09 Ιανουαρίου 2015

Η Σαουδική Αραβία χάνει μέσα από τα χέρια της την Υεμένη


 Μετάφραση – Επιμέλεια: Μαρία Μπαρέτα, Κέντρο Ανατολικών Σπουδών
Ibrahim al – Hatlani – Al Monitor, 7-1-2015

Παρόλο που η κυβέρνηση του Khaled Bahah απέσπασε την εμπιστοσύνη του κοινοβουλίου της Υεμένης τον περασμένο Δεκέμβριο και ξεκίνησε επίσημα να ασκεί τα καθήκοντα της, η πολιτική και στρατιωτική κατάσταση στην Υεμένη χειροτερεύει και περιπλέκεται όλο και περισσότερο, ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης ισχύος των Ισλαμιστών (Σιιτών και Σουνιτών) μαχητών.
Είναι το τελευταίο πράγμα το οποίο η Σαουδική Αραβία θα αποζητούσε, μετά από τη διάλυση της συμμαχίας της με τις κύριες φυλές της Υεμένης.
Πέρα από τους παραδοσιακούς κινδύνους που η ασφάλεια των Σαουδαράβων αντιμετώπιζε στα σύνορα της με την Υεμένη για δεκαετίες, όπως η παράνομη διακίνηση όπλων και ναρκωτικών ακόμα και το λαθρεμπόριο ανθρώπων, η απότομη άνοδος της στρατιωτικής δύναμης των Houthis Ansar Allah είναι ένας νέος κίνδυνος που απειλεί τις νότιες επαρχίες της Σαουδικής Αραβίας. Συγκεκριμένα, αυτό το ζήτημα αποτέλεσε γεγονός από τη στιγμή που αυτή η ομάδα απέσπασε νίκες και στρατιωτικό έλεγχο της περιοχής Hajjah, 123 χιλιόμετρα (76 μίλια) νοτιοδυτικά της Sanaa που βρίσκεται γειτονικά των συνόρων με την Σαουδική Αραβία. Αυτό οδήγησε τους Σαουδάραβες να κηρύξουν μια κατάσταση εκτάκτου ανάγκης στα σύνορα με την Υεμένη τον Οκτώβριο του 2014.

Η ανησυχία περί ασφάλειας – την οποία είχε ο Riyadh από τη στιγμή που οι Houthi επέκτειναν την επιρροή τους στη Saada, 45 χιλιόμετρα (28 μίλια) από την κατά κύριο λόγο Σιιτική πόλη Najran της Σαουδικής Αραβίας – θα βάθαινε εν μέσω μιας ακόμα διπλωματικής κατάστασης αμηχανίας, αλλά και αμηχανίας απέναντι στα ΜΜΕ: Ο Riyadh θα έπρεπε να αντιμετωπίσει την κυβέρνηση της Sanaa, η οποία διαθέτει πολιτικούς και στρατιωτικούς αξιωματούχους που ανήκουν στη στρατιωτική δύναμη των Houthis. Αυτή η ομάδα προστέθηκε στη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων των Σαουδαράβων τον περασμένο Μάρτιο.
 

Ο Riyadh μοιράζεται σύνορα έκτασης 1,800 χιλιομέτρων (1,118 μιλίων) περίπου με την Υεμένη. Και οι δύο χώρες έχουν κοινά συμφέροντα κάτι το οποίο κάνει τη Σαουδική Αραβία τη χώρα με τη μεγαλύτερη επιρροή στις εξελίξεις στην Υεμένη όπως επίσης και τη χώρα που της ασκείται η μεγαλύτερη επιρροή λόγω των αλλαγών που συμβαίνουν στην τελευταία. Παρόλα αυτά, ο Riyadh δεν έλαβε κάποιο άμεσο ή ενεργό ρόλο για να προσπαθήσει να προλάβει την άνοδο των Houthis, και η πολιτική και υλική υποστήριξη που έδωσε στον Πρόεδρο της Υεμένης Abed Rado Mansour Hadi ήταν περιορισμένη, όπως και στον στρατό του, ο οποίος κατέρρευσε μπροστά στους Houthis.
 

Οι φυλές, η Al – Ahmar συγκεκριμένα, μοιάζουν να υπομένουν μια διπλή τιμωρία για τον ρόλο τους στην ανατροπή του καθεστώτος του Ali Abdullah Saleh και στην σύναψη συμμαχίας με το κόμμα Al – Islah της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Πρέπει να σημειωθεί ότι η Αδελφότητα περιφρονείται από τον Riyadh και το Abu Dhabi, το οποίο είναι σαν σπίτι του Ahmet, του γιού του πρώην Προέδρου Saleh, που ακόμη έχει μεγάλη επιρροή στον στρατό της Υεμένης.
 

Το Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΕ συμφώνησε να επιβάλλει κυρώσεις στον Saleh εκτός από τους διοικητές των Houthis με τις κατηγορίες της παρακώλυσης διεξαγωγής των πολιτικών πραγμάτων στην Υεμένη σκορπίζοντας το χάος και απειλώντας τη σταθερότητα. Παρόλα αυτά, συγκεκριμένα το ψήφισμα του ΟΗΕ, το οποίο εκδόθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2014, δεν περιελάμβανε το όνομα του ηγέτη των Houthi, Abdul – Malik al – Houthi, του οποίου το όνομα αναφέρθηκε από τα ΜΜΕ πως σχετίζεται με το ψήφισμα. Δημοσιεύματα ορισμένων εφημερίδων της Υεμένης ισχυριζόταν πως ο ηγέτης των Houthi έστελνε άμεσα απειλητικά μηνύματα στον Hadi. Αυτό όπως φαίνεται ήταν ένας σημαντικός λόγος πίσω από την απουσία του ονόματος του από το προσχέδιο του ψηφίσματος. Σε αυτό οφείλει να προστεθεί και η προσπάθεια των ΗΠΑ να αποφύγουν να προκαλέσουν το Ιράν σε αυτή τη φάση – τον βασικό πάτρωνα των Houthis – δεδομένου ότι οι διαπραγματεύσεις για τα πυρηνικά συνεχίζονται.
 

Ο Houthi, ο ηγέτης της Σιιτικής οργάνωσης Ansar Allah, μίλησε για την ευκολία με την οποία κέρδισε και έθεσε υπό τον έλεγχο του την πρωτεύουσα Sanaa με γρήγορες στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στις 23 Σεπτεμβρίου 2014. Αυτό, σύμφωνα με ορισμένους, μοιάζει με μια κάμψη αντίστασης παρά με μια πραγματική μάχη δεδομένης της ύποπτης απουσίας δυνάμεων εδάφους και αέρα, οι οποίες, υπό τον Saleh, θα είχαν δυναμικά και αποφασιστικά αντιμετωπίσει τη στρατιωτική δύναμη των Houthis.
 

Αυτό το ζήτημα αναδύει ζητήματα σε εσωτερικό και διεθνές επίπεδο σχετικά με την ανάμειξη ορισμένων πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών της Υεμένης που παρέμεναν πιστοί στο Saleh στο να τον διευκολύνουν να θέσει υπό τον έλεγχο των Houthi την πρωτεύουσα της Υεμένης. Σύμφωνα με τον Hadi, είναι μια συνομωσία, ενώ ο εκπρόσωπος τύπου των Houthis έχει το ρόλο της επίτευξης συνεργασίας και επικοινωνίας μεταξύ των Houthis και του Saleh.

Η πλεκτάνη που επρόκειτο να δημιουργήσουν η Al – Islah και η σύμμαχος τους Al – Ahmar σε μια στρατιωτική αμυντική επιχείρηση με τα στρατεύματα των Houthis για να ξεφορτωθούν την Μουσουλμανική Αδελφότητα και τους συμμάχους της, δεν έχει μέχρι στιγμής πετύχει τους στόχους της. Η Μουσουλμανική Αδελφότητα είναι ακόμη συνεπής και δεν έχει εμπλακεί σε μια στρατιωτική αντιμετώπιση των Houthis όπως αναμενόταν, παρ' όλες τις επιθέσεις εναντίων της και εναντίων των συμμάχων της.
 

Πρέπει να σημειωθεί ότι η Al – Ahmar έχασε μέρος της περιουσίας της και της επιρροής της σε πολλές περιοχές, όπως στο Amran , την νότια πύλη εισόδου προς τη Sanaa, η οποία έπεσε στα χέρια των Σιιτικών δυνάμεων των Houthi. Αυτοί έθεσαν υπό τον έλεγχο τους τον Ιούλιο του 2014 τα κεντρικά γραφεία της φυλής Hashed και του κόμματος Al – Islah της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και κατέσχεσαν πολλά στρατιωτικά κεντρικά γραφεία μαζί με όλα τους τα όπλα. Σημαντικότερο ανάμεσα σε αυτά ήταν το στρατόπεδο της 310ης θωρακισμένης ταξιαρχίας, στην οποία ο Ταξίαρχος Hamid al – Qushaibi σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της επίθεσης. Ο Qushaibi υποστήριζε την επανάσταση ενάντια στο καθεστώς του Saleh, αρνήθηκε να παραιτηθεί και επέμενε στην αντίσταση απέναντι στον στρατό των Houthi.
 

Οι Σιίτες Houthis, οι οποίοι έλαβαν υπό τον έλεγχο τους τις νότιες και δυτικές περιοχές της Υεμένης αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή σοβαρές δυσκολίες στον έλεγχο της κεντρικής περιοχής, όπου η πεπειραμένη λόγω της Al – Qaeda Ansar al – Sharia διεξάγει κανονικές επιθέσεις αυτοκτονίας, προκαλώντας μεγάλες απώλειες στις τάξεις των Houthis σε μάχες που διεξάγονται στις δύο περιοχές του Ibb, 193 χιλιόμετρα (120 μίλια) νότια της πρωτεύουσας, και του Marib, 173 χιλιόμετρα (107 μίλια) νοτιοανατολικά της Sanaa.
 

Αυτό εξηγεί το «θερμό καλωσόρισμα» που έλαβε στις περιοχές των Σουνιτικών φυλών. Ο πληθυσμός αυτών των περιοχών νιώθει παρατημένος από την κυβέρνηση της Υεμένης, η οποία αδυνατεί να τους προστατεύσει και να τους βοηθήσει να αποκαταστήσουν τη γη και τις περιουσίες τους από τους Houthis. Αυτό οδήγησε τις τοπικές φυλές να σχηματίσουν μια συμμαχία με συνδέσμους της Ansar al – Sharia αφού οι κάτοικοι τους έδιωξαν από τις περιοχές τους το 2013, όπως συνέβη στη Rada, 150 χιλιόμετρα (93 μίλια) νοτιοανατολικά της Sanaa, με αίτημα της κυβέρνησης της Υεμένης και λόγω φόβου πτώσης μη επανδρωμένων αμερικανικών οχημάτων στην περιοχή.
Επιπλέον, ορισμένοι παραδοσιακοί Σαλαφιστές στην Υεμένη επέλεξαν μια Σαλαφιστική – τζιχαντιστική ιδεολογία, η οποία παρουσιάζει τον εαυτό της σαν τον προστάτη και υπερασπιστή των Σουνιτών της Υεμένης απέναντι στα Σιιτικά στρατεύματα των Houthis.
 

Αυτές οι απώλειες και αποτυχίες, όπως επίσης και η αποτυχία των Houthis να καταστείλουν την Αδελφότητα στην Υεμένη, εξηγούν την αιτία πίσω από την επιθετική καμπάνια των ΜΜΕ της Σαουδικής Αραβίας ενάντια στον Saleh, τον οποίο κατηγόρησαν για συνομωσία με σκοπό την παρερμηνεία των σκοπών της ηγεσίας των Σαουδαράβων και διάδοσης λάθος πληροφοριών για προσωπικούς σκοπούς. Αυτό δείχνει πως όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις άλλες χώρες, ο Riyadh εξεπλάγη όταν είδε ότι τα πράγματα ξέφυγαν και έφθασαν να απειλούν την ίδια του την ασφάλεια. Δείχνει επίσης πως ο Riyadh τώρα κατηγορεί τον Saleh για ανακριβή πληροφόρηση αναφορικά με την φύση και τους στόχους των κινήσεων των Houthi.
 

Οι Σαουδάραβες γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι επιλογές τους στην νέα Υεμένη έχουν περιοριστεί και ότι υπάρχουν χώρες που έχουν μερίδιο στη λήψη των αποφάσεων όπως έχουν και εκείνοι και οι οποίες μπορεί να τους ξεπεράσουν σε θέση ισχύος μελλοντικά. Γνωρίζουν επίσης πως η παλαιότερη στρατιωτική εμπειρία τους έχει αποδείξει πως δεν χρειάζεται μια ακόμη προσπάθεια επίθεσης, ειδικότερα δεδομένης της τωρινής τους συμμετοχής στην διεθνή συμμαχία ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και τη Συρία.

 Παρόλα αυτά, ο Riyadh μπορεί να αναγκαστεί να υποστηρίξει την ιδέα της χρήσης εδαφικής ή εξωτερικής στρατιωτικής βοήθειας για να μπορέσει να βοηθήσει την κυβέρνηση της Υεμένης να επανακτήσει τον έλεγχο αν η κατάσταση συνεχίσει να επιδεινώνεται εν μέσω της επέκτασης των Houthis, της συνεχιζόμενης παρουσίας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και της αυξανόμενης δραστηριότητας της Al – Qaeda.
Πηγή: http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2015/01/yemen-falling-out-of-s...