Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣΣτη σκιά της κρίσης στην Ουκρανία πέρασαν σχεδόν απαρατήρητες την
περασμένη βδομάδα βαρύνουσες εξελίξεις για τον Κόλπο και τη Μέση Ανατολή
συνολικά, που αποτελούν την πρώτη σημαντική περιφερειακή ανατροπή
ισορροπιών, που καταγράφεται ως άμεση επίπτωση της πορείας προς την
εξομάλυνση των σχέσεων των ΗΠΑ με το Ιράν.Ανατροπή και
ταυτόχρονα προσθήκη μιας επιπλέον μεταβλητής με ζητούμενο πλέον σε πιο
βαθμό η αντιπαράθεση Ουάσιγκτον - Μόσχας στην Ουκρανία θα επηρεάσει τη
συνεργασία τους στη Συρία και στο Ιράν.Η απόφαση του Συμβουλίου
Συνεργασίας του Κόλπου (Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και
Μπαχρέιν) στις 4 Μαρτίου να ανακαλέσουν τους πρέσβεις τους από την
Ντόχα, να κλείσουν τα χερσαία σύνορα, αλλά και τον εναέριο χώρο τους σε
πολιτικά και στρατιωτικά αεροσκάφη του Κατάρ είχε ως αιτιολογία
νομιμοποίησης την υποστήριξη του Εμίρη του Κατάρ στη Μουσουλμανική
Αδελφότητα.Εύλογα προκύπτει το ερώτημα γιατί οι τρεις χώρες της Αραβικής Χερσονήσου αντέδρασαν τώρα για μια επιλογή που είναι γνωστή και ημιεπίσημα ομολογημένη από την κυβέρνηση της Ντόχα;
Η απόφαση για απομόνωση του Κατάρ συμπίπτει με την απόφαση του Ριάντ να σταματήσει -προφανώς μετά από εντονότατες αμερικανικές πιέσεις- τη στήριξη στις ακραίες ισλαμικές οργανώσεις στη Συρία και αλλού. Ταυτόχρονα με την επιβολή κυρώσεων στο Κατάρ έγινε γνωστό ότι το Ριάντ χαρακτηρίζει επίσημα πλέον ως τρομοκρατικές οργανώσεις την Al Nusra Front, την ISIS τους Houthis αλλά και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Αν τα παραπάνω υλοποιηθούν, τότε η ισορροπία στη Συρία αλλάζει δραματικά, με ζητούμενο αν οι ΗΠΑ σιωπηλά θα επιτρέψουν στον Ασαντ να θέσει ξανά υπό τον έλεγχό του το μεγαλύτερο τμήμα της χώρας ή αν θα αξιοποιήσουν την αποδυνάμωση της φονταμενταλιστικής απειλής, για να επιβάλλουν μεταβατική κυβέρνηση χωρίς τον ίδιο. Με τα σημερινά δεδομένα, η πρώτη εκδοχή μοιάζει πιο πιθανή.
Σε μια περαιτέρω προφανώς στηριζόμενη από τις ΗΠΑ πίεση προς τη Σαουδική Αραβία, αλλά και το Κατάρ, το Σάββατο 8 Μαρτίου ο πρωθυπουργός του Ιράκ Αλ Μάλικι κατηγόρησε το Ριάντ και την Ντόχα ότι στηρίζουν τρομοκρατικές οργανώσεις που δρουν στη χώρα του.
Προφανώς το Κατάρ συνδύαζε μέχρι τώρα και τη στήριξη σε ακραίους φονταμενταλιστές στη Συρία και στο Ιράκ ταυτιζόμενο με τα άλλα κράτη της Αραβικής Χερσονήσου, αλλά και τη σαφώς πολύ πιο μετριοπαθή Μουσουλμανική Αδελφότητα κρατώντας ισορροπία με το Ιράν και αφήνοντας ανοικτό δίαυλο συνεργασίας με την Τουρκία.
Εν όψει των επερχόμενων περιφερειακών γεωπολιτικών ανατροπών από την αργή αλλά μη αντιστρέψιμη προσέγγιση ΗΠΑ-Ιράν η Σαουδική Αραβία και οι σύμμαχοί της στη Χερσόνησο μαζεύουν όπως όπως τη στήριξή τους σε οργανώσεις τύπου Αλ Κάιντα, για να κατευνάσουν την Ουάσιγκτον και προσπαθούν να απαγορεύσουν στο Κατάρ να παίξει παιχνίδι ισορροπιών ανάμεσα στο Ριάντ και την Τεχεράνη.
Με δεδομένο ότι Ιράν και Κατάρ αντλούν πετρέλαιο και φυσικό αέριο από το υποθαλάσσιο κοίτασμα Pars 2, στο οποίο δεν έχει γίνει οριοθέτηση, είναι σαφές ότι η Ντόχα βρίσκεται σε μια ιδιότυπη ομηρεία απέναντι στην Τεχεράνη.
Είναι σαφές ότι το Κατάρ πιέζεται κυρίως να εγκαταλείψει τη χρηματοδότηση-στήριξη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Αίγυπτο, όπου η Σαουδική Αραβία στήριξε από την πρώτη στιγμή μετά την ανατροπή του Μόρσι, το στρατιωτικό καθεστώς.
Εύλογα τίθεται πλέον το ερώτημα αν η Τουρκία του πολιορκημένου και πιεζόμενου Ερντογάν θα πιεσθεί και αυτή από τη Σαουδική Αραβία να σταματήσει να στηρίζει τη Μουσουλμανική Αδελφότητα στη Γάζα και την Αίγυπτο.
Απότομη στροφή Εν όψει των επερχόμενων περιφερειακών γεωπολιτικών ανατροπών, από την αργή, αλλά μη αντιστρέψιμη προσέγγιση ΗΠΑ-Ιράν, η Σαουδική Αραβία και οι σύμμαχοί της στη Χερσόνησο μαζεύουν όπως όπως τη στήριξή τους σε οργανώσεις τύπου Αλ Κάιντα για να κατευνάσουν την Ουάσιγκτον και προσπαθούν να απαγορεύσουν στο Κατάρ να παίξει παιχνίδι ισορροπιών ανάμεσα στο Ριάντ και την Τεχεράνη.
kapopoulos@pegasus.gr
