«Τα παιδιά του Κολιγιάννη ποιον είχανε πατέρα;»
Παρ’ ότι υπάρχει η πεποίθηση ότι το ΚΚΕ είναι ένα κόμμα με ενιαία, ανεξάρτητη και συνεχή πορεία από το 1918, εν τούτοις η πραγματική ιστορία του αποδεικνύει κάτι το διαφορετικό. Ότι το κόμμα αυτό δεν είναι τίποτα περισσότερο από έναν μηχανισμό που δημιουργήθηκε κάποτε ως Παράρτημα της Κομιντέρν. Όπως ακριβώς τα λεγόμενα αστικά κόμματα, αλλά και οι καχεκτικές ελίτ που κυριαρχούσαν στην Ελλάδα, δομικά συνδέονταν έως εξαρτήσεως από ξένα κέντρα και διαμόρφωναν ένα καθεστώς ξενοκρατίας, έτσι και το ΚΚΕ υπήρξε ο εκφραστής της ξενοκρατίας και της υποτέλειας στον αντίπαλο παγκόσμιο πόλο.
Η εξάρτηση καθόρισε απολύτως τόσο την ιστορική του στάση απέναντι σε μεγάλα γεωπολιτικά ζητήματα όσο και τον τρόπο άσκησης της ηγεσίας. Λίγες ήταν οι περίοδοι που φαίνεται ότι υπήρχε ομαλότητα στην ηγετική διαδοχή. Η πρώτη περίοδος ήταν από το 1931, όταν η Κομιντέρν επέβαλε τον Ζαχαριάδη στη θέση του Σιάντου, έως το 1941, όταν ανέλαβε τη γενική γραμματεία και πάλι ο Σιάντος μέσα στις συνθήκες της Κατοχής. Στη συνέχεια, η επαναφορά του Ν. Ζαχαριάδη στην ηγεσία του ΚΚΕ θα επαναφέρει τις παλιές σχέσεις εξάρτησης, οι οποίες θα συνεχιστούν και μετά την αποσταλινοποίηση της ΕΣΣΔ με τον Κολιγιάννη.
Η αποσταλινοποίηση της ΕΣΣΔ και το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ διαμόρφωσαν απολύτως τους όρους ύπαρξης του ΚΚΕ. Με την 6η Ολομέλεια εκκαθαρίστηκε από τους σταλινικούς οπαδούς του πρώην πανίσχυρου γενικού γραμματέα. Ο ίδιος ο Νίκος Ζαχαριάδης θα εξοριστεί στη Σιβηρία, όπου και θα αυτοκτονήσει αρκετά χρόνια αργότερα. Η αλλαγή της πολιτικής ολοκληρώθηκε με την 7η Ολομέλεια της Κ.Ε., ενώ με τη 10η Ολομέλεια καταδικάστηκε ακόμη πιο έντονα ο σταλινισμός, η προσωπολατρεία και η εξόντωση των Ελλήνων κομμουνιστών στην ΕΣΣΔ κατά τη δεκαετία του ’30.
Μετά το 1991
Ας παρακάμψουμε τη διάσπαση του ’68 και ας δεχτούμε ότι το ΚΚεξ αποτελεί τον διάδοχο του παλιού κόμματος. Μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η κατάσταση στο ΚΚΕ θα οριστικοποιηθεί μόνο μετά το 1991, όταν θα απορρίψει τον δρόμο της ανανέωσης και η ομάδα των σταλινικών υπό τηνΠαπαρήγα θα καταφέρει να επικρατήσει με μικρή διαφορά.
Έκτοτε, το εγχείρημα της νέας ηγεσίας υπήρξε η σταλινοποίηση και πάλι του ΚΚΕ και η επιστροφή στον πιο σκληρό πυρήνα της πολιτικής του αντίληψης. Έτσι, μετά από το 18ο Συνέδριο εμφανίζεται ξανά στην ιστορία του ΚΚΕ η προσωπολατρεία προς τον Στάλιν. Η σοβιετική κατάρρευση θεωρείται ως συνωμοσία ξένων κέντρων και όχι ως η φυσιολογική εξέλιξη ενός μοντέλου το οποίο κατάφερε να επιβιώσει μόνο στη Βόρεια Κορέα. Το ΚΚΕ επιφυλάσσει στην εργατική τάξη τη μοίρα που είχε στην ΕΣΣΔ, δηλαδή να είναι περιθωριοποιημένη και υπό εκμετάλλευση κοινωνική τάξη, μια βίδα στον τεράστιο μηχανισμό που ελέγχει το Κόμμα στο όνομα του λαού.
Όλο αυτό το μοντέλο, που αποτέλεσε το μεγάλο σοβιετικό πείραμα του 20ού αιώνα και κρίθηκε ανεπίστρεπτα, αποκρύπτεται και δεν τίθεται ούτε ως ελάχιστος προβληματισμός. Αντίθετα, επιτρέπεται στους αγκιτάτορες του ΚΚΕ να μιλούν στο όνομα της εργατικής τάξης και του λαού ως να εκκινεί η ιστορία από σήμερα.
Πόσο όμως παραγωγική μπορεί να είναι σήμερα μια τέτοια προσέγγιση;
Έχει ήδη επικρατήσει η γραμμική αντίληψη επί της ιστορίας κάνοντας εντονότερη την προσπάθεια να μετατραπούν τα θύματα σε θύτες και να καθαρθεί από κάθε αμαρτία το τρομοκρατικό σταλινικό καθεστώς – όπως ήδη επιχειρούν να πράξουν στρατευμένοι «ιστορικοί». Τα πορτραίτα του Ζαχαριάδη και του Βελουχιώτη βρίσκονται πλέον το ένα πλάι στο άλλο στα κομματικά γραφεία, ορίζοντας τον νέο κομματικό μύθο. Όπως φαίνεται, στη γραμμή της «κάθαρσης» της ιστορίας του κόμματος και της απενοχοποίησης έχουν υποταχθεί όλες οι ιστορικές στιγμές, χωρίς την παραμικρή διάθεση αυτοκριτικής: από την ίδρυση του ΣΕΚΕ και τον φιλοκεμαλικό ντεφετισμό στη Μικρά Ασία μέχρι την προδοσία των Δεκεμβριανών και της Βάρκιζας, αλλά και της τυχοδιωκτικής πολιτικής που οδήγησε στον Εμφύλιο.
————————————————-