Τα 6 μεγάλα αγκάθια για τη νέα Ευρωβουλή

Η ελλιπής αντιπροσώπευση και η δύσκολη σχέση με την Επιτροπή

Το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που θα προκύψει από τις ευρωεκλογές αυτής της εβδομάδας θα είναι προϊόν της οικονομικής κρίσης που εξακολουθεί να ταλανίζει την ΕΕ και των πολιτικών συνεπειών που η κρίση προκάλεσε. Οι τέσσερις μεγάλες πολιτικές ομάδες που ως σήμερα συγκέντρωναν ως και το 82% των ευρωβουλευτών είναι ζήτημα αν θα εξασφαλίσουν το 70%. Τα αντι-ΕΕ κόμματα ίσως καταλάβουν το ένα τρίτο των 751 εδρών, ενώ στο τελευταίο Ευρωκοινοβούλιο ήλεγχαν μόλις το ένα πέμπτο. Αυτόματα και από την πρώτη στιγμή θα προβάλει ζήτημα δημοκρατίας - ποιους εκπροσωπούν οι ευρωβουλευτές, αφού η αποχή στις εκλογές υπολογίζεται να φτάσει μεταξύ 70% (Βρετανία) και 65% (Γαλλία) και στην καλύτερη περίπτωση ως 50%.

Ενα τέτοιο περιβάλλον ασφαλώς θα επηρεάσει το έργο του νέου Ευρωκοινοβουλίου και, σε προέκταση, τις αποφάσεις και τις πολιτικές των εθνικών κοινοβουλίων. Το Ευρωκοινοβούλιο έχει σήμερα πολύ μεγαλύτερη ισχύ από ό,τι γενικά πιστεύεται. Μπορεί να μην υποβάλλει νομοσχέδια, αλλά εννέα στις δέκα προτάσεις της ΕΕ κρίνονται από την ψήφο του. Δεν είναι τυχαίο ότι στις Βρυξέλλες έχουν εγκατασταθεί τουλάχιστον 20.000 λομπίστες. Τα επόμενα πέντε χρόνια οι ευρωβουλευτές έχουν να ασχοληθούν με πολλά και σοβαρά ζητήματα, ανάμεσά τους έξι ιδιαίτερης σπουδαιότητας: το Μεταναστευτικό, η ανεργία - ανάπτυξη, το Ουκρανικό - Ρωσία, η Ενέργεια, η Βρετανία - Σκωτία και η συμφωνία με τις ΗΠΑ για ελευθερία εμπορικών συναλλαγών.

Σε ενάμισι εκατομμύριο υπολογίζουν τους μετανάστες το 2014 με ποσοστό ως 80% Αφρικανούς. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο οικονομικό ούτε καν ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η αθρόα είσοδός τους σε χώρες της ΕΕ και η αδυναμία των κρατών-μελών της να τους εντάξουν στις κοινωνίες τους έχουν προκαλέσει έκρηξη ακροδεξιού λαϊκισμού απ' άκρου εις άκρον της Ευρώπης και μια διάσταση Βορρά - Νότου που εκδηλώνεται σε πολλά τρέχοντα θέματα. Κάποιες «σκέψεις για οικονομική αντιμετώπιση» που διετύπωσε η Κομισιόν δεν έχουν πλέον απήχηση.

Ούτε για την ανεργία, ιδιαίτερα των νέων, υπάρχει κάποιο προσχέδιο. Ελπίδες μόνο υπάρχουν ότι η ανάπτυξη, η οικονομική ανάκαμψη και με την (πιθανολογούμενη) υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα επιτρέψει να απορροφηθεί ένα ποσοστό όχι μεγαλύτερο του 12% τον χρόνο.

Οι διαθέσεις του τελευταίου Ευρωκοινοβουλίου δεν έδειξαν να είναι σύμφωνες με τις αποφάσεις της ΕΕ για τις κυρώσεις στη Ρωσία και γενικότερα για το «πρόβλημα Ουκρανία». Ακύρωσή τους δεν πρέπει να αναμένεται από το νέο Ευρωκοινοβούλιο, όπου ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει θαυμαστές ανάμεσα στους αντι-ΕΕ. Υπάρχει όμως θέμα προτεραιότητας για την ΕΕ: Θα ενισχύσει την Ουκρανία ή θα προσπαθήσει να μη διαταράξει περισσότερο τις σχέσεις με τη Ρωσία;

Η Βρετανία ζητεί ριζικές αλλαγές στην ΕΕ καθώς το 60% των διευθυντών μεγάλων επιχειρήσεων και τραπεζών προειδοποιούν τον πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον ότι θα τον καταψηφίσουν στις εκλογές του χρόνου αν δεν εξασφαλίσει «ριζικές μεταρρυθμίσεις στη νομοθεσία της ΕΕ». Υπάρχει και πρόβλημα με το πώς θα επανασυνδεθεί με την ΕΕ η Σκωτία αν με το δημοψήφισμα του Σεπτεμβρίου εγκαταλείψει τη Βρετανία.

Πουθενά αλλού η ΕΕ δεν έπεσε έξω όσο το Ενεργειακό. Κλείνουν εργοστάσια ατομικής ενέργειας, σχέδια «απεξάρτησης από τη Ρωσία» αποδεικνύονται ανεφάρμοστα και το νέο Ευρωκοινοβούλιο είναι αμφίβολο αν θα έχει να συζητήσει κάποια σχετική πρόταση της Κομισιόν πριν από το 2016.


Πηγαινέλα Βρυξέλλες - Στρασβούργο
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει πολλές ιδιομορφίες. Είναι το μόνο στην Ευρώπη που συνεδριάζει σε δύο διαφορετικά κράτη – στις Βρυξέλλες του Βελγίου τρεις εβδομάδες τον μήνα και μία στο γαλλικό Στρασβούργο ύστερα από αξίωση της Γαλλίας, η οποία απείλησε, επί προεδρίας Φρανσουά Μιτεράν, ότι θα αποχωρήσει από την ΕΕ αν καταργηθεί το Στρασβούργο. Η ανά μήνα μετακίνηση – πολλοί την παρομοιάζουν με περιφερόμενο τσίρκο – σημαίνει μια έκτακτη δαπάνη 210 εκατ. ευρώ τον χρόνο επειδή κάθε φορά πρέπει να μεταφέρονται από τη μία πόλη στην άλλη χιλιάδες ντοσιέ με έγγραφα – συνολικά πάνω από ένα εκατομμύριο σελίδες τον χρόνο – και να πηγαινοέρχονται χίλιοι και πλέον υπάλληλοι, μεταφραστές, τεχνικοί κ.ά. Τα έγγραφα είναι μεταφρασμένα στις 26 επίσημες γλώσσες της ΕΕ και σε τρία αλφάβητα – λατινικό, ελληνικό, κυριλλικό –, μία ακόμη μοναδικότητα στον κόσμο.

Οι ευρωβουλευτές μπορεί να έχουν δικαίωμα να μιλούν μόνο 120 δευτερόλεπτα αλλά αποζημιώνονται με ένα παχυλό μηνιαίο «επίδομα» περίπου 7.500 ευρώ στο οποίο προσθέτουν άλλα 300 ευρώ για συμμετοχή τους σε επιτροπές καθώς και τα αεροπορικά/σιδηροδρομικά εισιτήρια και περί τα 800 ευρώ για τα έξοδα παραμονής τους στο Στρασβούργο. Δικαιούνται μάλιστα σύνταξη έστω και αν ήταν μόνο για μια πενταετία ευρωβουλευτές.

Ευσταθιάδης Στάθης