Οι αφίξεις μεταναστών
συνεχίζονται με ασταμάτητο ρυθμό. Ταξίδια δίχως καμία ασφάλεια, υπό τη
συνεχή απειλή των δουλεμπόρων, με νέες τραγικές συνέπειες: με τις
μαρτυρίες τους, εκατόν πενήντα μετανάστες, που έφτασαν χθες το βράδυ στο
Ρήγιο της Καλαβρίας, αποκάλυψαν ότι σε ναυάγιο που πραγματοποιήθηκε την
Κυριακή, στα ανοιχτά των ακτών της Λιβύης, έχασαν τη ζωή τους
τετρακόσια άτομα. Στα θύματα, σύμφωνα με στοιχεία της εθελοντικής
οργάνωσης Save the Children, φέρεται ότι συμπεριλαμβάνονται, δυστυχώς,
και πολλά παιδιά και έφηβοι. Μια φοβερή ιστορία δίχως τέλος.
Οι αφίξεις μεταναστών διαδέχονται η μια την άλλη. Από την αρχή του χρόνου, οι αποβιβάσεις Λίβυων, Ερυθραίων, Σύρων και πολλών άλλων «απελπισμένων της θάλασσας» έχουν ξεπεράσει τις είκοσι χιλιάδες. Χθες, το υπουργείο Εσωτερικών της Ρώμης ζήτησε από τους κατά τόπους νομάρχες να βρουν τρόπο να εξασφαλίσουν τουλάχιστον εξήμισι χιλιάδες θέσεις σε νέα κέντρα παραμονής μεταναστών, διότι οι υποδομές που επελέγησαν μέχρι τώρα είναι υπερπλήρεις.
Θα χρησιμοποιηθούν στρατόπεδα τα οποία έχουν πάψει πλέον να λειτουργούν, θα μπορούν να γίνονται κατασχέσεις ακόμη και ιδιωτικών περιουσιών, να νοικιάζονται κτίρια, ενώ όλοι ελπίζουν ότι θα υπάρξει και ένα ουσιαστικό χέρι βοήθειας από τις θρησκευτικές αρχές του Βατικανού. Το κύριο πρόβλημα, βεβαίως, παραμένει: ενώ στην πλειονότητά τους πρόσφυγες και μετανάστες δικαιούνται την παροχή ασύλου, όπως αναγνωρίζουν οι ίδιοι οι Ιταλοί σχολιαστές, οι προβλεπόμενες διαδικασίες συνεχίζουν να είναι υπερβολικά χρονοβόρες.
Στο μεταξύ, η ξενοφοβική Λέγκα του Βορρά προσπαθεί να εκμεταλλευτεί πολιτικά την όλη κατάσταση: ο γραμματέας της, Ματέο Σαλβίνι, έκανε γνωστό ότι η πολιτική του δύναμη είναι έτοιμη να κάνει κατάληψη στα ξενοδοχεία και στους ξενώνες στους οποίους πρόκειται να μεταφερθούν οι πρόσφυγες, για να εκφράσει την αντίθεσή της, ενώ, παράλληλα, ζήτησε από τους δημάρχους των ιταλικών πόλεων να μη δείξουν αλληλεγγύη και κατανόηση.
Ρατσιστικό δηλητήριο
«Οι ιταλικές ένοπλες δυνάμεις θα έπρεπε να προστατεύουν τα σύνορά μας και όχι να επιτρέπουν περαιτέρω αποβιβάσεις» συμπλήρωσε ο επικεφαλής της Λέγκα. Σε σαράντα πέντε ημέρες οι κάτοικοι επτά μεγάλων ιταλικών περιοχών θα πρέπει να ψηφίσουν για την ανανέωση των περιφερειακών συμβουλίων τους και ο Σαλβίνι θεωρεί ότι ήρθε η ώρα να επαναλάβει, για πολλοστή φορά, το σύνθημα «Πρώτα οι Ιταλοί, έξω οι λαθρομετανάστες». Τώρα, μάλιστα, που η ισχυρή του σύμμαχος, Μαρίν Λεπέν, αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες, ο γραμματέας της Λέγκα νιώθει ότι χάνει την όποια στήριξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο και επιχειρεί να ανεβάσει ακόμη περισσότερο τους τόνους. Τελικός στόχος του, να καταφέρει να αντικαταστήσει τον Μπερλουσκόνι στην ηγεσία μιας όλο και πιο ακραίας δεξιάς παράταξης.
Η πλειοψηφία των Ιταλών, βέβαια, γνωρίζει ότι το μεταναστευτικό είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα, το οποίο δεν μπορεί να λυθεί με εξτρεμιστικά συνθήματα μίσους. Και χθες ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Πάολο Τζεντιλόνι εξέφρασε την άποψη ότι η Ευρώπη πρέπει να συνεισφέρει πιο ουσιαστικά στην αντιμετώπιση του προβλήματος -από τη στιγμή που πρόκειται για «οικονομική υπερδύναμη»- ενώ όσον αφορά τις αφίξεις σε ιταλικό έδαφος, υπογράμμισε πως «το πρόβλημα της μετανάστευσης πρέπει να λυθεί στη ρίζα του, διαμέσου της σταθεροποίησης της Λιβύης».
Η ιταλική διπλωματία παραδέχεται πλέον ότι η στήριξη της επιχείρησης που οδήγησε στην πτώση του καθεστώτος του συνταγματάρχη Καντάφι ήταν λανθασμένη, υπό την έννοια ότι δεν υπολογίστηκαν, ούτε στο ελάχιστο, οι βαρύτατες συνέπειές της. Την ίδια στιγμή, ζητά και από την Ευρώπη να δείξει περισσότερο θάρρος και συνέπεια.
Πρόκειται ουσιαστικά για τη συνέπεια, για το θάρρος που έδειξε και ο Πάπας Φραγκίσκος, με την ιστορική πλέον αναφορά του στη γενοκτονία των Αρμενίων την περασμένη Κυριακή. «Πρέπει να έχουμε το θάρρος να μιλάμε με ειλικρίνεια, ελεύθερα», υπογράμμισε με νόημα ο Αργεντινός Ποντίφικας, σε χθεσινή του λειτουργία, στον ξενώνα της Αγίας Μάρθας, όπου διαμένει, μέσα στο Βατικανό.
Του άσκησαν κριτική ακόμη και ιταλικές εφημερίδες, οι οποίες συνήθως δείχνουν τεράστιο σεβασμό προς την Αγία Εδρα. Αναφέρθηκαν με έμφαση στον κίνδυνο διαθρησκειακών εντάσεων, σε τυχόν αντίποινα προς τους χριστιανούς που ζουν στην Τουρκία, αλλά και στον κίνδυνο να πληγεί η ήδη προβληματική διαδικασία προσέγγισης της Αγκυρας με την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ο Φραγκίσκος, όμως, δεν θέλησε να απαντήσει, τουλάχιστον με άμεσο τρόπο. Θεωρεί προφανώς ότι η ιστορική αλήθεια δεν μπορεί να διαστρεβλώνεται χάριν του όποιου πολιτικού ή οικονομικού συμφέροντος, όσο μεγάλο και αν είναι. Και ότι μόνον φτάνοντας σε κοινά ανθρώπινα και ιστορικά συμπεράσματα μπορεί να αρχίσει να οικοδομείται ένα μέλλον επανασυμφιλίωσης.
Οι αφίξεις μεταναστών διαδέχονται η μια την άλλη. Από την αρχή του χρόνου, οι αποβιβάσεις Λίβυων, Ερυθραίων, Σύρων και πολλών άλλων «απελπισμένων της θάλασσας» έχουν ξεπεράσει τις είκοσι χιλιάδες. Χθες, το υπουργείο Εσωτερικών της Ρώμης ζήτησε από τους κατά τόπους νομάρχες να βρουν τρόπο να εξασφαλίσουν τουλάχιστον εξήμισι χιλιάδες θέσεις σε νέα κέντρα παραμονής μεταναστών, διότι οι υποδομές που επελέγησαν μέχρι τώρα είναι υπερπλήρεις.
Θα χρησιμοποιηθούν στρατόπεδα τα οποία έχουν πάψει πλέον να λειτουργούν, θα μπορούν να γίνονται κατασχέσεις ακόμη και ιδιωτικών περιουσιών, να νοικιάζονται κτίρια, ενώ όλοι ελπίζουν ότι θα υπάρξει και ένα ουσιαστικό χέρι βοήθειας από τις θρησκευτικές αρχές του Βατικανού. Το κύριο πρόβλημα, βεβαίως, παραμένει: ενώ στην πλειονότητά τους πρόσφυγες και μετανάστες δικαιούνται την παροχή ασύλου, όπως αναγνωρίζουν οι ίδιοι οι Ιταλοί σχολιαστές, οι προβλεπόμενες διαδικασίες συνεχίζουν να είναι υπερβολικά χρονοβόρες.
Στο μεταξύ, η ξενοφοβική Λέγκα του Βορρά προσπαθεί να εκμεταλλευτεί πολιτικά την όλη κατάσταση: ο γραμματέας της, Ματέο Σαλβίνι, έκανε γνωστό ότι η πολιτική του δύναμη είναι έτοιμη να κάνει κατάληψη στα ξενοδοχεία και στους ξενώνες στους οποίους πρόκειται να μεταφερθούν οι πρόσφυγες, για να εκφράσει την αντίθεσή της, ενώ, παράλληλα, ζήτησε από τους δημάρχους των ιταλικών πόλεων να μη δείξουν αλληλεγγύη και κατανόηση.
Ρατσιστικό δηλητήριο
«Οι ιταλικές ένοπλες δυνάμεις θα έπρεπε να προστατεύουν τα σύνορά μας και όχι να επιτρέπουν περαιτέρω αποβιβάσεις» συμπλήρωσε ο επικεφαλής της Λέγκα. Σε σαράντα πέντε ημέρες οι κάτοικοι επτά μεγάλων ιταλικών περιοχών θα πρέπει να ψηφίσουν για την ανανέωση των περιφερειακών συμβουλίων τους και ο Σαλβίνι θεωρεί ότι ήρθε η ώρα να επαναλάβει, για πολλοστή φορά, το σύνθημα «Πρώτα οι Ιταλοί, έξω οι λαθρομετανάστες». Τώρα, μάλιστα, που η ισχυρή του σύμμαχος, Μαρίν Λεπέν, αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες, ο γραμματέας της Λέγκα νιώθει ότι χάνει την όποια στήριξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο και επιχειρεί να ανεβάσει ακόμη περισσότερο τους τόνους. Τελικός στόχος του, να καταφέρει να αντικαταστήσει τον Μπερλουσκόνι στην ηγεσία μιας όλο και πιο ακραίας δεξιάς παράταξης.
Η πλειοψηφία των Ιταλών, βέβαια, γνωρίζει ότι το μεταναστευτικό είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα, το οποίο δεν μπορεί να λυθεί με εξτρεμιστικά συνθήματα μίσους. Και χθες ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Πάολο Τζεντιλόνι εξέφρασε την άποψη ότι η Ευρώπη πρέπει να συνεισφέρει πιο ουσιαστικά στην αντιμετώπιση του προβλήματος -από τη στιγμή που πρόκειται για «οικονομική υπερδύναμη»- ενώ όσον αφορά τις αφίξεις σε ιταλικό έδαφος, υπογράμμισε πως «το πρόβλημα της μετανάστευσης πρέπει να λυθεί στη ρίζα του, διαμέσου της σταθεροποίησης της Λιβύης».
Η ιταλική διπλωματία παραδέχεται πλέον ότι η στήριξη της επιχείρησης που οδήγησε στην πτώση του καθεστώτος του συνταγματάρχη Καντάφι ήταν λανθασμένη, υπό την έννοια ότι δεν υπολογίστηκαν, ούτε στο ελάχιστο, οι βαρύτατες συνέπειές της. Την ίδια στιγμή, ζητά και από την Ευρώπη να δείξει περισσότερο θάρρος και συνέπεια.
Πρόκειται ουσιαστικά για τη συνέπεια, για το θάρρος που έδειξε και ο Πάπας Φραγκίσκος, με την ιστορική πλέον αναφορά του στη γενοκτονία των Αρμενίων την περασμένη Κυριακή. «Πρέπει να έχουμε το θάρρος να μιλάμε με ειλικρίνεια, ελεύθερα», υπογράμμισε με νόημα ο Αργεντινός Ποντίφικας, σε χθεσινή του λειτουργία, στον ξενώνα της Αγίας Μάρθας, όπου διαμένει, μέσα στο Βατικανό.
Του άσκησαν κριτική ακόμη και ιταλικές εφημερίδες, οι οποίες συνήθως δείχνουν τεράστιο σεβασμό προς την Αγία Εδρα. Αναφέρθηκαν με έμφαση στον κίνδυνο διαθρησκειακών εντάσεων, σε τυχόν αντίποινα προς τους χριστιανούς που ζουν στην Τουρκία, αλλά και στον κίνδυνο να πληγεί η ήδη προβληματική διαδικασία προσέγγισης της Αγκυρας με την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ο Φραγκίσκος, όμως, δεν θέλησε να απαντήσει, τουλάχιστον με άμεσο τρόπο. Θεωρεί προφανώς ότι η ιστορική αλήθεια δεν μπορεί να διαστρεβλώνεται χάριν του όποιου πολιτικού ή οικονομικού συμφέροντος, όσο μεγάλο και αν είναι. Και ότι μόνον φτάνοντας σε κοινά ανθρώπινα και ιστορικά συμπεράσματα μπορεί να αρχίσει να οικοδομείται ένα μέλλον επανασυμφιλίωσης.
