Οι αναλυτές που δεν μένουν στους αριθμούς, αλλά παράγουν πολιτικές
εμβαθύνσεις αξιολογώντας τη βασική διεθνοπολιτική τιμή -τους συντελεστές
ισχύος ενός κράτους-, δεν εξεπλάγησαν με τις οικονομικές εξελίξεις στην
Κίνα. Κι αυτό γιατί ακόμα και ο πρωτοετής φοιτητής των πολιτικών
επιστημών γνωρίζει ότι οι επί μακρόν υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης προκαλούν
κόπωση των κρατικών συντελεστών ισχύος και τον εθισμό της κοινωνίας σε
επισφαλή καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια, που οδηγούν στη «φούσκα»
του υπερκαταναλωτισμού και στην ψευδοευμάρεια.
Ποιες είναι οι πρώτες συνέπειες της κινεζικής κρίσης για τις διεθνείς εξελίξεις; Αρχικώς, οι φωνές στο εσωτερικό των ΗΠΑ, που εδώ και χρόνια μιλούν για έναν νέο «ψυχρό πόλεμο» μεταξύ Αμερικής και Κίνας, υπερδιογκώνοντας τις στρατηγικές δυνατότητες του Πεκίνου, θα έρθουν αντιμέτωπες με το δεδομένο ότι ο ασιατικός γίγαντας στηρίζεται σε γυάλινα πόδια. Και ενώ η Κίνα δεν είναι, ούτε θα γίνει ποτέ, μια μη υπολογίσιμη δύναμη, εντούτοις το Πεκίνο δεν θα επιτύχει -ίσως και να μην το επιθυμεί με όση σφοδρότητα υπονοούν διάφοροι Δυτικοί σινολόγοι- να κοιτάξει στα μάτια τις ΗΠΑ και να αμφισβητήσει τη στρατηγική της παρουσία στον Ειρηνικό Ωκεανό. Προσωπικά, θεωρώ ότι τόσο η αντιμετώπιση των αναθεωρητικών τάσεων της Ρωσίας όσο και η αντιμετώπιση του τζιχαντιστικού Ισλάμ, αλλά και η εξεύρεση λύσεων ως προς την πολιτική και κοινωνική κρίση, που ημέρα με την ημέρα διογκώνεται στο εσωτερικό της Ευρώπης, οφείλουν να αποτελούν ανάλογα -ή ακόμη σημαντικότερα- ζητήματα στην ατζέντα της υψηλής στρατηγικής της υπερδύναμης.
Ομως, οι εξελίξεις στην Κίνα οδηγούν τη διεθνή οικονομία και τις χρηματαγορές σε περίοδο υψηλής αστάθειας -η διάρκεια εδώ δεν είναι το κυρίαρχο ζήτημα, όσο η σφοδρότητα του πλήγματος- εξαιτίας της αλληλεξάρτησης που υφίσταται ως διεθνές φαινόμενο και διαμορφώνει τις διακρατικές σχέσεις αλληλεπίδρασης. Ενας από τους αδύναμους κρίκους αυτής της κρίσης, όπως όλα δείχνουν, θα είναι η Ευρώπη. Κι αυτό εξαιτίας της μεγάλης φθοράς που έχει υποστεί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, λόγω της υπερβολικής σε χρονική διάρκεια εφαρμογής μέτρων λιτότητας στον χώρο της ευρωμεσογειακής λεκάνης. Η οικονομία -κυρίως στο επίπεδο της μακροοικονομίας- επηρεάζεται από τα επίπεδα κύρους, γοήτρου και πολιτικής σταθερότητας.
Η άνοδος των ακροδεξιών και ευρωφοβικών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη -εξαιτίας του ότι το ενωσιακό εγχείρημα αποτυγχάνει στην εφαρμογή του ορθολογικού φιλελευθερισμού και καταφεύγει σε πολιτικές που συμπιέζουν τους μεσοαστούς σε επίπεδο ασφυξίας- στέλνει στους διεθνείς επενδυτές μηνύματα σοβαρής πολιτικής αστάθειας. Η εμμονή στη λιτότητα και η αποτυχία εφαρμογής αναπτυξιακών πολιτικών στα παραγωγικά μοντέλα των κρατών μελών καθιστούν την οικονομία της ευρωζώνης ευάλωτη στο ασιατικό τσουνάμι το αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα.
Σπύρος Λίτσας
Ποιες είναι οι πρώτες συνέπειες της κινεζικής κρίσης για τις διεθνείς εξελίξεις; Αρχικώς, οι φωνές στο εσωτερικό των ΗΠΑ, που εδώ και χρόνια μιλούν για έναν νέο «ψυχρό πόλεμο» μεταξύ Αμερικής και Κίνας, υπερδιογκώνοντας τις στρατηγικές δυνατότητες του Πεκίνου, θα έρθουν αντιμέτωπες με το δεδομένο ότι ο ασιατικός γίγαντας στηρίζεται σε γυάλινα πόδια. Και ενώ η Κίνα δεν είναι, ούτε θα γίνει ποτέ, μια μη υπολογίσιμη δύναμη, εντούτοις το Πεκίνο δεν θα επιτύχει -ίσως και να μην το επιθυμεί με όση σφοδρότητα υπονοούν διάφοροι Δυτικοί σινολόγοι- να κοιτάξει στα μάτια τις ΗΠΑ και να αμφισβητήσει τη στρατηγική της παρουσία στον Ειρηνικό Ωκεανό. Προσωπικά, θεωρώ ότι τόσο η αντιμετώπιση των αναθεωρητικών τάσεων της Ρωσίας όσο και η αντιμετώπιση του τζιχαντιστικού Ισλάμ, αλλά και η εξεύρεση λύσεων ως προς την πολιτική και κοινωνική κρίση, που ημέρα με την ημέρα διογκώνεται στο εσωτερικό της Ευρώπης, οφείλουν να αποτελούν ανάλογα -ή ακόμη σημαντικότερα- ζητήματα στην ατζέντα της υψηλής στρατηγικής της υπερδύναμης.
Ομως, οι εξελίξεις στην Κίνα οδηγούν τη διεθνή οικονομία και τις χρηματαγορές σε περίοδο υψηλής αστάθειας -η διάρκεια εδώ δεν είναι το κυρίαρχο ζήτημα, όσο η σφοδρότητα του πλήγματος- εξαιτίας της αλληλεξάρτησης που υφίσταται ως διεθνές φαινόμενο και διαμορφώνει τις διακρατικές σχέσεις αλληλεπίδρασης. Ενας από τους αδύναμους κρίκους αυτής της κρίσης, όπως όλα δείχνουν, θα είναι η Ευρώπη. Κι αυτό εξαιτίας της μεγάλης φθοράς που έχει υποστεί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, λόγω της υπερβολικής σε χρονική διάρκεια εφαρμογής μέτρων λιτότητας στον χώρο της ευρωμεσογειακής λεκάνης. Η οικονομία -κυρίως στο επίπεδο της μακροοικονομίας- επηρεάζεται από τα επίπεδα κύρους, γοήτρου και πολιτικής σταθερότητας.
Η άνοδος των ακροδεξιών και ευρωφοβικών κομμάτων σε όλη την Ευρώπη -εξαιτίας του ότι το ενωσιακό εγχείρημα αποτυγχάνει στην εφαρμογή του ορθολογικού φιλελευθερισμού και καταφεύγει σε πολιτικές που συμπιέζουν τους μεσοαστούς σε επίπεδο ασφυξίας- στέλνει στους διεθνείς επενδυτές μηνύματα σοβαρής πολιτικής αστάθειας. Η εμμονή στη λιτότητα και η αποτυχία εφαρμογής αναπτυξιακών πολιτικών στα παραγωγικά μοντέλα των κρατών μελών καθιστούν την οικονομία της ευρωζώνης ευάλωτη στο ασιατικό τσουνάμι το αμέσως προσεχές χρονικό διάστημα.
Σπύρος Λίτσας
