Εγκλωβισμένη μεταξύ σφύρας (προσφυγικών πιέσεων από το εξωτερικό) και άκμονος (έντονων αντιπαραθέσεων στο εσωτερικό), η Ευρώπη τρέχει από έκτακτη σύνοδο σε έκτακτη σύνοδο αναζητώντας απεγνωσμένα τρόπους ώστε να αντιμετωπίσει την επιδεινούμενη κρίση.
Σημειώνεται ότι πρόκειται για την τρίτη σύνοδο που πραγματοποιείται για το συγκεκριμένο θέμα μέσα σε διάστημα μόλις ενός μήνα (είχαν προηγηθεί οι συναντήσεις της 23ης Σεπτεμβρίου και της 15ης Οκτωβρίου), δείγμα της κρισιμότητας των προκλήσεων αλλά και της αδυναμίας-απροθυμίας των Ευρωπαίων να συντονιστούν.
Η ατζέντα-Στη μίνι σύνοδο της ερχόμενης Κυριακής πρόκειται να πάρουν μέρος συνολικά δέκα χώρες: οκτώ κράτη-μέλη της ΕΕ (Αυστρία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ελλάδα, Βουλγαρία, Κροατία, Ρουμανία, Σλοβενία) και δύο μη κράτη-μέλη (ΠΓΔΜ και Σερβία). Οσο για την ατζέντα, αυτή θα είναι κυρίως «επιχειρησιακού» χαρακτήρα. Ο στόχος είναι οι ηγέτες να καταλήξουν σε μια σειρά από «κοινά συμπεράσματα που θα μπορούν να υλοποιηθούν άμεσα».
Η λειτουργικότητα των κέντρων καταγραφής (hotspots), η αποτελεσματικότερη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, η καλύτερη συνεργασία με την Τουρκία, η παροχή βοήθειας σε Κροατία και Σλοβενία, η δρομολόγηση δράσεων επαναπροώθησης και η προστασία των προσφύγων είναι όλα θέματα που πρόκειται να βρεθούν στο επίκεντρο των συνομιλιών. Δημοσιεύματα του ξένου Τύπου υπογραμμίζουν μάλιστα και την ανάγκη «να αποδεχτεί η Ελλάδα βοήθεια στη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της από άλλες χώρες της ΕΕ».
«Υπό το φως της έκτακτης κατάστασης στις χώρες διέλευσης των προσφύγων στα δυτικά Βαλκάνια, υπάρχει ανάγκη για μεγαλύτερη συνεργασία, για πιο προωθημένες διαβουλεύσεις και για άμεσες επιχειρησιακές ενέργειες», αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση της Κομισιόν. Ο Γιούνκερ θα ήθελε ιδανικά να δει τις χώρες της κεντρικής και νοτιοανατολικής Ευρώπης να συνεργάζονται ομαλά και απρόσκοπτα στο μέτωπο του Προσφυγικού, αφήνοντας στην άκρη μονομερείς ενέργειες που δυναμιτίζουν το μεταξύ τους κλίμα.
Η κατάσταση ωστόσο στο έδαφος είναι χαοτική και μέχρι στιγμής ανησυχητικά... μονομερής. Η Ουγγαρία έχει κλείσει τα σύνορά της με τη Σερβία και την Κροατία, στέλνοντας τα καραβάνια των προσφύγων προς τη Σλοβενία, η οποία δέχεται περίπου 13.000 άτομα την ημέρα, ενώ μπορεί να «αντέξει» μόλις 2.500. Και επειδή ακριβώς δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν την κατάσταση, οι Σλοβένοι στέλνουν στρατό στα σύνορα και κατηγορούν τους Κροάτες, οι οποίοι από την πλευρά τους απειλούν να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Ουγγαρίας και να υψώσουν φράκτη στα σύνορα με τη Σερβία «εάν η Σλοβενία ή η Αυστρία μειώσουν δραστικά την εισροή προσφύγων».
Είναι προφανές ότι όλοι οι παραπάνω θα καταφέρουν πολύ δύσκολα να... μοιράσουν τα προσφυγικά βάρη. Ακόμη κι αν καταφέρουν, ωστόσο, να συμφωνήσουν σε κάποιες δράσεις, αυτές μάλλον δεν θα είναι αρκετές, καθώς το πρόγραμμα μετεγκαταστάσεων που εξήγγειλε η ΕΕ στην πράξη... δεν λειτουργεί.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ-ΕΘΝΟΣ