Η απομόνωση της Τουρκίας, κίνδυνοι και ευκαιρίες Ο Ελληνισμός δεν μπορεί παρά να δει σοβαρούς κινδύνους, αλλά και μεγάλες ευκαιρίες

Του ΑΝΔΡΕΑ Ν. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Εξειδικεύοντας το δόγμα του στρατηγικού βάθους και των μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες της χώρας, σε μια ομιλία του, τον Απρίλιο του 2012, ο τότε υπουργός των Εξωτερικών και σημερινός πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου δεν άφηνε αμφιβολίες.

Προσδιόριζε ως άμεσο στόχο της τουρκικής πολιτικής τη μετεξέλιξη της χώρας του σε «παγκόσμια δύναμη» και προεξοφλούσε «συνάντηση με τους αδελφούς στις χώρες που χάθηκαν». Η νεοοθωμανική άρχουσα τάξη, με επικεφαλής τον Ταγίπ Ερντογάν, οραματιζόταν μια Τουρκία που μετεξελίσσεται σε νέα Οθωμανική Αυτοκρατορία και δεν σταματούσε πουθενά. Φιλοδοξούσε να παραμερίσει το συριακό καθεστώς, στήριζε τους σουνίτες του Ιράκ και του Λιβάνου, υποστήριζε τη Χαμάς, επένδυε στην άνοδο της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Αίγυπτο, την Τυνησία και τη Λιβύη. Επιχειρούσε, ταυτόχρονα, ανοίγματα στη Βουλγαρία και την Αλβανία, ενώ δεν δίσταζε να προκαλεί το Ισραήλ, να περιφρονεί την Ευρώπη και να αντιπαρατίθεται στις ΗΠΑ.
Μόλις δύο χρόνια από τότε, η Τουρκία κατέληξε να περιβάλλεται από περισσότερους εχθρούς παρά από φίλους
. Το συριακό καθεστώς παραμένει ακλόνητο, ενώ στο Ιράκ, το Ιράν και τον Λίβανο αναπτύσσονται δυνάμεις που δεν τη βλέπουν με καθόλου καλό μάτι. Στη Λιβύη, ενώ δεν υπάρχει ακόμη κυβέρνηση, καμιά από τις συμπλεκόμενες φατρίες δεν προσβλέπει στην Αγκυρα. Και στην Αίγυπτο το καθεστώς του Στρατάρχη Αλ Σίσι έχει εξελιχθεί σε φανατικό πολέμιο των επιδιώξεων, ακόμη και των προϊόντων της Αγκυρας. Απέμεινε, έτσι, η Τουρκία με μόνους συμμάχους στη γειτονιά της το Κατάρ και τη Χαμάς, ενώ τα ανοικτά μέτωπα απλώνονται από το Ιράκ στο Ιράν και από τη Συρία, στον Λίβανο, την Ιορδανία, το Ισραήλ, τα Αραβικά Εμιράτα και την Αίγυπτο. Βρέθηκε, τώρα, αντιμέτωπη και με τα προβλήματα που δημιουργούνται από τον φρικιαστικό πόλεμο των τζιχαντιστών, που -σε ένα μεγάλο βαθμό- η ίδια εξέθρεψε. Κατέληξε, έτσι, από την προσδοκία ανατροπής του συριακού καθεστώτος στο φόβο δημιουργίας κουρδικού κράτους. Κι εκεί που στήριζε τους τζιχαντιστές, πιέζεται να στηρίξει τους Κούρδους και παραπαίει. Με αποτέλεσμα να προκαλεί δυσπιστία στο Δυτικό Κόσμο, αλλά και αντιδράσεις του κουρδικού στοιχείου στην επικράτειά της.

Μόλις πρόσφατα, έπειτα από εξεγερτικές κινητοποιήσεις των Κούρδων στην Κωνσταντινούπολη και πολλές άλλες πόλεις, η τουρκική κυβέρνηση αναγκάστηκε να επιβάλει στρατιωτικό νόμο και να κατεβάσει, πρώτη φορά μετά το πραξικόπημα του στρατηγού Κ. Εβρέν, το στρατό στους δρόμους. Από την απόπειρα να ελέγξει πολιτικά τις μουσουλμανικές χώρες, κατέληξε σε αδυναμία ελέγχου μεγάλων μαζών του εθνοτικού μωσαϊκού της. Παρ'όλα αυτά, ο Τούρκος πρόεδρος Τ. Ερντογάν και το κόμμα του, έπειτα από δύσκολες συγκρούσεις με τους στρατοκράτες και αλλεπάλληλες εκλογικές νίκες, όντας κυρίαρχοι στο πολιτικό σκηνικό και παντελώς ανεξέλεγκτοι, βυθίζονται στη μέθη και την αλαζονεία της εξουσίας.

Μπροστά σε όλα αυτά, ο Ελληνισμός δεν μπορεί παρά να δει σοβαρούς κινδύνους, αλλά και μεγάλες ευκαιρίες. Κινδύνους γιατί η στρατηγική απομόνωση της Τουρκίας τροφοδοτεί τη δίψα για μια κάποια νίκη στα εξωτερικά της μέτωπα και αναθερμαίνει τις τάσεις εξαγωγής προς τα δυτικά των προβλημάτων που αντιμετωπίζει στα ανατολικά της. Και ευκαιρίες, καθώς η Αθήνα και η Λευκωσία, κινούμενες με διορατικότητα, σύνεση και τόλμη, μπορούν -και αυτό, ήδη, γίνεται- να προωθήσουν νέες στρατηγικές συμμαχίες στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και να διεκδικήσουν ενεργότερη διεθνή στήριξη στις θέσεις, τα δίκαια και τα δικαιώματα του Ελληνισμού. Η διεθνής συγκυρία δεν επιτρέπει ούτε μονοσήμαντες ερμηνείες, ούτε εφησυχασμό, ούτε αιχμαλωσία στα μικρά και τ' ασήμαντα. Δεν αντέχουμε ούτε άλλα πλήγματα, ούτε άλλες χαμένες ευκαιρίες.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ