέσσερις εκτοξευτές καθοδηγούμενων αντιαρματικών πυραύλων
«Sturm-S», το σύγχρονο πολυβόλο «Kord» και δύο αυτόματοι εκτοξευτές χειροβομβίδων των 30mm
«AG-17D».
Στην έκθεση,
επίσης, παρουσιάστηκαν σε μακέτες και αρκετά άλλα οπλικά συστήματα και
τεθωρακισμένα οχήματα, όπως: Το άρμα μάχης T-90S, το τεθωρακισμένο όχημα BMP
3M, τα BTR-80 και BTR-80A, το σύστημα πολλαπλής εκτόξευσης πυραύλων «Smerch»,
τα αντιαρματικά πυραυλικά συστήματα «Kornet-E» και «Metis M1», το αυτοκινούμενο ολμοβόλο των 152 mm «Msta-S», το
αυτοκινούμενο πυροβόλο των 120
mm «Nona-S» και το αυτοκινούμενο σύστημα πυροβόλων «Vena».
Οπλα για το Πολεμικό Ναυτικό
Ένα ξεχωριστό
κομμάτι της ρωσικής έκθεσης ήταν αφιερωμένο στην ναυτική τεχνολογία.
Παρουσιάστηκε το χόβερκραφτ «Murena-Ε», το οποίο μπορεί να λειτουργήσει
αποτελεσματικά σαν πορθμείο. Τα σκάφη αυτού του είδους (αερόστρωμνα) είναι σε
θέση να «δέσουν» και να φορτοεκφορτώσουν στρατιωτικό εξοπλισμό και προσωπικό
τόσο σε προβλήτα, όσο και σε ακτή. Δυνητικά για τους διεθνείς πελάτες της
χώρας, προσφέρονται επίσης η φρεγάτα «Gepard-3.9» και το περιπολικό σκάφος
υψηλών ταχυτήτων του έργου 12150 «Mangust». Για να στηρίξει την προβολή της ρωσικής ναυπηγικής
τεχνολογίας, κατέπλευσε στην Κωνσταντινούπολη σε ανεπίσημη επίσκεψη από την
Σεβαστούπολη, το ρωσικό πυραυλοφόρο πλοίο επίδρασης επιφανείας (SES) «Bora».
Ο επικεφαλής της
ρωσικής αντιπροσωπείας στην IDEX-2013, αναπληρωτής γενικός διευθυντής της εταιρείας
«Rosoboronexport» Ανατόλι Αξένοφ, εξήγησε για την τόσο μαζική παρουσία των
ρωσικών αμυντικών συστημάτων στη διεθνή έκθεση: «Η Τουρκία έγινε η πρώτη χώρα
του ΝΑΤΟ, με την οποία αναπτύσσονται στενές σχέσεις αμυντικής και
στρατιωτικο-τεχνικής συνεργασίας. Αν και ο συνολικός όγκος της αμυντικής και
τεχνικής συνεργασίας μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας δεν υπερβαίνει το 1% του κύκλου
εργασιών της «Rosoboronexport», υπάρχουν μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης. Σε αυτό,
συνηγορούν επίσης τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Τουρκία στην προμήθεια των
απαραίτητων οπλικών συστημάτων και αμυντικού εξοπλισμού από τους εταίρους της
στο ΝΑΤΟ. Και αυτός, είναι ένας ακόμη λόγος για την επέκταση της στρατιωτικής
συνεργασίας μεταξύ της Μόσχας και της Άγκυρας. Μία από τις κατευθύνσεις της
συνεργασίας, είναι οι κοινές περιπολίες του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού και του
τουρκικού ΠΝ στη Μεσόγειο, για να εμποδίσουν το λαθρεμπόριο όπλων και στρατιωτικού
υλικού, στο πλαίσιο του προγράμματος «Active Endeavour» της Βορειοατλαντικής
Συμμαχίας».