13 Ιανουαρίου 2016

Ρωσία και Δύση

Η συνέντευξη Πούτιν, που δημοσιεύθηκε στο χθεσινό φύλλο της γερμανικής εφημερίδας Bild, δεν επαναλαμβάνει απλά με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο την προτεραιότητα που δίνει το Κρεμλίνο στη συνεργασία του με τη Δύση στον αγώνα κατά της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας. Ο ισχυρός άνδρας του Κρεμλίνου βλέπει σύμπτωση στρατηγικών συμφερόντων της Ρωσίας με τη Δύση -ΗΠΑ και ΕΕ- και κατηγορεί κυρίως την Ουάσιγκτον ότι με την επιθετική πολιτική της απέναντι στη Μόσχα τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια επέτρεψε τη διόγκωση όλων των απειλών στην παγκόσμια σταθερότητα.

Ο Πούτιν αναφέρεται ειδικότερα στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς και την αντιπυραυλική ασπίδα που αναπτύσσουν οι ΗΠΑ με την επίκληση ασύμμετρων απειλών. Η συνεργασία και γιατί όχι η προσχώρηση στη Δύση είναι μια σταθερά της ρωσικής πολιτικής από την εποχή που ο Πέτρος ο Μέγας και η μεγάλη Αικατερίνη αντίστοιχα στην αρχή και το τέλος του 18ου αιώνα εξασφάλισαν πρόσβαση στη Βαλτική και στον Εύξεινο Πόντο, με αποτέλεσμα η χώρα από μια περίκλειστη αχανή στέπα να καταστεί μεγάλη δύναμη και αποφασιστικός παράγων στη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών συσχετισμών.
Εξίσου σταθερή είναι ιστορικά και η καχυποψία και η άρνηση πρώτα της Βρετανίας και στη συνέχεια των ΗΠΑ να συνεργασθούν σε μόνιμη και σταθερή βάση με την τσαρική Ρωσία, τη Σοβιετική Ενωση και τη μετακομμουνιστική ρωσική ομοσπονδία. Η Δύση δεν διαβάζει και δεν αξιολογεί τις διακηρύξεις συνεργασίας των τσάρων, του Στάλιν και σήμερα του Πούτιν. Καταγράφει την έκταση, το βάρος και τις δυνατότητες της αχανούς ρωσικής ευρασιατικής επικράτειας ως αυτόματη διαταραχή ενός κλασικού σχήματος ισορροπίας δυνάμεων.
Γι' αυτό τον λόγο από τον 18ο αιώνα μέχρι και σήμερα και ανεξαρτήτως καθεστώτος εναλλάσσονται στις σχέσεις των δύο πλευρών περίοδοι στενής συμμαχικής συνεργασίας με περιόδους ψυχροπολεμικής καχυποψίας, ανταγωνισμού και αντιπαράθεσης, που μια φορά στην περίοδο του Κριμαϊκού Πολέμου το 1853-6 κορυφώθηκαν σε μετωπική σύγκρουση, με τη Βρετανία και τη Γαλλία στο πλευρό της Υψηλής Πύλης εναντίον της Ρωσίας.
Κυνικός ρεαλιστής ο Πούτιν, δεν επαναλαμβάνει τις αφέλειες της εποχής Γκορμπατσόφ για πανανθρώπινα ιδανικά (!) που δεν επιτρέπουν αντιπαλότητα Δύσης-Ρωσίας. Μάλλον διαμηνύει ότι το κόστος της αντιπαράθεσης της Δύσης με τη Μόσχα είναι πολλαπλάσιο μιας κοινής προσπάθειας σταθεροποίησης της παγκόσμιας σκηνής ένα τέταρτο αιώνα μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και για όσο καιρό οι δύο πρωταγωνιστές της διπολικής αντιπαράθεσης θα έχουν αδιαμφισβήτητο προβάδισμα ισχύος σε έναν πολυπολικό κόσμο.
kapopoulos@pegasus.gr