ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Δημήτρη Σ. Φαναριώτη• Η προοπτική συνεργασίας ΗΠΑ-Ιράν καταδεικνύει το πόσο δραματική είναι η κατάσταση με τους άνδρες του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε (ΙΚΙΛ) να προελαύνουν αναδιαμορφώνοντας τον χάρτη της Μέσης Ανατολής μέσα σε λίγες ημέρες. Ποιο θεωρείτε ως το πιθανότερο σενάριο για τις αμέσως προσεχές διάστημα;
Πρώτα απ’ όλα πρέπει να αντιληφθούμε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που έχουμε συνεργασία Ουάσινγκτον-Τεχεράνης, καθώς αυτό έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν. Σας θυμίζω ότι όταν οι Αμερικανοί βομβάρδιζαν το Αφγανιστάν το 2001, ήταν οι Ιρανοί οι οποίοι τους ενημέρωσαν για όλους τους στόχους, όλες τις βάσεις των Ταλιμπάν που ήθελαν να πλήξουν. Συνεπώς δεν υπάρχει κάτι καινούργιο σ’ ό,τι αφορά τη συνεργασία των στρατιωτικών και πολιτικών αρχών του Ιράν με αυτές της Αμερικής.
Δεν πιστεύω ότι οι Αμερικανοί έχουν πολλά να πουν στους Ιρανούς, εκτός από το ότι εάν βοηθήσουν τον Νούρι Αλ Μάλικι και τη σιιτική κυβέρνησή του θα φανούν πολύ πιο συνεργάσιμοι με το Ιράν στο ζήτημα του πυρηνικού αφοπλισμού. Αυτό βέβαια δεν πρόκειται να χαροποιήσει ιδιαιτέρως τους Σαουδάραβες, οι οποίοι χρηματοδοτούν με δισεκατομμύρια δολάρια τους άνδρες του ΙΚΙΛ και απειλούν τον Αλ Μάλικι. Αυτό έχουμε αυτή τη στιγμή στη Μέση Ανατολή: μια παράδοξη κατάσταση, όπου οι Αμερικανοί ζητούν από τους Ιρανούς να υποστηρίξουν τον Αλ Μάλικι στο Ιράκ, ενώ η Ουάσινγκτον υποστηρίζει τους αντάρτες στη Συρία, οι οποίοι μάχονται κατά του Μπασάρ Αλ Ασαντ, ο οποίος Ασαντ με τη σειρά του είναι σύμμαχος των Ιρανών! Μ’ άλλα λόγια, δεν υπάρχει συγκεκριμένη εξωτερική πολιτική στη περιοχή. Υπάρχει χάος και ο χάρτης της Μέσης Ανατολής όντως αλλάζει.
• Το Ιράν κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι μαζί με τους συμμάχους της στον Κόλπο υποστηρίζει τους αντάρτες στην προσπάθειά τους να ανατρέψουν το καθεστώς Ασαντ, όπου οι σουνίτες αναδείχθηκαν ως κυρίαρχη δύναμη στον τριετή εμφύλιο. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη;
Βεβαίως αυτό είναι αλήθεια, οι Αμερικανοί εξόπλισαν τους αντάρτες, οι οποίοι με τη σειρά τους τώρα απειλούν τη Βαγδάτη. Βλέπετε, οι ΗΠΑ ποτέ δεν αποφάσισαν εάν θέλουν μια δημοκρατική Συρία ή μια Συρία με τον Ασαντ επικεφαλής ή ακόμη μια ισλαμική Συρία, την οποία δεν επιθυμούν γιατί δεν την θέλουν οι Ισραηλινοί. Μόνο το τελευταίο διάστημα έδωσαν βαρύ οπλισμό στους αντάρτες που μάχονται κατά του Ασαντ. Με δυο λόγια, η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ στη περιοχή είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Είναι αποσπασματική με προχειρότητες και μπαλώματα σε μια προσπάθεια να παραμείνει ο Αλ Μάλικι στην εξουσία γιατί αυτοί (οι Αμερικανοί) τον τοποθέτησαν, παρά το γεγονός ότι στον στρατό του Αλ Μάλικι υπάρχουν εκατοντάδες εκτελεστές, όπως άλλωστε και από την πλευρά των ανταρτών, οι οποίοι, όπως είδατε, προχώρησαν πριν από λίγες ημέρες σε μαζικές εκτελέσεις αιχμαλώτων.
• Ποια πιστεύετε ότι είναι η στάση που θα τηρήσουν οι Κούρδοι σε αυτή τη μεγάλη αναταραχή που επικρατεί στη Μέση Ανατολή;
Οι Κούρδοι της Συρίας έχουν μόνο μερικούς στενούς διαδρόμους για να κινηθούν προς την Τουρκία, καθώς είναι περικυκλωμένοι από τους ισλαμιστές. Αντιθέτως οι Κούρδοι στο ιρακινό Κουρδιστάν είναι ευτυχείς, καθώς για πρώτη φορά από το 2003 έχουν τη δυνατότητα να ιδρύσουν κράτος, το οποίο στην πράξη υφίσταται ήδη με πρωτεύουσα το Ερμπίλ. Τώρα παίρνουν υπό τον έλεγχο τους το Κιρκούκ και ίσως καταφέρουν να πάρουν και τη Μοσούλη. Οπότε οι Κούρδοι είναι οι νικητές και χαμένοι είναι η σιιτική κυβέρνηση του Ιράκ, φυσικά οι Ιρανοί και ως συνήθως οι Αμερικανοί. Κερδισμένοι επίσης είναι οι Σύροι καθώς οι δυνάμεις του Μπασάρ αλ Ασαντ κερδίζουν τους ισλαμιστές, οι οποίοι με τη σειρά τους καταγράφουν νίκες στο Ιράκ, ενώ οι ΗΠΑ στην παρούσα φάση δεν ξέρουν τι ακριβώς συμβαίνει.
• Η τελευταία μου ερώτηση, κ. Φισκ: Πώς το ΙΚΙΛ έγινε τόσο ισχυρό, καθώς φέρεται να έχει κεφάλαια δύο δισεκατομμυρίων δολαρίων και 10.000 μαχητές; Συμφωνείτε με αυτή την εκτίμηση;
Πιστεύω ότι οι άνδρες είναι λιγότεροι και τα δολάρια περισσότερα. Το IΚΙΛ υφίσταται στη Συρία εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια και στο Ιράκ ακόμη μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Θυμηθείτε ότι η Μοσούλη υπήρξε σχεδόν πάντα μια πόλη την οποία έλεγχαν οι αντάρτες. Οι Αμερικανοί την κατέλαβαν, μετά έπρεπε να την ανακαταλάβουν γιατί την έχασαν και στη συνέχεια έπρεπε να βοηθήσουν τους Ιρακινούς να την ανακαταλάβουν. Τώρα οι Ιρακινοί πρέπει να την ανακαταλάβουν μόνοι τους. Ουσιαστικά η Μοσούλη ποτέ δεν έφυγε από τον έλεγχο των ανταρτών. Κι εάν πάτε στη Μοσούλη, όπου βρέθηκα πρόσφατα, θα δείτε ότι από τη μια όχθη του ποταμού είναι ανεπτυγμένες οι κουρδικές δυνάμεις και από την άλλη οι δυνάμεις του IΚIΛ. Ολα αυτά που έγιναν τις τελευταίες ημέρες ανάγκασαν τις ιρακινές κυβερνητικές δυνάμεις να εγκαταλείψουν τη Μοσούλη, την οποία ούτως ή άλλως δεν μπορούσαν να ελέγξουν παρά μόνο σε πολύ μικρο βαθμό. Τέλος θέλω να επισημάνω ότι οι σφαγές, οι μαζικές εκτελέσεις και οι πολύνεκρες βομβιστικές επιθέσεις δεν είναι κάτι νέο. Αποτελούσε καθημερινό φαινόμενο στο Ιράκ τα τελευταία χρόνια, με ρυθμό περίπου 1.000 νεκρούς τον μήνα, γιατί οι Αμερικανοί απλώς δεν ενδιαφέρονταν γι΄ αυτούς τους ανθρώπους επειδή δεν ήταν δικοί τους, αλλά Ιρακινοί!
…………………………………………..
Ποιος είναι
Ο 67χρονος Βρετανός δημοσιογράφος έχει καλύψει τις εξελίξεις στη Βόρεια Ιρλανδία τη δεκαετία του 1970, στην Πορτογαλία την Επανάσταση των Γαριφάλων το 1974, τον εμφύλιο πόλεμο του Λιβάνου, την ιρανική επανάσταση του 1979, τον σοβιετικό πόλεμο στο Αφγανιστάν, τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ, τον πόλεμο του Κόλπου, τον πόλεμο της Βοσνίας, τον εμφύλιο πόλεμο της Αλγερίας, τον πόλεμο του Κοσόβου, τον πόλεμο στο Αφγανιστάν το 2001 και την εισβολή στο Ιράκ το 2003. Εχει αποσπάσει τα περισσότερα βρετανικά και διεθνή βραβεία δημοσιογραφίας από κάθε άλλον ξένο ανταποκριτή και έχει αναδειχθεί επτά φορές Διεθνής Δημοσιογράφος της Χρονιάς.
