Τουρκοκύπριοι κομμουνιστές

Τι αποκαλύπτει περαιτέρω έρευνα στο Βρετανικό Κρατικό Αρχείο
Η δολοφονία του Ντερβίς Καβάζογλου και η σχεδιαζόμενη δολοφονία του Ιχσάν Αλί

Γ΄ ΜΕΡΟΣ

Στις 5 Αυγούστου 1965, δύο Τουρκοκύπριοι κομμουνιστές, ο Νουρετίν Σεφέρογλου και ο Ιμπραήμ Χασάν Αζίζ, εξέδωσαν ανακοίνωση στον τοπικό Τύπο εξ ονόματος του τ/κ «Πατριωτικού Μετώπου», δηλώνοντας ότι η έκθεση του Γκάλο Πλάζα προσέφερε τη βάση για μια ειρηνική λύση στο πρόβλημα της Κύπρου και προσέθεσαν ότι οποιαδήποτε άλλη λύση εκτός των Η.Ε. θα ήταν επιζήμια τόσο για τους Τούρκους όσο και για τους Έλληνες και δεν υπήρχε άλλος τρόπος για ειρήνευση στο νησί.Απέρριψαν έντονα τις πολιτικές Ντενκτάς και είπαν ότι «οι κοινότητές μας βαρέθηκαν το “ταξίμ” (διχοτόμηση) και “ομοσπονδοποίηση” και πως “ήταν αδύνατη η συμβίωση”. Είπαν, επίσης, ότι ολοένα και περισσότεροι Τουρκοκύπριοι εγκατέλειπαν τους θυλάκους και δούλευαν πλάι στους Έλληνες και ήσαν ευχαριστημένοι» (Έκθεση 3-10 Αυγούστου 1965).



Η σχολή στη Λεύκα - εργοστάσιο όπλων
Σε έκθεση 27 Απριλίου-4 Μαΐου 1965, σημειώθηκε πως η Τεχνική Σχολή στη Λεύκα χρησιμοποιείτο ως εργοστάσιο κατασκευής πυρομαχικών και πως, υπό την κάλυψη της ΤΟΥΡΔΥΚ, έφθασαν στην Κύπρο από την Τουρκία τεχνικοί και ειδικοί στην κατασκευή πυρομαχικών και συναρμολόγηση όπλων.

Ο Ιχσάν Αλί θα δολοφονηθεί
Στην έκθεση 21-27 Απριλίου 1965 καταγράφτηκε ότι οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν την πληροφορία, από έγκυρο πληροφοριοδότη τους, ότι ένας Τουρκοκύπριος, τον οποίον ο Ιχσάν Αλί θεωρούσε ως υποστηρικτή του, τον παρακολουθούσε και θα τον δολοφονούσε με την πρώτη ευκαιρία.

Μαζική έξοδος Τουρκοκυπρίων
Στην ίδια έκθεση γράφτηκε πως «ένας Τουρκοκύπριος δικαστής, που ακόμα συνεργάζεται με την κυπριακή κυβέρνηση, είπε ότι είχαν την ιδέα μαζικής εξόδου των Τουρκοκυπρίων (από τους θυλάκους), αλλά οι Τ/κ ηγέτες δεν αποδέχονταν αυτήν τη λύση».

Δολοφονία Καβάζογλου
Στην ίδια έκθεση καταγράφτηκε πως τουρκοκυπριακή πηγή ενημέρωσε τους Βρετανούς ότι, παρόλο που ο ραδιοσταθμός Μπαϊράκ κατηγόρησε τους Ελληνοκύπριους για τη δολοφονία του Ντερβίς Καβάζολγου, η ΤΜΤ είναι που τον δολοφόνησε. Η πηγή κατενθουσιάστηκε όταν άκουσε για τον θάνατο του Καβάζολγου και είπε ότι γινόντουσαν διευθετήσεις για την εκτέλεση και του Δρα Ιχσάν Αλί, ο οποίος θα δολοφονείτο με την πρώτη ευκαιρία. Η πηγή πρόσθεσε ότι, πριν από 6 εβδομάδες, η ΤΜΤ είχε στήσει ενέδρα στον Καβάζογλου, αλλά άλλαξαν τα σχέδια. Άλλη πηγή, ελληνοκυπριακή, δήλωσε ότι ο Καβάζογλου δολοφονήθηκε, γιατί πέτυχε στην προώθηση καλύτερων σχέσεων...

Η οργάνωση της ΤΜΤ
«Ο “αρχηγός” της ΤΜΤ στη Λευκωσία ήταν ένας Τούρκος Συνταγματάρχης, ο οποίος είχε υπηρετήσει στο ΝΑΤΟ στην Ιταλία και άλλες χώρες του ΝΑΤΟ. Συμμετείχε σε συνεδρία μαζί με τον Κουτσιούκ, τους τρεις Τουρκοκύπριους υπουργούς και άλλα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων. Έχει έξι αξιωματικούς στην υπηρεσία του, τρεις από τον τουρκικό στρατό και οι τρεις Τ/κ... Ο “Τσιακάλ” (Σιεμί Ν. Κεμάλ), ο εξέχων ηγέτης της ΤΜΤ, παραιτήθηκε από την ΤΜΤ κατόπιν διαφωνίας του με τον “αρχηγό” σχετικά με 300 Τουρκοκύπριους φοιτητές που άφησαν τις σπουδές τους στην Άγκυρα και βρισκόντουσαν στα Κόκκινα. Ο “Τσιακάλ” αντικαταστάθηκε από Τούρκο λοχαγό του τουρκικού στρατού, ο οποίος “δουλεύει” με πολιτική κάλυψη» (Έκθεση 30 Μαρτίου-6 Απριλίου 1965).

Συλλήψεις και αντίποινα με ομήρους
Στις 21 Ιουνίου 1966, έξι Τουρκοκύπριοι συνελήφθησαν κοντά στην Τύμπου και τέθηκαν υπό κράτηση, κατηγορούμενοι για προετοιμασία πολέμου εναντίον της Δημοκρατίας. Αργότερα οι Τουρκοκύπριοι απήγαγαν δύο Ελληνοκυπρίους ως ομήρους στη Μορά, και τα Ηνωμένα Έθνη προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν πρόσβαση σ’ αυτούς.
«Αυτή είναι η πρώτη φορά μετά από πολλούς μήνες που παίρνονται όμηροι και είναι πολύ σοβαρή εξέλιξη, καθώς προηγουμένως οι όμηροι απλώς εξαφανίζονταν...», αναφέρεται σε έκθεση της 28ης Ιουνίου 1966.

ΦΑΝΟΥΛΑ ΑΡΓΥΡΟΥ Δημοσιογράφος-ερευνήτρια