Η Άγκυρα τροποποιεί την εξωτερική πολιτική της Του Νίκου Στέλγια

Για νέες διπλωματικές μανούβρες και τροποποίηση της στρατηγικής της –όχι των προτεραιοτήτων της-  στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής ετοιμάζεται η Τουρκία. Στην νέα περίοδο, στο τιμόνι της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής βρίσκεται το νέο προεδρικό μέγαρο της Τουρκίας και έμπειροι συνεργάτες του Τούρκου Προέδρου, όπως λ.χ. ο Ιμπραχίμ Καλίν. Υπό την καθοδήγηση των στενών συνεργατών του Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν λοιπόν, η Άγκυρα τροποποιεί μερικώς την εξωτερικής πολιτική γραμμή της. Πηγή από το νέο τουρκικό προεδρικό μέγαρο επισημάνει σε αυτή την στήλη ότι υπό την σκιά των νέων εξελίξεων στην περιοχή μας, η Άγκυρα αισθάνεται την ανάγκη και την υποχρέωση να αναθεωρήσει κάποια ζητήματα στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι ΗΠΑ και η Ρωσία οδηγούνται σε νέες πρωτοβουλίες και αποφάσεις, γεγονός, το οποίο δεν μπορεί να αφήσει αδιάφορη την τουρκική πλευρά. Προτού εισέλθουμε στις «αλλαγές» στην τουρκική εξωτερική πολιτική, αξίζει να υπογραμμίσουμε τα εξής σημεία:
- Μέχρι το τέλος των πρόωρων εκλογών και την δημιουργία της νέας κυβέρνησης, ο έλεγχος της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής βρίσκεται αποκλειστικά στο τουρκικό Προεδρικό. Επίσης, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας το γεγονός ότι ο Φεριντούν Σινιρλίογλου ενδέχεται να είναι περαστικός στο αξίωμα του Υπουργού Εξωτερικών.
- Πριν από λίγο καιρό άλλαξε η ανώτατη ηγεσία του τουρκικού στρατού. Το Προεδρικό είναι πρόθυμο να συνεργαστεί με τους νέους στρατηγούς στα διάφορα πεδία της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.
- Η τουρκική πλευρά εκφράζει προβληματισμό για τις εξελίξεις σε Ιράκ και Συρία. Επίσης, παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή το Κυπριακό. Θεωρεί ότι αυτά τα ζητήματα αποτελούν την αχίλλειο πτέρνα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.
- Η Ε.Ε. εξακολουθεί να μην απασχολεί το προσκήνιο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Ωστόσο, στην Άγκυρα το μεταναστευτικό προσεγγίζεται ως ένα καθοριστικής σημασίας ζήτημα στις σχέσεις Τουρκίας-Δύσης.
- Το Κουρδικό Ζήτημα εξακολουθεί να επηρεάζει τις προτεραιότητες της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.
- Μετά από τις διακυμάνσεις στις σχέσεις Άγκυρας-Ουάσιγκτον την σειρά παίρνουν οι διακυμάνσεις στις σχέσεις Άγκυρας-Μόσχας –κυρίως εξαιτίας της κρίσης της Συρίας.
Σε ότι αφορά τις αλλαγές που έρχονται στην τουρκική εξωτερική πολιτική, θα πρέπει να τονιστούν εξαρχής τα εξής σημεία:
- Στην περίπτωση της Συρίας, για πρώτη φορά ύστερα από τέσσερα χρόνια, η Άγκυρα συζητά με τους μεγάλους παράγοντες ένα μεταβατικό σχέδιο, το οποίο προβλέπει την παραμονή του Μπασάρ Αλ Ασάντ στην εξουσία της χώρας.
- Για πρώτη φορά η Άγκυρα δεν αποκλείει το ενδεχόμενο του διαμελισμού της Συρίας. Το «μαύρο σενάριο» της Άγκυρας προβλέπει την ίδρυση ενός σουνιτικού κράτους, το οποίο θα εξαπλώνεται στα εδάφη του Ιράκ, ένα κουρδικό κράτος και ένα αλεβίδικο κράτος στα παράλια της Συρίας.
- Η Άγκυρα αποσιωπάει την ιδέα περί δημιουργίας μιας ουδέτερης ζώνης στο βόρειο κομμάτι της Συρίας. Στην θέση της προτείνει την δημιουργία στο βόρειο κομμάτι της Συρίας νέων πόλεων –τουλάχιστον τρεις- στις οποίες θα μεταφερθούν Σύριοι πρόσφυγες και τις οποίες θα ελέγχει ο Στρατός Ελεύθερης Συρίας.
- Στην νέα περίοδο, η Άγκυρα προσεγγίζει με έντονη καχυποψία την Τεχεράνη. Το Ιράν εκλαμβάνεται από την τουρκική διπλωματία ως ένας παράγοντας, ο οποίος έρχεται να διαταράξει τις σχέσεις της Τουρκίας με του Κούρδους, Άραβες και τους υπόλοιπους παράγοντες.
- Αλλάζουν τα δεδομένα και στις σχέσεις Τουρκίας-Σαουδικής Αραβίας. Η στενή συνεργασία των δυο χωρών επιβραδύνεται (κυρίως εξαιτίας της παρέμβασης των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών).
Κρατήσαμε το «καλύτερο» για το τέλος. Μέσα στα πλαίσια της μερικής αναθεώρησης της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής έρχονται «εκπλήξεις» στο Κυπριακό. Περιοριζόμαστε να τονίσουμε ότι οι «εκπλήξεις» θα χάνονται στο βάθος του χρόνου και θα αφορούν κυρίως το βόρειο κομμάτι της Πράσινης Γραμμής. 

Όπως υπογραμμίσαμε παραπάνω, βρισκόμαστε ενώπιον σημαντικών αλλαγών στην εξωτερική πολιτική γραμμή της γειτονικής χώρας, οι οποίες φυσικά δεν είναι δυνατόν να συνοψιστούν στα πλαίσια ενός μικρούς άρθρου γνώμης. Σε κάθε περίπτωση, ο προσεκτικός αναλυτής θα πρέπει να αναμένει το αποτέλεσμα των πρόωρων τουρκικών εκλογών για να οδηγηθεί σε δομικά και διεξοδικά συμπεράσματα.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΥΠΡΟΥ