Αν κάποιος ρεπόρτερ έκανε την ερώτηση σε δρόμους της Αθήνας
«ποιος κρατεί το κλειδί των εξελίξεων στην Τουρκία;», δύσκολα θα έπαιρνε
απάντηση, διότι στην ελληνική κοινή γνώμη υπάρχει άγνοια για το τι
πραγματικά συμβαίνει στη γειτονική χώρα.
Όποιος όμως παρακολουθεί στενά και χωρίς παρωπίδες τις εξελίξεις στην Τουρκία, ξέρει ότι από το 2013 έχει δρομολογηθεί μια «διαδικασία ειρήνης» της κυβέρνησης με τους Κούρδους της Τουρκίας. Διαδικασία με απτά αποτελέσματα κυρίως στο εσωτερικό πολιτικό επίπεδο, όχι όμως και ικανοποιητικά για τις πλατιές μάζες των Κούρδων, ιδιαίτερα των εργαζομένων.
Κύριος συνομιλητής της κυβέρνησης της Άγκυρας στη διαδικασία αυτή είναι ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ο καταδικασμένος σε ισόβια από το 1999 και έκτοτε έγκλειστος στις φυλακές υψίστης ασφαλείας στο νησί Ιμραλί (απέναντι από τα Μουδανιά), ηγέτης του ΡΚΚ, στου οποίου την παράδοση είχε βάλει το χέρι της και η τότε κυβέρνηση της Ελλάδας.
Βέβαια, ο Οτσαλάν δεν είναι μόνος του, αφού συχνοί επισκέπτες του είναι βουλευτές του κόμματος HDP (Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα), εκλεγμένοι στην Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση.
Οι δυσκολίες είναι πολλές, όσες και οι αντιφάσεις του Κουρδικού προβλήματος, ωστόσο, ο Οτσαλάν αναδεικνύεται καλός παίκτης, αξιοποιώντας και τις αντιφάσεις του πολιτικού κατεστημένου της Τουρκίας.
Η ίδια η κυβέρνηση της Τουρκίας, δέσμια του μεγαλοϊδεατισμού της, βρέθηκε αντιμέτωπη με τους Κούρδους της Συρίας και του Iράκ λόγω των σχέσεών της με τους τζιχαντιστές του ISIS. Ωστόσο, ας θυμηθούμε ότι κύρια δύναμη του Κουρδικού κινήματος στη Συρία είναι η PYD (Κόμμα Δημοκρατικής Ένωσης), που θεωρείται κλάδος του ΡΚΚ. Δικά του στελέχη ηγούνται του αμεσοδημοκρατικού πολιτικού εγχειρήματος στην περιοχή Ροτζάβα, στην οποία ανήκει και το ηρωικό Κομπάνι, του οποίου οι κάτοικοι αντιμετώπισαν νικηφόρα τους τζιχαντιστές, αποσπώντας τον διεθνή θαυμασμό.
Οδικός Χάρτης
Το Σάββατο, 28 Φλεβάρη 2015, παρουσιάστηκε Οδικός Χάρτης για τη λύση του Κουρδικού από βουλευτές του HDP και της κυβέρνησης της Τουρκίας.
Την αντιπροσωπεία του HDP, αποκαλούμενη και «Επιτροπή του Ιμραλί», αποτελούσαν τρεις βουλευτές, ενώ την κυβέρνηση εκπροσώπησε τετραμελής αντιπροσωπεία υπό τον αντιπρόεδρο Γιαλτσίν Ακντογάν.
Οι δύο αντιπροσωπείες, αφού συζήτησαν κατ΄ιδίαν, προχώρησαν σε ανακοινώσεις σε εκπροσώπους ειδησεογραφικών πρακτορείων και της κρατικής τηλεόρασης, με τον Οντέρ να παροσιάζει τα ακόλουθα 10 σημεία του Οδικού Χάρτη:
1. Ορισμός και περιεχόμενο δημοκρατικής πολιτικής / 2. Προσδιορισμός της εθνικής και τοπικής διάστασης της δημοκρατικής λύσης / 3. Νομικές και δημοκρατικές εγγυήσεις της ιδιότητας του ελεύθερου πολίτη / 4. Η σχέση της δημοκρατικής πολιτικής με το κράτος και την κοινωνία και τα κεφάλαια τα σχετικά με τη θεσμοθέτησή της / 5. Οι κοινωνικο-οικονομικές διαστάσεις της λύσης /6. Η διαχείριση της σχέσης δημοκρατίας – ασφάλειας στην πορεία λύσης με τρόπο ώστε να προστατευτεί τόσο η δημόσια τάξη όσο και οι ελευθερίες / 7. Νομικές λύσεις και εγγυήσεις για τα προβλήματα των γυναικών, του πολιτισμού και της οικολογίας / 8. Η ανάπτυξη πλουραλιστικής δημοκρατικής αντίληψης σχετικά με την έννοια, τον ορισμό και την αναγνώριση της έννοιας της ταυτότητας / 9. Ο ορισμός του δημοκρατικού κράτους [της Τουρκικής Δημοκρατίας], της κοινής πατρίδας και του έθνους βάσει δημοκρατικών κριτηρίων, επένδυσή τους με νομικές και συνταγματικές εγγυήσεις στο πλαίσιο ενός πλουραλιστικού δημοκρατικού συστήματος / 10. Ένα νέο σύνταγμα που θα αποσκοπεί στην ενσωμάτωση όλων αυτών των δημοκρατικών βημάτων και αλλαγών
Η εξέλιξη αυτή χαρακτηρίστηκε «ιστορική», ιδιαίτερα από τον φιλοκυβερνητικό τύπο, που την πρόβαλε με πηχυαίους πρωτοσέλιδους τίτλους. Και αυτό, διότι το ΑΚΡ και ο Ερντογάν ποντάρουν στην ψήφο των κουρδικής καταγωγής πολιτών της Τουρκίας για την ανάδειξή τους σε νέα, πιο ισχυρή πλειοψηφία στις εκλογές της 7ης Ιουνίου, έτσι θα μπορούν να περάσουν τις τροποποιήσεις στο Σύνταγμα, που θα καταστήσουν τον Ερντογάν, παντοδύναμο πρόεδρο τύπου Γαλλίας ή ΗΠΑ.
Όμως οι Κούρδοι έχουν το δικό τους κόμμα, το ΗDP, που συσπειρώνει και αριστερές δυνάμεις της Τουρκίας ( οι Τούρκοι σύντροφοι λένε ότι είναι ένα είδος ΣΥΡΙΖΑ στο ξεκίνημά του), του οποίου ο ηγέτης Σελαχαττίν Ντεμιρτάς απόσπασε σχεδόν 10% στις τελευταίες προεδρικές εκλογές. Το στοίχημα τώρα είναι το ΗDP και οι σύμμαχοί του να καταφέρουν να υπερβούν το πλαφόν του 10%, που απαιτείται από τον αντιδημοκρατικό εκλογικό νόμο για την είσοδο ενός πολιτικού σχήματος απευθείας στη Βουλή. Κάτι όχι και τόσο εύκολο αφού παλαιότερα, ολόκληρα κόμματα είχαν εξαφανιστεί, (όπως της Τσιλέρ και του Ετσεβίτ), αποτυγχάνοντας να υπερβούν το συγκεκριμένο πλαφόν.
Ό,τι όμως και να συμβεί στις εκλογές του Ιουνίου, ο Οδικός Χάρτης κυβέρνησης ΑΚΡ – Οτσαλάν θα παραμείνει στο τραπέζι και ίσως αποδειχθεί δρόμος προς το μέλλον για την Τουρκία. Την ίδια ώρα, έχει τεθεί επί τάπητος (προβάλλεται και σε διαδηλώσεις) η χορήγηση αμνηστίας και απελευθέρωση του Οτσαλάν, που αν συμβεί, θα καταστήσει τον Κούρδο ηγέτη έναν από τους πιο ισχυρούς πολιτικούς ηγέτες της Τουρκίας.
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι συντονιστής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Θεμάτων Ειρήνης του ΣΥΡΙΖΑ
Όποιος όμως παρακολουθεί στενά και χωρίς παρωπίδες τις εξελίξεις στην Τουρκία, ξέρει ότι από το 2013 έχει δρομολογηθεί μια «διαδικασία ειρήνης» της κυβέρνησης με τους Κούρδους της Τουρκίας. Διαδικασία με απτά αποτελέσματα κυρίως στο εσωτερικό πολιτικό επίπεδο, όχι όμως και ικανοποιητικά για τις πλατιές μάζες των Κούρδων, ιδιαίτερα των εργαζομένων.
Κύριος συνομιλητής της κυβέρνησης της Άγκυρας στη διαδικασία αυτή είναι ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ο καταδικασμένος σε ισόβια από το 1999 και έκτοτε έγκλειστος στις φυλακές υψίστης ασφαλείας στο νησί Ιμραλί (απέναντι από τα Μουδανιά), ηγέτης του ΡΚΚ, στου οποίου την παράδοση είχε βάλει το χέρι της και η τότε κυβέρνηση της Ελλάδας.
Βέβαια, ο Οτσαλάν δεν είναι μόνος του, αφού συχνοί επισκέπτες του είναι βουλευτές του κόμματος HDP (Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα), εκλεγμένοι στην Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση.
Οι δυσκολίες είναι πολλές, όσες και οι αντιφάσεις του Κουρδικού προβλήματος, ωστόσο, ο Οτσαλάν αναδεικνύεται καλός παίκτης, αξιοποιώντας και τις αντιφάσεις του πολιτικού κατεστημένου της Τουρκίας.
Η ίδια η κυβέρνηση της Τουρκίας, δέσμια του μεγαλοϊδεατισμού της, βρέθηκε αντιμέτωπη με τους Κούρδους της Συρίας και του Iράκ λόγω των σχέσεών της με τους τζιχαντιστές του ISIS. Ωστόσο, ας θυμηθούμε ότι κύρια δύναμη του Κουρδικού κινήματος στη Συρία είναι η PYD (Κόμμα Δημοκρατικής Ένωσης), που θεωρείται κλάδος του ΡΚΚ. Δικά του στελέχη ηγούνται του αμεσοδημοκρατικού πολιτικού εγχειρήματος στην περιοχή Ροτζάβα, στην οποία ανήκει και το ηρωικό Κομπάνι, του οποίου οι κάτοικοι αντιμετώπισαν νικηφόρα τους τζιχαντιστές, αποσπώντας τον διεθνή θαυμασμό.
Οδικός Χάρτης
Το Σάββατο, 28 Φλεβάρη 2015, παρουσιάστηκε Οδικός Χάρτης για τη λύση του Κουρδικού από βουλευτές του HDP και της κυβέρνησης της Τουρκίας.
Την αντιπροσωπεία του HDP, αποκαλούμενη και «Επιτροπή του Ιμραλί», αποτελούσαν τρεις βουλευτές, ενώ την κυβέρνηση εκπροσώπησε τετραμελής αντιπροσωπεία υπό τον αντιπρόεδρο Γιαλτσίν Ακντογάν.
Οι δύο αντιπροσωπείες, αφού συζήτησαν κατ΄ιδίαν, προχώρησαν σε ανακοινώσεις σε εκπροσώπους ειδησεογραφικών πρακτορείων και της κρατικής τηλεόρασης, με τον Οντέρ να παροσιάζει τα ακόλουθα 10 σημεία του Οδικού Χάρτη:
1. Ορισμός και περιεχόμενο δημοκρατικής πολιτικής / 2. Προσδιορισμός της εθνικής και τοπικής διάστασης της δημοκρατικής λύσης / 3. Νομικές και δημοκρατικές εγγυήσεις της ιδιότητας του ελεύθερου πολίτη / 4. Η σχέση της δημοκρατικής πολιτικής με το κράτος και την κοινωνία και τα κεφάλαια τα σχετικά με τη θεσμοθέτησή της / 5. Οι κοινωνικο-οικονομικές διαστάσεις της λύσης /6. Η διαχείριση της σχέσης δημοκρατίας – ασφάλειας στην πορεία λύσης με τρόπο ώστε να προστατευτεί τόσο η δημόσια τάξη όσο και οι ελευθερίες / 7. Νομικές λύσεις και εγγυήσεις για τα προβλήματα των γυναικών, του πολιτισμού και της οικολογίας / 8. Η ανάπτυξη πλουραλιστικής δημοκρατικής αντίληψης σχετικά με την έννοια, τον ορισμό και την αναγνώριση της έννοιας της ταυτότητας / 9. Ο ορισμός του δημοκρατικού κράτους [της Τουρκικής Δημοκρατίας], της κοινής πατρίδας και του έθνους βάσει δημοκρατικών κριτηρίων, επένδυσή τους με νομικές και συνταγματικές εγγυήσεις στο πλαίσιο ενός πλουραλιστικού δημοκρατικού συστήματος / 10. Ένα νέο σύνταγμα που θα αποσκοπεί στην ενσωμάτωση όλων αυτών των δημοκρατικών βημάτων και αλλαγών
Η εξέλιξη αυτή χαρακτηρίστηκε «ιστορική», ιδιαίτερα από τον φιλοκυβερνητικό τύπο, που την πρόβαλε με πηχυαίους πρωτοσέλιδους τίτλους. Και αυτό, διότι το ΑΚΡ και ο Ερντογάν ποντάρουν στην ψήφο των κουρδικής καταγωγής πολιτών της Τουρκίας για την ανάδειξή τους σε νέα, πιο ισχυρή πλειοψηφία στις εκλογές της 7ης Ιουνίου, έτσι θα μπορούν να περάσουν τις τροποποιήσεις στο Σύνταγμα, που θα καταστήσουν τον Ερντογάν, παντοδύναμο πρόεδρο τύπου Γαλλίας ή ΗΠΑ.
Όμως οι Κούρδοι έχουν το δικό τους κόμμα, το ΗDP, που συσπειρώνει και αριστερές δυνάμεις της Τουρκίας ( οι Τούρκοι σύντροφοι λένε ότι είναι ένα είδος ΣΥΡΙΖΑ στο ξεκίνημά του), του οποίου ο ηγέτης Σελαχαττίν Ντεμιρτάς απόσπασε σχεδόν 10% στις τελευταίες προεδρικές εκλογές. Το στοίχημα τώρα είναι το ΗDP και οι σύμμαχοί του να καταφέρουν να υπερβούν το πλαφόν του 10%, που απαιτείται από τον αντιδημοκρατικό εκλογικό νόμο για την είσοδο ενός πολιτικού σχήματος απευθείας στη Βουλή. Κάτι όχι και τόσο εύκολο αφού παλαιότερα, ολόκληρα κόμματα είχαν εξαφανιστεί, (όπως της Τσιλέρ και του Ετσεβίτ), αποτυγχάνοντας να υπερβούν το συγκεκριμένο πλαφόν.
Ό,τι όμως και να συμβεί στις εκλογές του Ιουνίου, ο Οδικός Χάρτης κυβέρνησης ΑΚΡ – Οτσαλάν θα παραμείνει στο τραπέζι και ίσως αποδειχθεί δρόμος προς το μέλλον για την Τουρκία. Την ίδια ώρα, έχει τεθεί επί τάπητος (προβάλλεται και σε διαδηλώσεις) η χορήγηση αμνηστίας και απελευθέρωση του Οτσαλάν, που αν συμβεί, θα καταστήσει τον Κούρδο ηγέτη έναν από τους πιο ισχυρούς πολιτικούς ηγέτες της Τουρκίας.
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι συντονιστής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Θεμάτων Ειρήνης του ΣΥΡΙΖΑ
