Οι ΗΠΑ, που βγήκαν από την κρίση και θέλουν να σταθεροποιήσουν την επιστροφή τους στην ανάπτυξη, έχουν ζωτική ανάγκη από μια Ευρωζώνη που έστω και σταδιακά μέσω της ποσοτικής χαλάρωσης του Ντράγκι προσεγγίζει την πολιτική που ακολούθησε η Fed από το 2008 μέχρι και το 2014. Πιέζουν, νουθετούν, προτρέπουν το Βερολίνο για εγκατάλειψη της λιτότητας, αλλά δεν πρόκειται να συγκρουστούν μετωπικά σε μια στιγμή που η σύγκρουση στην Ουκρανία έχει βραχυκυκλώσει τον άξονα Γερμανίας - Ρωσίας και έχει ξαναδώσει στην Ουάσιγκτον κυρίαρχο ρόλο στην ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Με δυο λόγια, μετά την πολιτικοστρατιωτική σύγκλιση οι ΗΠΑ προσδοκούν και στη σταδιακή, πλήρη εναρμόνιση του Βερολίνου στη στρατηγική τους για σταθεροποίηση της ανάπτυξης και αποφυγή παλινδρόμησης σε νέα ύφεση.
Αν πριν από έναν χρόνο το Βερολίνο είχε προτεραιότητα τη στενή σχέση με τη Μόσχα και ήταν αδιαπραγμάτευτα απορριπτικό για την ποσοτική χαλάρωση και εμφανιζόταν για τις ΗΠΑ ως ο ταραξίας της Δύσης, σήμερα εμφανίζεται να υποχωρεί έστω και με δυσθυμία με συντεταγμένο τρόπο. Παρόμοιο σκηνικό και στην Ευρωζώνη, όπου Γαλλία και Ιταλία, που στα μέσα Οκτωβρίου κατέθεσαν παραβατικούς του Συμφώνου Σταθερότητας προϋπολογισμούς για το 2015, αντιμετώπισαν την κίνηση της διαδικασίας επιβολής κυρώσεων από την Κομισιόν και τελικά κατέληξαν σε ένα διμερή η καθεμία συμβιβασμό με τους Μέρκελ - Σόιμπλε: Τους αναγνωρίστηκε μια διορθωτική των αποκλίσεων, άτυπη και ad hoc ρήτρα δαπανών για την ανάπτυξη, με προφανές αντάλλαγμα να μην αμφισβητήσουν με οποιονδήποτε τρόπο το Σύμφωνο Σταθερότητας και το Δημοσιονομικό Σύμφωνο.
Αυτή είναι η κατάσταση πραγμάτων στη διατλαντική σχέση μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης, δηλαδή με ζητούμενο όχι μόνο την αποφυγή σύγκρουσης, αλλά την αποτύπωση σε θεσμικό πλαίσιο της συνεργασία των δύο πλευρών, στην ολοκλήρωση δηλαδή της διαπραγμάτευσης για τη σύσταση Διατλαντικής Ζώνης Ελεύθερου Εμπορίου.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στην Ευρωζώνη κυριαρχεί, στο Παρίσι και στη Ρώμη, η επιλογή για αποφυγή κάθε μετωπικής αμφισβήτησης του θεσμικού πλαισίου δημοσιονομικής λιτότητας που επέβαλε το Βερολίνο, με την προσδοκία ότι η δυναμική της ποσοτικής χαλάρωσης του Ντράγκι θα απονευρώσει τους περιορισμούς και τις δομικές ακαμψίες που θεσπίστηκαν από το 2010 μέχρι και σήμερα. Η κατανόηση που δείχνουν στις ελληνικές θέσεις Ομπάμα, Ολάντ και Ρέντσι δεν είναι ρητορική. Μπορεί να έχει αντίκρισμα στον βαθμό που οι κινήσεις της Αθήνας θα εγγράφονται στο παραπάνω πλαίσιο που περιγράψαμε, όπου κυριαρχεί ως επιλογή η σταδιακή υπέρβαση που προϋποθέτει αποφυγή σύγκρουσης.
kapopoulos@pegasus.gr
