Του Χάρη Φλουδόπουλου Στις δηλώσεις του από το Ισραήλ ο διευθύνων συμβούλος της Noble Energy Τσαρλς Ντέιβιντσον ανέφερε ότι η λύση του αγωγού μέσω Τουρκίας θα μπορούσε να αποτελέσει μια λύση για την εξαγωγή της ισραηλινής παραγωγής. Ο ίδιος ωστόσο επέμεινε σε δύο θέσεις: πρώτον ότι η λύση του LNG παραμένει η επικρατέστερη και δεύτερον ότι θα πρέπει η κυβέρνηση του Ισραήλ να λάβει άμεσα τις αποφάσεις της ώστε και οι εταιρείες να αποφασίσουν για τη μεγάλη επένδυση που αφορά στην αξιοποίηση του γιγαντιαίου κοιτάσματος Λεβιάθαν. Με δεδομένο άλλωστε ότι το κοίτασμα Ταμάρ, θα αξιοποιηθεί κυρίως για την κάλυψη των εγχώριων αναγκών του Ισραήλ, η απόφαση για τις εξαγωγές είναι καθοριστικής σημασίας για την επένδυση στο Λεβιάθαν.
Οι δηλώσεις αυτές ερμηνεύτηκαν ποικιλοτρόπως στην Αθήνα και τη Λευκωσία, ενώ δεν ήταν λίγοι εκείνοι που τις συνέδεσαν και με τις πληροφορίες περί επαναπροσέγγισης Ισραήλ και Τουρκίας.
Μιλώντας στο Capital.gr ο επίκουρος καθηγητής γεωπολιτικής των υδρογονανθράκων στο πανεπιστήμιο της Λευκωσίας, Θεόδωρος Τσακίρης επισημαίνει ότι ο ίδιος δε βλέπει ουσιαστική διαφοροποίηση στο γενικότερο γεωπολιτικό σκηνικό και καμία ουσιαστική αλλαγή τόσο στις σχέσεις Λευκωσίας Τελ Αβίβ όσο και στο τρίγωνο των σχέσεων Ελλάδας Ισραήλ, Κύπρου. «Η συζήτηση περί τουρκικού αγωγού για την εξαγωγή του ισραηλινού αερίου είναι εξωπραγματική» επισημαίνοντας στο εμπορικό – τεχνικό κομμάτι τα εξής:
Για να διοχετευτεί μέσω Τουρκίας το Ισραηλινό αέριο προς την Ευρώπη, ακόμη και εάν υποθέσουμε ότι φτάνει ένας αγωγός χωρίς κανένα πρόβλημα από τα σύνορα του Ισραήλ, μέχρι την Αλεξανδρέτα, από εκεί και πέρα θα χρειαστεί η κατασκευή πρόσθετου δικτύου αγωγών, ένας δεύτερος TANAP (ο αγωγός που θα μεταφέρει τράνζιτ το αέριο του Αζερμπαϊτζάν στην Τουρκία). Για να είναι εμπορικά βιώσιμος ένας τέτοιος αγωγός θα πρέπει να έχει ετήσια δυναμικότητα 10 -15 δις κ.μ. Εκτός εάν βέβαια αποφασίσει το Ισραήλ να προωθήσει το αέριό του για κατανάλωση στην τουρκική αγορά οπότε ένα τέτοιο σχέδιο καθίσταται εμπορικά βιώσιμο, τονίζει ο κ. Τσακίρης.
Σε μια τέτοια περίπτωση, ωστόσο θα πρέπει να αντιληφθούν όλες οι εταιρείες, τόσο η Noble Energy, όσο και οι ισραηλινές Delek & Ratio Oil ότι δεν μπορούν να έχουν ταυτόχρονη συνεργασία και με την Κύπρο και με την Τουρκία. Θα πρέπει δηλαδή να αποφασίσουν να εγκαταλείψουν την επένδυσή τους στην Αφροδίτη, κάτι που εκτιμώ ότι δεν είναι έτοιμοι να κάνουν, αναφέρει ο κ. Τσακίρης. Ο ίδιος προσθέτει ότι η αδιαπραγμάτευτη κυπριακή στάση, κατέστη σαφής και στην πρόσφατη επίσκεψη Κασουλίδη – Λακκοτρύπη στο Ισραήλ.
Αλλά και σε περίπτωση που οι ισραηλινές εταιρείες επέλεγαν να εγκαταλείψουν την Αφροδίτη – κάτι που σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί μια εύκολη εξέλιξη – μια τέτοια κίνηση θα αποτελούσε απρόσμενο «δώρο» για την ιταλική Eni ή τη γαλλική Total που ήδη έχουν τοποθετηθεί στην κυπριακή αγορά θα καραδοκούν για ενίσχυση της παρουσίας τους, εκτιμά ο κ. Τσακίρης. Σε κάθε περίπτωση το κυπριακό αέριο επ’ ουδενί δεν μπορεί να περάσει ή να πουληθεί μέσω αγωγού που θα οδηγεί σε αναγνώριση των Κατεχομένων απουσία λύσης του Κυπριακού προβλήματος.
Ως προς τις ευρύτερες γεωπολιτικές ισορροπίες στην περιοχή ο κ. Τσακίρης εκφράζει ανοιχτά αμφιβολίες για το κατά πόσο υπάρχει ουσιαστική ομαλοποίηση των τουρκοϊσραηλινών σχέσεων και στον αντίποδα εκτιμά ότι οι σχέσεις συνεργασίας με το Ισραήλ παραμένουν στέρεες και ισχυρές. Όπως παρατηρεί ο ίδιος, λίγες μέρες πριν την έναρξη της «ομαλοποίησης» έγινε μια μεγάλη αεροναυτική άσκηση ΗΠΑ Ισραήλ Ελλάδος ενώ στα τέλη Απριλίου είναι προγραμματισμένη νέα στρατιωτική συνεργασία Κύπρου και Ισραήλ.
