Για
την Ελλάδα ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Γι' αυτό ακόμη και αν
προβάλλει προς τα έξω προτάσεις που κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση
(όπως η ανταλλαγή ομολόγων του Γιάνη Βαρουφάκη), ενδέχεται να χαθούν από
το τοπίο αν η Ελλάδα ακολουθήσει το λανθασμένο παράδειγμα της Αγγλίας.
Κατά τους Financial Times και τον αρθρογράφο Μπιλ Έμοτ, όπως ο
Κάμερον προβάλει προς τα έξω την εικόνα ενός κράτους υπερήφανου αλλά και
αδικημένου, έτσι και η Ελλάδα θα είναι λάθος να θυματοποιήσει τον εαυτό
της. Αυτό που δεν πρέπει να κάνει κατά τον συντάκτη του άρθρου, είναι
να απομονωθεί από τους υπόλοιπους εταίρους και να προσπαθήσει με
τσαμπουκάδες να επιβάλλει την άποψή της, καθώς κάτι τέτοιο δεν θα
καταφέρει να το κάνει.
Γράφει χαρακτηριστικά: «Η πρόταση του «swap» ομολόγων που έριξε ο Γιάννης Βαρουφάκης, υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, είναι ευφυής όσο και εποικοδομητική. Παρά τις αρετές της όμως –και όπως πάντα στα οικονομικά θέματα, ο διάβολος θα κρύβεται στις λεπτομέρειες –έτσι όπως την προωθεί η Ελλάδα κινδυνεύει να κάνει αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε Βρετανικό Σφάλμα. Οπως και για τον Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, υπάρχει χρόνος και για τον Αλέξη Τσίπρα, τον θριαμβευτή Έλληνα ηγέτη, να διορθώσει αυτό το λάθος.
Το σφάλμα οφείλεται στα ένστικτα της εθνικής πολιτικής. Αυτά τα ένστικτα ωθούν τον κ. Τσίπρα και τον κ. Κάμερον να δώσουν τον αγώνα μόνοι, ως υπερήφανα και αδικημένα έθνη. Η Ελλάδα θεωρεί ότι είναι το μεγάλο θύμα της γερμανικής υποτέλειας και δίνει μάχη για μια καλύτερη συμφωνία με την Ε.Ε.».
Η Βρετανία
Το παράδειγμα της Βρετανίας είναι δηλωτικό για το τι πρέπει να αποφύγει η χώρα μας: «Η Βρετανία μάχεται εναντίον της απελπιστικής, στραγγαλιστικής γραφειοκρατίας των Βρυξελλών. Η θέση της απομόνωσης και του θύματος ίσως ακούγεται ευγενής. Το πρόβλημα είναι ότι αυτού του είδους η ευγένεια ταιριάζει στους χαμένους.
Το να σταθεί κάποιος όπως η μικρή Ελλάδα έναντι των υπολοίπων 18 κρατών μελών της ευρωζώνης ή η μικρή Βρετανία έναντι των υπολοίπων 27 κρατών της Ε.Ε. είναι ένα δυνητικά μοιραίο σφάλμα. Καμία χώρα δεν είναι σε αρκετά δυνατή θέση να ώστε να απειλεί ή να εκβιάζει τους άλλους. Και αυτοί οι μονομερείς τσαμπουκάδες δυσκολεύουν τη Γερμανία και τους υπολοίπους να δεχτούν τις συμφωνίες που χρειάζεται η Ελλάδα και η Βρετανία».
Πώς θα πετύχουν
Αν προηγουμένως το άρθρο ανέπτυξε τα λάθη της διαπραγμάτευσης, ακολούθως αναπτύσσει εκείνα τα στοιχεία που θα δώσουν «πόντους» στην τακτική της Αθήνας, αλλά και του Λονδίνου, στα ζητήματα που καλείται να λύσει με τους εταίρους και κυρίως με τη Γερμανία.
«Προκειμένου να πετύχουν τους στόχους τους, ο κ. Τσίπρας και ο κ. Κάμερον οφείλουν να πλαισιώσουν τις απαιτήσεις τους κατά τρόπο που θα ευνοήσει περισσότερες χώρες από την Ελλάδα και τη Βρετανία, ιδανικά ακόμη και τη Γερμανία. Και πρέπει να τις πλαισιώσουν έτσι ώστε να ταιριάζουν στις στρατηγικές αρχές της Γερμανίας: Ως νέοι κανόνες που θα αντέξουν και θα βοηθήσουν την Ευρώπη να ευημερήσει.Στην άμεση περίπτωση της Ελλάδας, αυτό σημαίνει να γίνει η πρόταση για ανταλλαγή χρέους πιο ευρύτερα αποδεκτή, και όχι μόνο για την ίδια τη χώρα.
Ούτε η Γερμανία, ούτε η Φινλανδία ούτε η Ολλανδία θα μπορούσαν να δεχτούν μια στρατηγική ανακούφισης από το χρέος που θα βασίζεται μόνο στο επιχείρημα ότι οι Έλληνες έχουν θυμώσει και δεν αντέχουν άλλο.Επίσης, αυτή η στάση ίσως αρέσει στους φίλους του κ. Τσίπρα, Podemos, το αριστερό αντιμνημονιακό κόμμα της Ισπανίας, αλλά η ισπανική κυβέρνηση πιθανότατα θα την απορρίψει.Δεν θα είναι εύκολο, όμως ο κ. Βαρουφάκης δείχνει αρκετά ευφυής οικονομολόγος. Θα πρέπει να συντάξει ένα προσχέδιο αρχών, το οποίο θα προβλέπει ότι το κρατικό χρέος πάνω από έναν συγκεκριμένο συντελεστή επί του ΑΕΠ θα πρέπει να ανταλλαγεί με ομόλογα συνδεδεμένα με την ονομαστική οικονομική ανάπτυξη, με προϋπόθεση την εφαρμογή του συμφωνημένου προγράμματος μεταρρυθμίσεων. Τότε, ίσως βρει σύμμαχο ακόμη και στο πρόσωπο του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, Wolfgang Schäuble.Θα μπορέσει να το πουλήσει; Ούτε η Ιρλανδία, ούτε η Ισπανία, που έχουν ήδη κάνει τέτοιες μεταρρυθμίσεις, θα ήθελαν να συμμετάσχουν. Αλλά η Ιταλία και η Πορτογαλία θα μπορούσαν, καθώς μια τέτοια αρχή θα έδινε στην ευρωζώνη ένα δυνατό εργαλείο ορθής αντιμετώπισης τυχόν μελλοντικών κρίσεων».
Ανάπτυξη και ομόλογα
Ειδικότερα για την περίπτωση της Ελλάδας, σημειώνει το άρθρο: «Και στην Ελλάδα; Εκεί οι μεταρρυθμίσεις για απελευθέρωση της αγοράς είναι δύσκολο να γίνουν δεκτές, αλλά αν ο κ. Τσίπρας εννοεί αυτά που λέει, ότι θα κυνηγήσει τους Έλληνες ολιγάρχες επιχειρηματίες που κυριαρχούν στην ελληνική οικονομία και καταφέρνουν να φοροδιαφεύγουν, αυτός θα είναι ο καλύτερος τρόπος για να γίνει.Το βέλτιστο, πολιτικά και για τη μελλοντική ευμάρεια της Ευρώπης, θα ήταν να γίνουν αυτά στο πλαίσιο ενός ευρύτερου πακέτου, το οποίο θα τονώνει την οικονομική ανάπτυξη και θα δημιουργεί θέσεις εργασίας, ενώνοντας στενότερα την Ε.Ε.
Επιπρόσθετα στο swap ομολόγων θα μπορούσε να περιλαμβάνεται ένα διογκωμένο πρόγραμμα επενδύσεων με δημόσια χρηματοδότηση σε όλη την Ε.Ε. το οποίο θα γίνει εφικτό με τη μετατροπή του δημοσιονομικού συμφώνου, έτσι ώστε να ξεχωρίζουν οι επενδύσεις κεφαλαίου από τις τρέχουσες δαπάνες. Επιπλέον, μια νέα ώθηση προς την ενιαία αγορά, που θα καταστήσει πιο βαθιά την ενοποίηση της αγοράς αγαθών με επέκταση στις υπηρεσίες και την ψηφιακή οικονομία.
Είναι περίεργο αλλά πολλοί από τους παράγοντες αυτούς θα μπορούσαν να ευνοήσουν και τον κ. Κάμερον. Αν θέλει να μπορέσει ως πρωθυπουργός να πάρει ψήφο «ναι» στο δημοψήφισμα για την Ε.Ε. το 2017, χρειάζεται τρία πράγματα: να δείξει ότι η Ε.Ε. έχει τη δυνατότητα να λύνει προβλήματα και να τονώνει την οικονομία της, επίσης ότι επιτέλους δημιουργείται μια ενιαία αγορά υπηρεσιών και ακόμα ότι δεν θα γίνουν διακρίσεις εναντίον των κρατών που επιλέγουν να μένουν εκτός του ευρώ.
Το παραπάνω πακέτο θα του δώσει τα δύο από τα τρία πράγματα που χρειάζεται. Αφού ο κ. Βαρουφάκης κολάκευσε τη Βρετανία ρίχνοντας την ιδέα του swap κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Λονδίνο, ο κ. Κάμερον θα μπορούσε να προσπαθήσει να προτείνει αυτό το ευρύτερο πακέτο, για το δικό του καλό, και για να δείξει ότι μπορεί, εν τέλει, να είναι ένας δημιουργικός Ευρωπαίος».
Γράφει χαρακτηριστικά: «Η πρόταση του «swap» ομολόγων που έριξε ο Γιάννης Βαρουφάκης, υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, είναι ευφυής όσο και εποικοδομητική. Παρά τις αρετές της όμως –και όπως πάντα στα οικονομικά θέματα, ο διάβολος θα κρύβεται στις λεπτομέρειες –έτσι όπως την προωθεί η Ελλάδα κινδυνεύει να κάνει αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε Βρετανικό Σφάλμα. Οπως και για τον Βρετανό πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, υπάρχει χρόνος και για τον Αλέξη Τσίπρα, τον θριαμβευτή Έλληνα ηγέτη, να διορθώσει αυτό το λάθος.
Το σφάλμα οφείλεται στα ένστικτα της εθνικής πολιτικής. Αυτά τα ένστικτα ωθούν τον κ. Τσίπρα και τον κ. Κάμερον να δώσουν τον αγώνα μόνοι, ως υπερήφανα και αδικημένα έθνη. Η Ελλάδα θεωρεί ότι είναι το μεγάλο θύμα της γερμανικής υποτέλειας και δίνει μάχη για μια καλύτερη συμφωνία με την Ε.Ε.».
Η ΒρετανίαΤο παράδειγμα της Βρετανίας είναι δηλωτικό για το τι πρέπει να αποφύγει η χώρα μας: «Η Βρετανία μάχεται εναντίον της απελπιστικής, στραγγαλιστικής γραφειοκρατίας των Βρυξελλών. Η θέση της απομόνωσης και του θύματος ίσως ακούγεται ευγενής. Το πρόβλημα είναι ότι αυτού του είδους η ευγένεια ταιριάζει στους χαμένους.
Το να σταθεί κάποιος όπως η μικρή Ελλάδα έναντι των υπολοίπων 18 κρατών μελών της ευρωζώνης ή η μικρή Βρετανία έναντι των υπολοίπων 27 κρατών της Ε.Ε. είναι ένα δυνητικά μοιραίο σφάλμα. Καμία χώρα δεν είναι σε αρκετά δυνατή θέση να ώστε να απειλεί ή να εκβιάζει τους άλλους. Και αυτοί οι μονομερείς τσαμπουκάδες δυσκολεύουν τη Γερμανία και τους υπολοίπους να δεχτούν τις συμφωνίες που χρειάζεται η Ελλάδα και η Βρετανία».
Πώς θα πετύχουν
Αν προηγουμένως το άρθρο ανέπτυξε τα λάθη της διαπραγμάτευσης, ακολούθως αναπτύσσει εκείνα τα στοιχεία που θα δώσουν «πόντους» στην τακτική της Αθήνας, αλλά και του Λονδίνου, στα ζητήματα που καλείται να λύσει με τους εταίρους και κυρίως με τη Γερμανία.
«Προκειμένου να πετύχουν τους στόχους τους, ο κ. Τσίπρας και ο κ. Κάμερον οφείλουν να πλαισιώσουν τις απαιτήσεις τους κατά τρόπο που θα ευνοήσει περισσότερες χώρες από την Ελλάδα και τη Βρετανία, ιδανικά ακόμη και τη Γερμανία. Και πρέπει να τις πλαισιώσουν έτσι ώστε να ταιριάζουν στις στρατηγικές αρχές της Γερμανίας: Ως νέοι κανόνες που θα αντέξουν και θα βοηθήσουν την Ευρώπη να ευημερήσει.Στην άμεση περίπτωση της Ελλάδας, αυτό σημαίνει να γίνει η πρόταση για ανταλλαγή χρέους πιο ευρύτερα αποδεκτή, και όχι μόνο για την ίδια τη χώρα.
Ούτε η Γερμανία, ούτε η Φινλανδία ούτε η Ολλανδία θα μπορούσαν να δεχτούν μια στρατηγική ανακούφισης από το χρέος που θα βασίζεται μόνο στο επιχείρημα ότι οι Έλληνες έχουν θυμώσει και δεν αντέχουν άλλο.Επίσης, αυτή η στάση ίσως αρέσει στους φίλους του κ. Τσίπρα, Podemos, το αριστερό αντιμνημονιακό κόμμα της Ισπανίας, αλλά η ισπανική κυβέρνηση πιθανότατα θα την απορρίψει.Δεν θα είναι εύκολο, όμως ο κ. Βαρουφάκης δείχνει αρκετά ευφυής οικονομολόγος. Θα πρέπει να συντάξει ένα προσχέδιο αρχών, το οποίο θα προβλέπει ότι το κρατικό χρέος πάνω από έναν συγκεκριμένο συντελεστή επί του ΑΕΠ θα πρέπει να ανταλλαγεί με ομόλογα συνδεδεμένα με την ονομαστική οικονομική ανάπτυξη, με προϋπόθεση την εφαρμογή του συμφωνημένου προγράμματος μεταρρυθμίσεων. Τότε, ίσως βρει σύμμαχο ακόμη και στο πρόσωπο του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, Wolfgang Schäuble.Θα μπορέσει να το πουλήσει; Ούτε η Ιρλανδία, ούτε η Ισπανία, που έχουν ήδη κάνει τέτοιες μεταρρυθμίσεις, θα ήθελαν να συμμετάσχουν. Αλλά η Ιταλία και η Πορτογαλία θα μπορούσαν, καθώς μια τέτοια αρχή θα έδινε στην ευρωζώνη ένα δυνατό εργαλείο ορθής αντιμετώπισης τυχόν μελλοντικών κρίσεων».
Ανάπτυξη και ομόλογα
Ειδικότερα για την περίπτωση της Ελλάδας, σημειώνει το άρθρο: «Και στην Ελλάδα; Εκεί οι μεταρρυθμίσεις για απελευθέρωση της αγοράς είναι δύσκολο να γίνουν δεκτές, αλλά αν ο κ. Τσίπρας εννοεί αυτά που λέει, ότι θα κυνηγήσει τους Έλληνες ολιγάρχες επιχειρηματίες που κυριαρχούν στην ελληνική οικονομία και καταφέρνουν να φοροδιαφεύγουν, αυτός θα είναι ο καλύτερος τρόπος για να γίνει.Το βέλτιστο, πολιτικά και για τη μελλοντική ευμάρεια της Ευρώπης, θα ήταν να γίνουν αυτά στο πλαίσιο ενός ευρύτερου πακέτου, το οποίο θα τονώνει την οικονομική ανάπτυξη και θα δημιουργεί θέσεις εργασίας, ενώνοντας στενότερα την Ε.Ε.
Επιπρόσθετα στο swap ομολόγων θα μπορούσε να περιλαμβάνεται ένα διογκωμένο πρόγραμμα επενδύσεων με δημόσια χρηματοδότηση σε όλη την Ε.Ε. το οποίο θα γίνει εφικτό με τη μετατροπή του δημοσιονομικού συμφώνου, έτσι ώστε να ξεχωρίζουν οι επενδύσεις κεφαλαίου από τις τρέχουσες δαπάνες. Επιπλέον, μια νέα ώθηση προς την ενιαία αγορά, που θα καταστήσει πιο βαθιά την ενοποίηση της αγοράς αγαθών με επέκταση στις υπηρεσίες και την ψηφιακή οικονομία.
Είναι περίεργο αλλά πολλοί από τους παράγοντες αυτούς θα μπορούσαν να ευνοήσουν και τον κ. Κάμερον. Αν θέλει να μπορέσει ως πρωθυπουργός να πάρει ψήφο «ναι» στο δημοψήφισμα για την Ε.Ε. το 2017, χρειάζεται τρία πράγματα: να δείξει ότι η Ε.Ε. έχει τη δυνατότητα να λύνει προβλήματα και να τονώνει την οικονομία της, επίσης ότι επιτέλους δημιουργείται μια ενιαία αγορά υπηρεσιών και ακόμα ότι δεν θα γίνουν διακρίσεις εναντίον των κρατών που επιλέγουν να μένουν εκτός του ευρώ.
Το παραπάνω πακέτο θα του δώσει τα δύο από τα τρία πράγματα που χρειάζεται. Αφού ο κ. Βαρουφάκης κολάκευσε τη Βρετανία ρίχνοντας την ιδέα του swap κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Λονδίνο, ο κ. Κάμερον θα μπορούσε να προσπαθήσει να προτείνει αυτό το ευρύτερο πακέτο, για το δικό του καλό, και για να δείξει ότι μπορεί, εν τέλει, να είναι ένας δημιουργικός Ευρωπαίος».
