Του Κώστα Ράπτη-Η διαδικασία των προκριματικών εκλογών
για το προεδρικό χρίσμα των δύο μεγάλων κομμάτων προχωρά, όμως το τοπίο
δεν ξεκαθαρίζει. Στο στρατόπεδο των Ρεπουμπλικανών η δυναμική που έχει
αναπτύξει η υποψηφιότητα του Donald Trump μοιάζει βέβαια ακαταμάχητη
-όμως αυτό ισοδυναμεί με την ανοιχτή εκδήλωση της "υπαρξιακής κρίσης”
στην οποία έχει βυθιστεί το "Μεγάλο Παλαιό Κόμμα”. Στο δε στρατόπεδο των
Δημοκρατικών οι εξελίξεις κάθε άλλο παρά παγιώνουν την Hillary Clinton
ως το αναπόφευκτο αντίπαλο δέος.
Η τελευταία εβδομάδα επιφύλασσε
εκπλήξεις. Την Τρίτη, η άλλοτε Πρώτη Κυρία είδε τον εσωκομματικό της
ανταγωνιστή Bernie Sanders να κερδίζει την πολιτεία του Άινταχο με
ποσοστό 78% έναντι 21% και της Γιούτα με 79% έναντι 20%, σε μιαν
ενδιαφέρουσα εικονογράφηση της απήχησης που μπορεί να έχει ο
σοσιαλδημοκράτης γερουσιαστής του Βερμόντ σε πλευρές της συντηρητικής
"βαθιάς Αμερικής”. Η Hillary Clinton, από την άλλη μεριά, απέσπασε την
Αριζόνα, εν μέσω καταγγελιών ωστόσο, ότι ευνοήθηκε από την δραστική
μείωση, σε σχέση με την προηγούμενη αναμέτρηση, των εκλογικών τμημάτων, η
οποία δημιούργησε μεγάλες ουρές αναμονής και αποθάρρυνε πολλούς
ψηφοφόρους.
Το μυστικό του στρατοπέδου Clinton
έγκειται στην ταχυδρομική ψήφο, στην οποία καταφεύγουν κυρίως ψηφοφόροι
μεγαλύτερων ηλικιών, ενώ αντίθετα την ημέρα της ψηφοφορίας, και αφού η
προεκλογική αντιπαράθεση έχει ξεδιπλωθεί, ο Sanders δίνει τη μάχη επί
ίσοις όροις.
Περισσότερο ηχηρές όμως υπήρξαν οι
επιδόσεις του Sanders στις κομματικές συνελεύσεις που διεξήχθησαν το
Σάββατο. Ο ακατάβλητος 74χρονος κέρδισε τις πολιτείες της Αλάσκα με 82%,
της Χαβάης με 70% και της σχετικά πολυπληθέστερης Ουάσιγκτον με 73%
καταγράφοντας συντριπτικό προβάδισμα έναντι της Clinton.
Στο επιτελείο της πρώην υπουργού
Εξωτερικών δηλώνουν ότι οι ήττες αυτές δεν ήταν απροσδόκητες και σε κάθε
περίπτωση υποδεικνύουν την μεγάλη διαφορά που έχει ήδη οικοδομηθεί ως
προς τον αριθμό των κομματικών συνέδρων: 1.712 υπέρ της Clinton και
1.004 υπέρ του Sanders -με 2.383 να χρειάζονται για την εξασφάλιση του
χρίσματος στο συνέδριο των Δημοκρατικών τον Ιούλιο.
Βέβαια, η διαφορά αυτή σχετικοποιείται
από το γεγονός ότι η Clinton διαθέτει την υποστήριξη 469
"υπερεκλεκτόρων”, δηλ. κομματικών αξιωματούχων που συμμετέχουν ex
officio στο συνέδριο, ενώ ο Sanders μόνο 29. Η στάση τους όμως μπορεί
κάλλιστα να αλλάξει, αν οι προτιμήσεις των ψηφοφόρων στην κάλπη
εκδηλωθούν με τρόπο που δεν χωρά παρερμηνεία – και ο Sanders ήδη τους
καλεί να κάνουν ακριβώς αυτό.
Με δεδομένα τα πλεονεκτήματα με τα οποία
μπήκε η Hillary στη μάχη (καθολική αναγνωρισιμότητα, αταλάντευτη
στήριξη από τους μεγάλους χρηματοδότες και τον κομματικό μηχανισμό,
συμμαχία με τα συνδικάτα, προνομιακή πρόσβαση στην αφοραμερικανική ψήφο
που της χάρισε ήδη τις περισσότερες πολιτείες του Νότου) το γεγονός ότι
ακόμη εξακολουθεί να καταγράφει ήττες είναι χαρακτηριστικό. Άλλωστε το
ισοζύγιο θετικών-αρνητικών γνωμών για την πρώην υπουργό Εξωτερικών είναι
αρνητικό (-13%), ενώ για τον Sanders θετικό (+11%). Και η ανάγκη να
εγγραφούν υποθήκες για τις εκλογές του Νοεμβρίου, οπότε η υποστήριξη των
οπαδών του Sanders θα είναι αναγκαία, αποτρέπει τις προσωπικές
επιθέσεις του στρατοπέδου Clinton στον εσωκομματικό αντίπαλο.
Παραδόξως δε, η ενίσχυση του Trump στην
ρεπουμπλικανική πλευρά, δεν δείχνει να βοηθά την Hillary. Η λογική της
συσπείρωσης γύρω από την "προφανή” και "αναπόφευκτη” εναλλακτική
απέναντι στον ιδιόρρυθμο μεγιστάνα με τον εμπρηστικό λόγο, δεν αρκεί –
διότι δεν ενεργοποιεί ψηφοφόρους, και μάλιστα σε μία συγκυρία κατά την
οποία οι ανεξάρτητοι καταγράφουν ιστορικό υψηλό. Εξ ού και οι
δημοσκοπήσεις φέρουν τον Sanders να επιτυγχάνει μεγαλύτερη διαφορά
έναντι του Trump, απ' ότι η Hillary.
Κατά μία έννοια, ο Sanders αποτελεί το
"κατοπτρικό είδωλο” του Trump στα αριστερά του πολιτικού φάσματος –
όντας, όπως και αυτός, αδέσμευτος από το σύστημα του πολιτικού χρήματος.
Η εγκατάλειψη των κανόνων του παιχνιδιού από τα υποβαθμιζόμενα λευκά
μεσαία και εργατικά στρώματα αποτελεί το κατεξοχήν story των φετινών
αμερικανικών εκλογών.
