Σε ό,τι αφορά τον διάλογο Βελιγραδίου-Πρίστινας εκτίμησε ότι οι πρόωρες εκλογές στο Κόσοβο -για τις οποίες εμφανίστηκε βέβαιος ότι θα αναδείξουν εκ νέου τον Χασίμ Θάτσι πρωθυπουργό- δεν θα επηρεάσουν την πορεία του και παρουσίασε σχέδιο πέντε σημείων για την πλήρη εξομάλυνση των διμερών σχέσεων, μέσα στην επόμενη τετραετία.
Για την απόφαση που αφορά τη συγκρότηση ειδικού δικαστηρίου για την εκδίκαση εγκλημάτων πολέμου, είπε πως "δεν ήταν εύκολη" αλλά "δείχνει ότι δεν έχουμε τίποτα να κρύψουμε και ότι δεν φοβόμαστε το παρελθόν".
Ο κ. Χοτζάι ανέφερε ακόμη πως ζήτησε κατά τη χθεσινή διάσκεψη μια ημερομηνία για την άρση του καθεστώτος έκδοσης βίζας για τους πολίτες του Κοσόβου που θέλουν να ταξιδέψουν στα κράτη μέλη της Ένωσης, τονίζοντας πως το τεχνικό "κομμάτι" έχει ολοκληρωθεί και αυτό που απομένει είναι η έκφραση της πολιτικής βούλησης από την πλευρά της ΕΕ.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:
Τι αποκόμισε το Κόσοβο από αυτή τη συνάντηση:
Κατά πρώτο λόγο είμαστε ευγνώμονες στην Ελλάδα για το γεγονός ότι προσκάλεσε το Κόσοβο να συμμετάσχει σε αυτή τη συνάντηση, που είναι μία από τις πλέον σημαντικές περιφερειακές συναντήσεις. Δεύτερον, η Ελλάδα είναι για το Κόσοβο ένας πολύτιμος εταίρος όχι μόνο σε διμερές αλλά και σε περιφερειακό επίπεδο. Αυτό που ξεκίνησε πριν από μία δεκαετία, η "Ατζέντα της Θεσσαλονίκης" και η νέα ευρωπαϊκή πολιτική διεύρυνσης, είναι ένα μεγάλο επίτευγμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και την περιοχή. Τρίτον, ήρθα εδώ προκειμένου να ενημερώσω όλους τους συμμετέχοντες στη συνάντηση ότι το Κόσοβο και η Σερβία έχουν ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις μεταξύ τους σχέσεις, μέσω της συμφωνίας που επιτεύχθηκε πέρυσι, αλλά και για την προσήλωσή μας στο να καταστούμε μέλη της ΕΕ. Αλλά και ότι είναι πολύ σημαντικό να έχουμε ευρωπαϊκή ενότητα σε ό,τι αφορά την αναγνώριση του Κοσόβου.
Είμαστε, επίσης, πολύ ευγνώμονες στη χώρα σας για το γεγονός ότι μας βοήθησε στη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης.
Για την Ευρώπη, τα Δυτικά Βαλκάνια είναι πολύ σημαντικά από γεωπολιτική άποψη. Ζούμε σε μια εποχή μετά την κρίση, η οποία και θα είναι παρούσα και στο επόμενο διάστημα. Γι΄ αυτό και χρειαζόμαστε μια μακροπρόθεσμη στρατηγική σκέψης προκειμένου να δοθεί μια νέα δυναμική για τη διεύρυνση στην περιοχή και να σταματήσουμε τη ρωσική ανάμειξη στην περιοχή καθώς αυτή είναι μια δημοκρατική ευρωπαϊκή περιοχή. Και νομίζω ότι η Ελλάδα και τα άλλα κράτη μέλη μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο σ΄ αυτό.
Οι πολιτικές εξελίξεις στο Κόσοβο, με την προκήρυξη πρόωρων εκλογών για τις 8 Ιουνίου, εκτιμάτε πως θα φέρουν προσκόμματα στον διάλογο με το Βελιγράδι;
Καθόλου. Εκτιμούμε πως μετά τις 8 Ιουνίου θα μπορέσουμε να έχουμε μια νέα κυβέρνηση και θα έχουμε τον ίδιο πρωθυπουργό και το ίδιο κόμμα στην εξουσία. Το ερώτημα είναι ποιοι θα είναι οι (κυβερνητικοί) εταίροι μας μετά τις εθνικές εκλογές. Θα συνεχίσουμε, επίσης, τον διάλογο με το Βελιγράδι. Για να είμαι ειλικρινής, ένας από τους λόγους για τους οποίους αποφασίσαμε τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών είναι ότι είχαμε εκλογές στη Σερβία, στο τέλος του μήνα θα έχουμε και ευρωεκλογές και είναι πολύ σημαντικό να έχουμε εκλογές και στο Κόσοβο και μια νέα κυβέρνηση υπό τον κ. Θάτσι προκειμένου την επόμενη τετραετία να υπάρξει μια ατζέντα που θα οδηγήσει στην απρόσκοπτη, πλήρη εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας.
Μάλιστα, παρουσίασα εδώ κι ένα σχέδιο πέντε σημείων για την επόμενη τετραετία που περιλαμβάνει: πλήρη εφαρμογή όλων των συμφωνηθέντων, πλήρη ενσωμάτωση της σερβικής κοινότητας στους κρατικούς θεσμούς του Κοσόβου, πλήρη αποξήλωση των παράλληλων δομών στο βόρειο Κόσοβο και πλήρη ηρεμία στο Κόσοβο. Η Σερβία θα πρέπει να σεβαστεί την ηρεμία του Κοσόβου και να μην εμποδίζει την ένταξή μας σε διάφορους οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου του Συμβουλίου της Ευρώπης και των Ηνωμένων Εθνών. Επίσης, προτού η Σερβία ενταχθεί στην Ευρώπη θα πρέπει να συνάψουμε διπλωματικές σχέσεις. Κι έτσι θα έχουμε πλήρως ομαλές σχέσεις ως δύο ανεξάρτητα κράτη. Κι αυτό είναι κάτι που εκτιμούμε πως μπορούμε να ολοκληρώσουμε την επόμενη τετραετία.
Ένα από τα ζητήματα, στα οποία δίνετε ιδιαίτερη έμφαση, είναι η άρση του καθεστώτος έκδοσης βίζας για τους πολίτες του Κοσόβου που επιθυμούν να ταξιδέψουν στα κράτη μέλη της ΕΕ. Πού βρίσκεται το θέμα;
Σήμερα, ζήτησα να μας δοθεί μια ακριβής ημερομηνία. Η ΕΕ θα πρέπει να δώσει στους πολίτες του Κοσόβου μια ημερομηνία ώστε να μπορούν να ταξιδεύουν χωρίς βίζα. Έχουμε ολοκληρώσει όλα τα προαπαιτούμενα και νομίζω πως θα πρέπει να μας δοθεί μια ημερομηνία. Έχουμε ολοκληρώσει όλο το τεχνικό κομμάτι και αυτό που απομένει τώρα είναι η πολιτική βούληση από την πλευρά της ΕΕ να μας δώσει ημερομηνία. Το Κόσοβο είναι το μόνο έθνος στην περιοχή που μοιάζει με απομονωμένο νησί. Όλες οι χώρες της περιοχής απολαμβάνουν το προνόμιο των ελεύθερων ταξιδιών.
Θεωρώ πως η άρση της υποχρέωσης έκδοσης βίζας θα ενισχύσει και τις μετακινήσεις προς την Ελλάδα, καθώς θα μπορούν πολλοί να έρχονται για διακοπές εδώ ή για σπουδάσουν. Σήμερα (χθες) θα συναντηθώ με περίπου 200 σπουδαστές από το Κόσοβο, που φοιτούν σε διάφορα ιδιωτικά κολέγια της Θεσσαλονίκης. Αν δεν υπήρχε η βίζα, πιστεύω ότι δεν θα είχαμε μόνο 200 σπουδαστές αλλά πολλούς περισσότερους.
Πέραν του τουρισμού, που ήδη αναφέρατε, σε ποιους άλλους τομείς εκτιμάτε πως θα μπορούσε να αναπτυχθεί η συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Κοσόβου;
Οι τομείς της μεταλλευτικής βιομηχανίας, της ενέργειας, των κατασκευών και της βιομηχανίας τροφίμων. Επίσης, λόγω της κρίσης στη χώρα σας, πολλοί επαγγελματίες, μερικοί από τους καλύτερους στον τομέα τους, είναι άνεργοι. Θα μπορούσαν να έρθουν στο Κόσοβο και να ξεκινήσουν κάποια δραστηριότητα. Γι΄ αυτό και συζήτησα με τον υπουργό Εξωτερικών κ. Βενιζέλο την προοπτική της διοργάνωσης ενός οικονομικού φόρουμ, στα τέλη Οκτωβρίου, στη Θεσσαλονίκη, καθώς η Θεσσαλονίκη είναι ένα από τα πλέον σημαντικά κέντρα για το Κόσοβο σε ό,τι αφορά τις ανταλλαγές. Επίσης, μεταξύ της Θεσσαλονίκης και της Πρίστινας υπήρχαν πάντα πολύ ισχυροί πολιτιστικοί και ιστορικοί θεσμοί.
Πώς απαντάτε στην κριτική για την απόφαση συγκρότησης του ειδικού δικαστηρίου για την εκδίκαση εγκλημάτων πολέμου; Είστε έτοιμοι να απαντήσετε σε όσα αναφέρονται στην έκθεση του Ντικ Μάρτι;
Για να είμαι ειλικρινής, η απόφαση για τη συγκρότηση του ειδικού δικαστηρίου δεν ήταν εύκολη ούτε για το κοινοβούλιο ούτε για τους υπόλοιπους θεσμούς. Αλλά δείχνει ότι το Κόσοβο είναι προσηλωμένο στην έννομη τάξη και τη δικαιοσύνη. Δείχνει ότι δεν έχουμε τίποτα να κρύψουμε και ότι δεν φοβόμαστε το παρελθόν. Είναι το καλύτερο παράδειγμα για να εξηγήσουμε σε όλους τι μπορεί ένα μικρό, νέο κράτος μπορεί να κάνει. Θα περιμένουμε να δούμε τι θα κάνει το δικαστήριο μετά τη σύστασή του.
