Μέχρι πού μπορεί να φθάσει η δυναμική της ανακωχής - αφοπλισμού του
ΡΚΚ που διαπραγματεύονται οι Ερντογάν-Οτσαλάν; Αν ρίξουμε μια ματιά στη
συνολική ατζέντα των πολιτικών εξελίξεων στην Τουρκία θα διαπιστώσουμε
ότι οι επιπτώσεις του τερματισμού της ένοπλης κουρδικής ανταρσίας μπορεί
να είναι καταλυτικές στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις.Το 2014 είναι κρίσιμη χρονία για τον Ερντογάν και το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ. Θα διεξαχθεί η πρώτη στην ιστορία της χώρας εκλογή προέδρου με καθολική ψηφοφορία, με τον Ερντογάν να φιλοδοξεί να ολοκληρώσει την πολιτική του σταδιοδρομία στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα, χωρίς όμως να διαθέτει την αναγκαία συνταγματική κοινοβουλευτική πλειοψηφία είτε για να ενισχύσει απευθείας τις προεδρικές αρμοδιότητες, είτε την πλειοψηφία που θα του επέτρεπε να προκηρύξει σχετικό δημοψήφισμα.
Με τα σημερινά δεδομένα και με τα δύο κόμματα της αντιπολίτευσης -CHP και MHP- να επιλέγουν την αποχή στις σχετικές ψηφοφορίες, η μόνη δυνατότητα του Ερντογάν να προκηρύξει δημοψήφισμα για την ενίσχυση των προεδρικών εξουσιών είναι η ψήφος της πολιτικής πτέρυγας του ΡΚΚ, ΒDP.
Ετσι, καλώς εχόντων των πραγμάτων, ο Ερντογάν διευρύνει με δημοψήφισμα τις προεδρικές εξουσίες και έπονται τους πρώτους μήνες του 2014 οι τοπικές εκλογές, και στη συνέχεια η προεδρική εκλογή που είναι πιθανόν να συμπέσει με την προκήρυξη πρόωρων βουλευτικών εκλογών.
Το στοίχημα είναι υψηλού κινδύνου: Αν η ολοκλήρωση των θεσμικών-καθεστωτικών αλλαγών στην Τουρκία είναι για τον Ερντογάν συνάρτηση της συνεργασίας ΡΚΚ-BDP, τότε εύλογα μπορούμε να υποθέσουμε ότι η κουρδική πλευρά θα κλιμακώσει σταδιακά τις απαιτήσεις της μη περιοριζόμενη στη μερική αμνηστία και την περιορισμένη γλωσσική-πολιτισμική αυτονομία που φαίνεται να θέλει και να μπορεί αυτή τη στιγμή να παραχωρήσει η Αγκυρα.
Δυστυχώς, όμως, για τον Ερντογάν αλλά και για τον Οτσαλάν το Κουρδικό εκτός συνόρων με επίκεντρο την Βορειονατολική Συρία αλλά και με άγνωστη την αντίδραση της κυβέρνησης της Αυτόνομης Κουρδικής Οντότητας στο Βόρειο Ιράκ υπό τον Μπαρζανί, είναι μια μεταβλητή μη προβλέψιμη: Η κοινή λογική λέει ότι η κυβέρνηση του Αρμπίλ δεν θα παρακολουθήσει ως θεατής μια δυναμική εξελίξεων που θα καθιστά το Κουρδικό Κίνημα εντός και εκτός συνόρων δορυφόρο των τουρκικών συμφερόντων, μια επιστροφή δηλαδή στην πολιτική που ακολούθησε ο Κεμάλ από το 1919 έως το 1926, όταν διεκδικούσε τον έλεγχο όλων των κουρδικών περιοχών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Είναι φανερό ότι η υπερδραστηριοποίηση της εμπλοκής των Ερντογάν-Νταβούτογλου στη Μέση Ανατολή με επίκεντρο τη Συρία είναι σε πορεία μετωπικής σύγκρουσης με την προσπάθεια καθεστωτικής αλλαγής και πολιτικής επίλυσης του Κουρδικού εντός συνόρων.
Εντός-εκτός συνόρων
Το Κουρδικό δεν μπορεί εύκολα να απομονωθεί εντός και εκτός συνόρων της Τουρκίας: Ακόμη και στην απίθανη περίπτωση που ο Ερντογάν καταφέρει μια συνολική συμφωνία με τον Οτσαλάν αποδεκτή από όλες τις πτέρυγες του ΡΚΚ και τον Μπαρζανί, υπάρχουν και άλλοι μη ελέγξιμοι παράγοντες, όπως η πολιτική της Τεχεράνης, της Ουάσιγκτον και του Τελ-Αβίβ, κέντρων που έχουν τις δικές τους στοχεύσεις και προτεραιότητες για το κουρδικό πρόβλημα.
Ούτως ή άλλως και πέραν της εξάρτησης του Ερντογάν από τις ψήφους των Κούρδων βουλευτών, είναι σαφές ότι χωρίς επίλυση του Κουρδικού η παλλινδρόμηση στον αυταρχισμό και η επιστροφή των ενόπλων δυνάμεων στην πολιτική σκηνή με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα παραμένουν υποθήκες που θα σκιάζουν την ηγεμονία σήμερα και την κληρονομιά αύριο του Ερντογάν.
kapopoulos@pegasus.gr-www.imerisia.gr
