Της Judy Dempsey-Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια ροή προσφύγων που δεν έχει ξαναδεί από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.Τότε, περισσότεροι από 12 εκατ.
άνθρωποι, πολλοί Γερμανοί από την Πολωνία, την Τσεχοσλοβακία και άλλες
χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, είτε εκτοπίστηκαν από τις πατρίδες τους
είτε κατέφυγαν στη Γερμανία καθώς οι Κομμουνιστές κάλυψαν το πολιτικό
κενό που άφησαν οι ναζί. Αυτοί οι αριθμοί δεν περιλαμβάνουν τους ακόμη
περισσότερους, εκατομμύρια, που διέσχισαν μία ήπειρο που ήταν σε πόλεμο,
για να αναζητήσουν καταφύγιο και ασφάλεια.Σήμερα, η Γερμανία, η Αυστρία και ιδίως η Ελλάδα και οι χώρες των
Δυτικών Βαλκανίων, προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις τεράστιες ροές των
προσφύγων καθώς δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, νέοι και ηλικιωμένοι, φεύγουν
από τον πόλεμο στη Συρία και προσπαθούν να φθάσουν στην Ευρώπη.
Η Ελλάδα, όπως και τα Σκόπια, η Σερβία, η
Κροατία και η Σλοβενία, έχουν ξεπεράσει τα όριά τους στην προσπάθειά
τους να παρέχουν βασική ασφάλεια και καταφύγιο στους πρόσφυγες. Στις 20
Οκτωβρίου, η Σλοβενία ανακοίνωσε ότι θα παρατάξει στρατό για να βοηθήσει
την περιπολία των συνόρων της χώρας. Η Λιουμπλιάνα αναγνώρισε ότι
έπρεπε να αντιμετωπίσει μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Και αυτό ακριβώς είναι που αντιμετωπίζει
η Ευρώπη: μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης που απαιτεί μια άμεση
ανταπόκριση. Αυτό είναι που θα πρέπει να παρέχει το ΝΑΤΟ. Αλλά από την
αρχή της προσφυγικής κρίσης πριν από πολλούς μήνες, το ΝΑΤΟ έχει
παραμείνει στο περιθώριο, σχεδόν αδιάφορο σε ένα πρόβλημα που έχει τη
δυνατότητα να υπονομεύσει την σταθερότητα ορισμένων χωρών της Νότιας
Ευρώπης.
Ορισμένοι θα μπορούσαν να υποστηρίξουν
ότι αυτού του είδους οι ανθρωπιστικές κρίσεις δεν έχουν καμία σχέση με
το ΝΑΤΟ. Αυτό δεν ισχύει. Η Συμμαχία έχει μια Επιτροπή Σχεδιασμού
Έκτακτης Ανάγκης, της οποίας ο σκοπός είναι σαφής: Ο πολιτικός
σχεδιασμός έκτακτης ανάγκης παρέχει στο ΝΑΤΟ την ουσιαστική πολιτική
τεχνογνωσία και τις δυνατότητες στους τομείς της ετοιμότητας για την
τρομοκρατία… ανταπόκρισης σε ανθρωπιστικές καταστροφές και προστασίας
των βασικών υποδομών".
Το ΝΑΤΟ έχει επίσης ένα Κέντρο
Συντονισμού Αντιμετώπισης Καταστροφών, με έδρα στα γραφεία της Συμμαχίας
στις Βρυξέλλες. Το Κέντρο υποτίθεται ότι συνεργάζεται στενά με το
γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Συντονισμό των Ανθρωπιστικών
Ζητημάτων, και άλλων διεθνών οργανισμών. Μέχρι στιγμής, αυτό το κέντρο
δεν έχει εντατικοποιήσει την δράση της.
Και η συμμαχία έχει μια ομάδα αντίδρασης
αστικού σχεδιασμού έκτακτης ανάγκης που έχει ως στόχο να αξιολογεί τις
αστικές ανάγκες και τις ικανότητες να υποστηρίξει μια επιχείρηση του
ΝΑΤΟ ή μια έκτακτη κατάσταση, η οποία είναι αυτό που αντιμετωπίζουν τώρα
τα Δυτικά Βαλκάνια. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι έχει ενεργοποιηθεί ούτε
αυτό.
Δεν είναι ότι το ΝΑΤΟ δεν είχε κάποια
εμπειρία στην υποστήριξη των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Τον Αύγουστο
του 2005, μετά από τον τυφώνα ΚΑτρίνα, το ΝΑΤΟ μετέφερε 189 τόνους
προμηθειών έκτακτης ανάγκης και ανακούφισης στις ΗΠΑ. Στο ίδιο έτος,
ύστερα από αίτημα του Πακιστάν για βοήθεια μετά από τον μεγάλο σεισμό
στο Κασμίρ, το ΝΑΤΟ μετέφερε αεροπορικώς 3.500 τόνους προμηθειών και
έστειλε μηχανικούς, ιατρικές ομάδες και εξειδικευμένο εξοπλισμό. Η
συμμαχία βοήθησε το Πακιστάν ξανά το 2010 να αντιμετωπίσει τις
πλημμύρες.
Το ΝΑΤΟ μπορεί να ισχυριστεί ότι έχει
άλλα μεγαλύτερα και πιο σημαντικά θέματα να αντιμετωπίσει, ειδικά
αυξάνοντας την ικανότητα της συμμαχίας να υπερασπίσει τον εαυτό του
έναντι της ρωσικής επιθετικότητας στην Ανατολική Ουκρανία και της
προσάρτησης της Κριμαίας τον Μάρτιο του 2014.
Έκτοτε, το ΝΑΤΟ έχει εντείνει την
αεροπορική της άμυνα στις χώρες της Βαλτικής και την Πολωνία, όπου έχει
επίσης διεξάγει ασκήσεις. Πιο πρόσφατα, στις 19 Οκτωβρίου στην Ιταλία,
το ΝΑΤΟ ξεκίνησε το Trident Juncture, μια στρατιωτική άσκηση που
περιλαμβάνει 36.000 στρατιώτες, 140 αεροσκάφη, 60 πλοία, και 30 κράτη,
και θα διαρκέσει μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου 2015.
"Η Trident Juncture είναι η μεγαλύτερη
άσκηση του ΝΑΤΟ εδώ και περισσότερο από μία δεκαετία", δήλωσε ο
αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Alexander Vershbow, στην τελετή
έναρξης της άσκησης. "Η Trident Juncture θα αυξήσει την ετοιμότητά μας
και την ικανότητά μας να εργαστούμε από κοινού, συμπεριλαμβανόμενων και
των εταίρων μας. Θα αποδείξει ότι το ΝΑΤΟ είναι σε θέση να απαντήσει σε
απειλές από οποιαδήποτε κατεύθυνση".
Στην τρέχουσα προσφυγική κρίση, οι
κυβερνήσεις στα Δυτικά Βαλκάνια μπορούν να συμφωνήσουν ότι έχουν
προχωρήσει πιο πέρα από την αντιμετώπιση της απειλής. Η αδιάκοπη ροή των
προσφύγων που διασχίζουν ή μένουν στη χώρα τους, είναι μια
πραγματικότητα που απαιτεί μια πολύ ειδική απάντηση.
Από τη στιγμή που οι ένοπλες δυνάμεις
και οι δυνάμεις ασφαλείας σε αυτές τις χώρες είναι ανεπαρκώς
εξοπλισμένες και εκπαιδευμένες να αντιμετωπίσουν τέτοιες επείγουσες
καταστάσεις –αυτό είναι μια ιστορία από μόνη της- το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να
αντισταθμίσει αυτές τις ελλείψεις με διάφορους τρόπους.
Πρώτα από όλα, θα μπορούσε να φέρει
ασφάλεια στα ευρωπαϊκά σύνορα. Αυτό δεν σημαίνει κλείσιμο των συνόρων.
Αυτό σημαίνει παροχή logistics και προσωπικού για να διασφαλιστεί η
σταθερότητα για τις αρχές και τους πρόσφυγες.
Η συμμαχία θα μπορούσε επίσης να
προσφέρει υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, όπως νοσοκομεία και έκτακτη
στέγαση. Θα μπορούσε να συνεργαστεί με το γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας
του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, στην καταγραφή των μεταναστών και στην
έκδοσή τους με δελτία ταυτότητας. Και θα μπορούσε να προσφέρει υπηρεσίες
μεταφοράς των προσφύγων σε άλλες χώρες στην Ευρώπη.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να
ντρέπονται για τις συνθήκες που θα πρέπει να υπομείνουν οι πρόσφυγες
στην Κροατία και στην Σλοβενία, δύο χώρες-μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Από
τη στιγμή που αυτές οι χώρες, όπως και η Ελλάδα, ήταν ανίκανες να
αντεπεξέλθουν, θα έπρεπε να είχαν καλέσει το ΝΑΤΟ, κάτι που έχουν
δικαίωμα να κάνουν.
Ένας ρόλος του ΝΑΤΟ για την βοήθεια σε
σχέση με την προσφυγική κρίση που δεν δείχνει να τελειώνει, θα μπορούσε
να άρει την τεράστια πίεση από τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Ένας
τέτοιος ρόλος θα μπορούσε επίσης να βελτιώσει την εικόνα του ΝΑΤΟ.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι
άνθρωποι σε όλη την Ευρώπη δεν έχουν μεγάλη γνώση σχετικά με το για
ποιον λόγο οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών της θα πρέπει να δαπανούν
περισσότερα στην άμυνα. Η από καιρό αναμενόμενη βοήθεια της συμμαχίας
στους πρόσφυγες, θα μπορούσε να το αλλάξει αυτό.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://carnegieeurope.eu/strategiceurope/?fa=61710
