Του Κώστα Ράπτη
Ακόμη και οι ευφυέστεροι τακτικοί ελιγμοί μπορούν να καταλήξουν σε τερατώδη ατυχήματα. Το αποδεικνύει αυτό ο τρόπος με τον οποίο ο David Cameron οδηγεί τη χώρα του, "υπνοβατώντας” προς την έξοδο από την Ε.Ε. Η συνέντευξη που έδωσε ο Συντηρητικός πρωθυπουργός της Βρετανίας στον Andrew Marr του BBC έμοιαζε με προσπάθεια τετραγωνισμού του κύκλου.Ο ένοικος της Downing Street δήλωσε ότι θεωρεί πως η παραμονή εντός μιας μεταρρυθμισμένης Ε.Ε. αποτελεί την καλύτερη απάντηση για τη χώρα του. Ωστόσο, έσπευσε να συμπληρώσει ότι θα σεβαστεί την ετυμηγορία των πολιτών, και δεν πρόκειται να παραιτηθεί αν αυτοί επιλέξουν το Brexit -προφανώς για να αποσυνδέσει το ερώτημα του επικείμενου δημοψηφίσματος από όποια διάθεση αμφισβήτησης της δικής του ηγεσίας.
Ο David Cameron εξέφρασε την προσδοκία ότι στην Σύνοδο Κορυφής των "28” τον Φεβρουάριο θα επιτευχθεί μια καλή συμφωνία επί του "βρετανικού ζητήματος”, γεγονός που θα επιτρέψει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος το καλοκαίρι. Σε αντίθετη περίπτωση, η προσφυγή στην κρίση των πολιτών, για την οποία έχει ούτως ή άλλως δεσμευθεί, θα μετατεθεί για το διάστημα μετά τον Σεπτέμβριο.
Μάλιστα, ο Βρετανός πρωθυπουργός εμφανίσθηκε βέβαιος ότι οι διεκδικήσεις της Βρετανίας θα εισακουσθούν και υποστήριξε ότι για αυτό τον λόγο έδωσε το ελεύθερο στους υπουργούς του να τοποθετηθούν κατά το δοκούν στην καμπάνια που θα προηγηθεί του δημοψηφίσματος – αν και η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι απλώς επιθυμεί να αποφύγει το ενδεχόμενο ηχηρών παραιτήσεων από το υπουργικό συμβούλιο.
Από την άλλη πλευρά, οι ευρωσκεπτικιστές στους κόλπους του κυβερνώντος κόμματος έχουν κάθε λόγο να αντιμετωπίζουν με όλο και μεγαλύτερη καχυποψία τον Cameron: ο Βρετανός πρωθυπουργός είναι από τα πράγματα υποχρεωμένος να τοποθετηθεί υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε., όχι μόνο γιατί αυτή είναι η βαθύτερη πεποίθησή του, αλλά και γιατί θα πρέπει να υπερασπισθεί το αποτέλεσμα της διαπραγματευτικής του προσπάθειας.
Πρόσφατες είναι οι αλλεπάλληλες, τακτικές και έκτακτες, Σύνοδοι Κορυφής, στις οποίες ο ηγέτης των Τόρηδων έβλεπε το "βρετανικό ζήτημα” να παραγκωνίζεται, καθώς οι εντάσεις περί την προσφυγική κρίση κυριαρχούσαν στην ατζέντα και ο ίδιος περιοριζόταν σε ολιγόλεπτη παρουσίαση των θέσεών του, ισχυριζόμενος κατόπιν προς το εγχώριο ακροατήριό του ότι τα "εθνικά συμφέροντα” καταγράφηκαν ισχυρά.
Η διαπραγματευτική τακτική του Cameron έχει ως μεγαλύτερό της πλεονέκτημα ακριβώς την δύσκολη θέση στην οποία έχει αυτοπαδιγευτεί ο Βρετανός πρωθυπουργός. Η "αγέρωχη” στάση του δεν καταλήγει παρά σε μία εναγώνια έκκληση προς το Βερολίνο να τον διευκολύνει. Το δε αντικείμενο της διαπραγμάτευσης έχει ουσιαστικά περιοριστεί στο αίτημα για περιορισμό των δικαιωμάτων των μετακινούμενων εντός της Ε.Ε. Ευρωπαίων εργαζομένων. Merkel και Juncker προσπαθούν όσο το δυνατόν πιο αθόρυβα να αποτρέψουν το "ατύχημα”, ωστόσο στο συγκεκριμένο σημείο αποκλείουν οποιαδήποτε υποχώρηση, όχι μόνο διότι αυτό βρίσκεται στον πυρήνα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, αλλά και διότι συναντάται στην παρούσα συγκυρία με τις εκρηκτικές αντιφάσεις που έχει αναδείξει η προσφυγική κρίση.
Θα έχει ακόμη περισσότερους λόγους το ευρωπαϊκό "κέντρο” να σκληρύνει τη στάση του, μπροστά στον κίνδυνο διαπλοκής του "βρετανικού” με το "ανατολικοευρωπαϊκό ζήτημα”. Προκειμένου να ανασυστήσει την άλλοτε προνομιακή σχέση του Λονδίνου με τη "νέα Ευρώπη” (αυτήν που κατεξοχήν απειλείται να θιγεί από οποιαδήποτε αλλαγή στο καθεστώς ελεύθερης εγκατάστασης εντός Ε.Ε.), ο Cameron επισκέφθηκε την Ουγγαρία του υπό πολιτική καραντίνα Viktor Orban, ο οποίος εμφανίσθηκε πρόθυμος να στηρίξει οποιαδήποτε βρετανική πρόταση, προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της εξουσίας των εθνικών κοινοβουλίων, της εξισορρόπησης των σχέσεων των εντός και εκτός ευρωζώνης κρατών-μελών και της αποδυνάμωσης της "ολοένα και στενότερης ένωσης” των 28, αρκεί να μην υπάρξουν διακρίσεις εις βάρος των Ούγγρων πολιτών που εργάζονται και φορολογούνται στην Βρετανία. Ομοίως, η νέα δεξιά ευρωσκεπτικιστική κυβέρνησης της Πολωνίας απηύθυνε δημόσια πρόταση στον Cameron να στηρίξει τις θέσεις του, με αντάλλαγμα την βρετανική συναίνεση στη μόνιμη εγκατάσταση νατοϊκών δυνάμεων στο πολωνικό έδαφος, προς εξυπηρέτηση του νέου Ψυχρού Πολέμου...
Την ίδια στιγμή, εντός των βρετανικών συνόρων, η "αποδαιμονοποίηση” της συζήτησης περί Brexit έχει ως αποτέλεσμα να διευρύνει η επιλογή της εξόδου το δημοσκοπικό της προβάδισμα στο 54% έναντι 46% (από 51% έναντι 49% προ έτους). Η ώρα της κρίσης πλησιάζει.
capital.gr