10 Ιανουαρίου 2016

Γιοστ Χίλτερμαν: «Πώς θα ηττηθεί τo Ισλαμικό Κράτος» Ο ειδικός σε ζητήματα της Μέσης Ανατολής αναλυτής μιλάει στο «Βήμα» για το ISIS

Γιοστ Χίλτερμαν: «Πώς θα ηττηθεί τo Ισλαμικό Κράτος»
Μαλαβάκης Σάκης -«Για να ηττηθεί τo Ισλαμικό Κράτος (ISIS) δεν αρκούν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις αλλά είναι απαραίτητη και μια πολιτική στρατηγική με στόχο τη σύνθεση μιας ενωτικής κυβέρνησης στο Ιράκ και την έναρξη μιας διαδικασίας πολιτικής μετάβασης στη Συρία». Αυτό δήλωσε στο «Βήμα» ο Γιοστ Χίλτερμαν, επικεφαλής του προγράμματος για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική του International Crisis Group, μιας διεθνούς μη κυβερνητικής οργάνωσης που προωθεί πολιτικές με στόχο την πρόληψη, τον περιορισμό και την επίλυση συρράξεων ανά την υφήλιο. Ερωτώμενος αν το 2016 θα μπορούσε να αποτελέσει την αρχή του τέλους για το ISIS ο ειδικός σε ζητήματα της Μέσης Ανατολής αναλυτής εμφανίζεται επιφυλακτικός και εξηγεί γιατί.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ισλαμικό Κράτος δεν πτοήθηκε από τις αεροπορικές επιδρομές της διεθνούς συμμαχίας, θεωρείτε απαραίτητη την εμπλοκή χερσαίων δυνάμεων στη μάχη για τη συντριβή της οργάνωσης; Αρκεί η καταστροφή των υποδομών του για να συντριβεί η σκοταδιστική ιδεολογία της;
«Το Ισλαμικό Κράτος δεν μπορεί να ηττηθεί μόνο με στρατιωτικά μέσα, και κάθε προσπάθεια με στόχο τον περιορισμό ή τον αφανισμό της οργάνωσης δεν μπορεί να περιλαμβάνει μόνο αεροπορικές επιδρομές. Επιπροσθέτως, η ιδεολογία του δεν πρόκειται να επηρεαστεί από τις επιτυχίες ή αποτυχίες στα πεδία των μαχών, ή από την καταστροφή των υποδομών του, εκτός και αν η ήττα του είναι οριστική. Κανένας από όλους όσοι μάχονται κατά του ISIS δεν έχει την ψευδαίσθηση ότι η τρομοκρατική οργάνωση μπορεί να ηττηθεί χωρίς τη συνδρομή χερσαίων δυνάμεων. Το ερώτημα όμως είναι ποιες θα είναι αυτές οι χερσαίες δυνάμεις; Των ΗΠΑ ή της Ρωσίας; Ή οι τοπικές δυνάμεις που λειτουργούν ως αντιπρόσωποι, οι Κούρδοι Πεσμεργκά για παράδειγμα, ή οι σιιτικές πολιτοφυλακές ή οι μαχητές σουνιτικών αραβικών φυλών; Δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις. Οι ΗΠΑ και η Ρωσία δεν επιθυμούν να αναπτύξουν τα δικά τους στρατεύματα και να υποστούν απώλειες που ενδεχομένως να δυσκολευθούν να αιτιολογήσουν στο εσωτερικό. Και οι περιφερειακές δυνάμεις έχουν τις δικές τους ατζέντες, γεγονός που μπορεί να περιπλέξει αντί να επιλύσει τα όποια ζητήματα. Για αυτόν τον λόγο το πιο σημαντικό ερώτημα δεν αφορά το αν μπορεί να ηττηθεί το ISIS αλλά το ποιος θα κυβερνήσει στα εδάφη που θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει. Αν δεν υπάρχει μια νόμιμη εξουσία, τότε το πρόβλημα του ISIS απλώς θα επαναληφθεί σε διαφορετική μορφή».

Ποια είναι η γνώμη σας για τους αποκαλούμενους «μοναχικούς λύκους», ήτοι τους υποστηρικτές του Ισλαμικού Κράτους που θα μπορούσαν να οργανώσουν και να πραγματοποιήσουν τρομοκρατικές επιθέσεις δίχως να λάβουν σχετική εντολή από τους επιτελείς του ISIS; Ενδέχεται η εντατικοποίηση των αεροπορικών επιδρομών της διεθνούς συμμαχίας να αποτελέσει το έναυσμα για την αύξηση ανάλογων επιθέσεων;
«Τα περιστατικά και η συχνότητα επιθέσεων από τους αποκαλούμενους "μοναχικούς λύκους" δεν συνδέονται απαραίτητα με την ένταση των αεροπορικών επιδρομών κατά του ISIS στο Ιράκ και στη Συρία. Αυτές οι επιθέσεις θα πραγματοποιηθούν ούτως ή άλλως και ενδέχεται να αυξηθούν και να προκαλέσουν περισσότερα θύματα. Πιστεύω πως είναι πιθανό να συμβεί και το αντίθετο: να αυξηθούν οι αεροπορικές επιδρομές ως απάντηση σε ανάλογες επιθέσεις. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η ήττα του ISIS θα επέλθει ταχύτερα».

Πιστεύετε πως η πρόσφατη εμπλοκή της Ρωσίας για λογαριασμό του Μπασάρ αλ Ασαντ θα μπορούσε να αποτελέσει ακόμη ένα εμπόδιο στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους, δεδομένου ότι οι ρωσικές επιδρομές κατά πάσα πιθανότητα θα αποδυναμώσουν τους αντικαθεστωτικούς αντάρτες της Συρίας, μία από τις ελάχιστες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η τρομοκρατική οργάνωση επί των εδαφών της στην εμπόλεμη χώρα;
«Ο κίνδυνός να ενισχυθεί το ISIS εξαιτίας της στήριξης που παρέχεται από τη Ρωσία στο καθεστώς του Μπασάρ αλ Ασαντ δίχως ένα διεθνές σχέδιο με στόχο την έναρξη της πολιτικής μετάβασης στη Συρία είναι υπαρκτός. Το Ισλαμικό Κράτος μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μόνο στη Συρία από συριακές αραβικές δυνάμεις σουνιτών. Αν περιοριστούν ή ηττηθούν αυτές οι δυνάμεις, τότε η τρομοκρατική οργάνωση θα βρει γόνιμο έδαφος για να αναπτυχθεί. Μόνο μια διαδικασία μετάβασης, υπό την αιγίδα της διεθνούς κοινότητας, η οποία θα τερματίσει τον πόλεμο στη Συρία, μπορεί να επιφέρει την ήττα του ISIS, καθώς θα παράσχει σε μιαν αξιόπιστη και νόμιμη εξουσία τη δυνατότητα να το αντικαταστήσει».