Κούρδοι πολίτες υψώνουν τα χέρια τους απέναντι σε τουρκικές
δυνάμεις ασφαλείας, στη διάρκεια των συγκρούσεων στην πόλη Γιουκσέκοβα
της νοτιοανατολικής επαρχίας Χακάρι, όπου τουλάχιστον τρεις ακτιβιστές
έχασαν τη ζωή τους.
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Μετά έναν
ολόκληρο χρόνο έντονων διπλωματικών διαπραγματεύσεων, η τουρκική
κυβέρνηση έδωσε στις ΗΠΑ το «πράσινο φως» να χρησιμοποιήσουν την
αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ, επιτρέποντας επιχειρήσεις μεγαλύτερης
ακρίβειας και μικρότερου κόστους σε Συρία και Ιράκ.
Ωστόσο, το κόστος της συμφωνίας μπορεί να αποδειχθεί υπερβολικά μεγάλο, μακροπρόθεσμα, τόσο για την εκστρατεία της Αμερικής εναντίον του ISIS όσο και για τη σταθερότητα της ίδιας της Τουρκίας. Κι αυτό, γιατί η στροφή 180 μοιρών της Αγκυρας οφείλεται σε υπολογισμούς που σχετίζονται με την εσωτερική πολιτική διαμάχη και όχι με μια επαναθεμελίωση της τουρκικής στρατηγικής στο συριακό πρόβλημα. Αμέσως μετά τη συμφωνία με τις ΗΠΑ, ο Ερντογάν ξεκίνησε εκστρατεία αεροπορικών βομβαρδισμών κατά της κουρδικής αυτονομιστικής οργάνωσης ΡΚΚ, αναζωπυρώνοντας μια σύγκρουση που βρισκόταν στον δρόμο της επίλυσης. Ακόμη χειρότερα, οι Τούρκοι έπληξαν σκληρά τους Κούρδους της Συρίας, οι οποίοι εκπροσωπούν τους πιο αξιόπιστους συμμάχους της Αμερικής εναντίον του ISIS.
Αμερική και Τουρκία είχαν πάντα διαφορετικές απόψεις για το μέλλον της Συρίας στην προοπτική απομάκρυνσης του προέδρου Μπασάρ Ασαντ. Η αμερικανική πολιτική επεδίωκε πάντα μια πλουραλιστική Συρία, με εγγυήσεις για τα δικαιώματα των μειονοτήτων. Αντίθετα, η τουρκική πολιτική που θέλει μια Συρία υπό την κυριαρχία των σουνιτών, με την πρωτοκαθεδρία σε δυνάμεις που προέρχονται από τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, δεν βοήθησε στην επίλυση της κρίσης. Απόλυτη προτεραιότητα για τον κ. Ερντογάν είναι η εξασφάλιση ισχυρής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που θα του επιτρέψει να γίνει υπερπρόεδρος σε ένα μονοκομματικό σύστημα. Για τον σκοπό αυτό προσπαθεί να εμφανίσει το φιλοκουρδικό κόμμα HDP ως κρυπτοτρομοκρατική δύναμη και να υφαρπάξει ψήφους από το εθνικιστικό ΜΗΡ. Η Αμερική πρέπει να πείσει την Αγκυρα να αλλάξει ρότα, προς όφελος της πολιτικής επίλυσης του συριακού προβλήματος, αλλά και της σταθερότητας στην ίδια την Τουρκία.
*Ο αρθρογράφος διετέλεσε πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Τουρκία και υφυπουργός Αμυνας από το 2005 μέχρι το 2009.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Ωστόσο, το κόστος της συμφωνίας μπορεί να αποδειχθεί υπερβολικά μεγάλο, μακροπρόθεσμα, τόσο για την εκστρατεία της Αμερικής εναντίον του ISIS όσο και για τη σταθερότητα της ίδιας της Τουρκίας. Κι αυτό, γιατί η στροφή 180 μοιρών της Αγκυρας οφείλεται σε υπολογισμούς που σχετίζονται με την εσωτερική πολιτική διαμάχη και όχι με μια επαναθεμελίωση της τουρκικής στρατηγικής στο συριακό πρόβλημα. Αμέσως μετά τη συμφωνία με τις ΗΠΑ, ο Ερντογάν ξεκίνησε εκστρατεία αεροπορικών βομβαρδισμών κατά της κουρδικής αυτονομιστικής οργάνωσης ΡΚΚ, αναζωπυρώνοντας μια σύγκρουση που βρισκόταν στον δρόμο της επίλυσης. Ακόμη χειρότερα, οι Τούρκοι έπληξαν σκληρά τους Κούρδους της Συρίας, οι οποίοι εκπροσωπούν τους πιο αξιόπιστους συμμάχους της Αμερικής εναντίον του ISIS.
Αμερική και Τουρκία είχαν πάντα διαφορετικές απόψεις για το μέλλον της Συρίας στην προοπτική απομάκρυνσης του προέδρου Μπασάρ Ασαντ. Η αμερικανική πολιτική επεδίωκε πάντα μια πλουραλιστική Συρία, με εγγυήσεις για τα δικαιώματα των μειονοτήτων. Αντίθετα, η τουρκική πολιτική που θέλει μια Συρία υπό την κυριαρχία των σουνιτών, με την πρωτοκαθεδρία σε δυνάμεις που προέρχονται από τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, δεν βοήθησε στην επίλυση της κρίσης. Απόλυτη προτεραιότητα για τον κ. Ερντογάν είναι η εξασφάλιση ισχυρής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που θα του επιτρέψει να γίνει υπερπρόεδρος σε ένα μονοκομματικό σύστημα. Για τον σκοπό αυτό προσπαθεί να εμφανίσει το φιλοκουρδικό κόμμα HDP ως κρυπτοτρομοκρατική δύναμη και να υφαρπάξει ψήφους από το εθνικιστικό ΜΗΡ. Η Αμερική πρέπει να πείσει την Αγκυρα να αλλάξει ρότα, προς όφελος της πολιτικής επίλυσης του συριακού προβλήματος, αλλά και της σταθερότητας στην ίδια την Τουρκία.
*Ο αρθρογράφος διετέλεσε πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Τουρκία και υφυπουργός Αμυνας από το 2005 μέχρι το 2009.
