04 Νοεμβρίου 2014

Αθήνα και Λευκωσία μπροστά από τα γεγονότα

Ταραχή στην Αγκυρα προκαλεί η επικείμενη συνάντηση κορυφής των Αντ. Σαμαρά, Ν. Αναστασιάδη και Αλ Σίσι
Η Μέση Ανατολή έχει μπει σε φωτιά που ξαναπλάθει τους χάρτες της και η Ανατολική Μεσόγειος γίνεται εστία διεθνούς ενδιαφέροντος. Τα όσα διαδραματίζονται στην ευρύτερη περιοχή θα είναι καθοριστικής σημασίας, για όλα τα κράτη της, αλλά και για τους ισχυρούς του κόσμου που διεκδικούν ζώνες επιρροής και ελέγχου.

Αφορούν, άλλωστε, στις γεωπολιτικές ανακατατάξεις που διαμορφώνονται σε μια γωνιά του κόσμου που αποκτά αυξημένη σπουδαιότητα εξαιτίας των ενεργειακών αποθεμάτων της, γεννά σκληρές συγκρούσεις και επιφυλάσσει ασύμμετρες παρενέργειες. Αφορούν άμεσα και τη γειτονική Τουρκία, καθώς ξυπνούν τους εφιάλτες Κουρδικού κράτους και προκαλούν εθνικιστικές αντιδράσεις της ηγεσίας της. Αφορούν, όμως, και στο γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας και της Κύπρου. Αλλά και στις εξελίξεις που άπτονται των κυριαρχικών δικαιωμάτων τους στις γύρω τους θάλασσες.

Βέβαιο είναι πως, τα τελευταία χρόνια, οι θέσεις τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου στον παγκόσμιο γεωπολιτικό χάρτη αναβαθμίστηκαν σοβαρά εξαιτίας των ενεργειακών κοιτασμάτων που εντοπίζονται στις θαλάσσιες ζώνες τους. Αλλά και εξαιτίας του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσουν στη χάραξη των ενεργειακών δρόμων προς την Ευρώπη. Ηδη, ωστόσο, οι προοπτικές που διαγράφονται προκαλούν εκνευρισμό στην Αγκυρα και την καθιστούν ακόμη πιο επικίνδυνη. Είναι, μάλιστα, προφανές πως, όσο τα νεοοθωμανικά όνειρα καταβυθίζονται, άλλο τόσο η αλαζονεία και η εθνικιστική υπεροψία θα φωλιάζουν στα κέντρα των αποφάσεών της. Και άλλο τόσο θα τη σπρώχνουν στην ένταση της διεκδικητικής στρατηγικής της, τόσο στην Κύπρο όσο και στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, όπου αρνείται τα δικαιώματα του Καστελόριζου, της Ρόδου, της Κάσου και της Καρπάθου.

Εκνευρισμένη, όμως, εμφανίζεται η Αγκυρα και εξαιτίας των στρατηγικών συμμαχιών που αναπτύσσει ο Ελληνισμός στην ευρύτερη περιοχή. Μετά τον άξονα της Λευκωσίας και της Αθήνας με το Ισραήλ, που αποδείχτηκε καθοριστικής σημασίας στο δρόμο για το φυσικό αέριο, ταραχή στην Αγκυρα προκαλεί και η επικείμενη συνάντηση κορυφής των Αντ. Σαμαρά, Ν. Αναστασιάδη και Αλ Σίσι. Η πρόσφατη κοινή διακήρυξη των υπουργών Εξωτερικών των τριών χωρών, απόλυτα εναρμονισμένη με το Δίκαιο της Θάλασσας, ανοίγει νέους δρόμους. Και εάν η Αίγυπτος εγκαταλείψει τις θέσεις που ανέπτυσσε ώς πρόσφατα σε ό,τι αφορά την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών της με την Ελλάδα, θα είναι μια σπουδαία εξέλιξη απέναντι στις τουρκικές αξιώσεις.

Μπορεί, λοιπόν, οι ώρες που ακολουθούν να είναι δύσκολες, καθώς η Τουρκία κλιμακώνει την ένταση και τις διεκδικητικές προκλήσεις. Αποδεικνύεται, ωστόσο, πως Αθήνα και Λευκωσία, παρά τα τεράστια οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν, μπορούν να βγαίνουν μπροστά από τα γεγονότα. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι οι υπουργοί Αμυνας των δύο χωρών έσπευσαν, στις αρχές Οκτωβρίου, να υπογράψουν Κοινό Μνημόνιο Χειρισμού Κρίσεων. Ούτε και το γεγονός ότι, μόλις λίγο αργότερα, οι υπουργοί Εξωτερικών έβαλαν σε εφαρμογή τη συμφωνία συνεργασίας στην έρευνα και τη διάσωση, αναβιώνοντας ουσιαστικά το δόγμα του ενιαίου αμυντικού χώρου. Ούτε, προπάντων το γεγονός ότι, σε λίγες μέρες, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς θα βρίσκεται στη Λευκωσία -σε μια επίσκεψη που εκπέμπει ισχυρό μήνυμα ουσίας και συμβολισμού- και αμέσως μετά στο Κάιρο, για την τριμερή συνεργασία.

Σε κάθε περίπτωση πάντως απαιτείται πολιτική σταθερότητα, αλλά και διαρκής επαγρύπνηση, καθώς η Αγκυρα -όπως απέδειξε το 1974 στην Κύπρο και το 1996 στα Ιμια- καραδοκεί πάντα για τη δύσκολη ώρα του Ελληνισμού. Απαιτείται τόλμη, αλλά και σύνεση, ώστε να μην παρασυρθεί ο Ελληνισμός στα σενάρια πολεμικής κρίσης που επιδιώκει η Αγκυρα. Απαιτείται και ξεκάθαρη προειδοποίηση της Λευκωσίας πως δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή καμιά συζήτηση για τα ενεργειακά ούτε σαν προϋπόθεση για την επανάληψη των ενδοκυπριακών ούτε σαν μέρος της ατζέντας των παζαριών που επιδιώκει η Αγκυρα.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ