19 Μαρτίου 2014

Οι στρατηγικές επιπτώσεις του Νέου Ψυχρού Πολέμου

http://i.telegraph.co.uk/multimedia/archive/02855/ukraine-putin_2855251b.jpg

Με τον Σάββα Ιακωβίδη Στις 9/5/1994, ο γνωστός Ρώσος Νομπελίστας λογοτέχνης, Αλ. Σολζενίτσιν, σε συνέντευξή του στο αμερικανικό περιοδικό «Forbes», επισήμανε τρία σημαντικά δεδομένα. Πρώτον, το 1919 ο Β.Ι. Λένιν παραχώρησε στην Ουκρανία τις νοτιοανατολικές περιοχές της που ουδέποτε της ανήκαν. Δεύτερον, το 1954, ο τότε ΓΓ του ΚΚ της ΕΣΣΔ, Νικίτα Χρουστσόφ, «με την αυθαιρεσία του καπρίτσιου ενός σατράπη», δώρισε την Κριμαία στην Ουκρανία αλλ’ όχι τη Σεβαστούπολη. Και, τρίτον, ο πρόεδρος Μπους ο πρώτος, χωρίς τακτ, δήλωσε σε ανύποπτο χρόνο ότι υποστήριζε την ανεξαρτησία της Ουκρανίας.

Ο Σολζενίτσιν αποφάνθηκε ότι ο σταθερός στόχος των Αμερικανών (και του ΝΑΤΟ) ήταν πάντα η αποδυνάμωση της Ρωσίας. Υποτίθεται πως η κατάρρευση του κομμουνισμού και η επικράτηση των ΗΠΑ ως της μόνης, τότε, υπερδύναμης, θα αναδιάτασσε το στρατηγικό πλαίσιο ενός άναρχου κόσμου, που για 45 χρόνια είχε αφάνταστα ταλαιπωρηθεί από την Ψυχρή αντιπαράθεση ΗΠΑ-ΕΣΣΔ.

Όπως σημειώνει ο Gregory R. Copley («Defense & Foreign Affairs», 17/3/2014), επιδίωξη του προέδρου Ρέιγκαν και της βαρόνης Θάτσερ ήταν να κερδίσουν τον Ψυχρό Πόλεμο και να οδηγήσουν τη Ρωσία στη Δύση. Οι διάδοχοί τους, υποστηρίζει, επέμειναν στη συνέχισή του με αποτέλεσμα, πρώτον, παρά τις δυτικές υποσχέσεις προς τη Μόσχα, το ΝΑΤΟ να επεκταθεί ανατολικά και να φτάσει στα σύνορα της Ρωσίας. Δεύτερον, η Δύση να υποκινήσει (και με δισεκατομμύρια) την πορτοκαλί επανάσταση στην Ουκρανία (το 2004) και πρόσφατα κατά του εκλεγμένου προέδρου Γιανουκόβιτς.

Τρίτον, να καταστήσει ξανά τη Ρωσία ισχυρό γεωστρατηγικό αντίπαλο της Δύσης. Μόνο που, αυτήν τη φορά, η Ουάσιγκτον και οι Βρυξέλλες δεν υπολόγισαν τον πρόεδρο Πούτιν. Ιστορικά, γεωγραφικά και δημογραφικά, η Κριμαία ανήκει στη Ρωσία. Το ενδιαφέρον της Δύσης για την Ουκρανία και όλα όσα εκτυλίχθηκαν τον τελευταίο καιρό, μέχρι το δημοψήφισμα της περ. Κυριακής, αποτελεί ένα ισχυρό μάθημα αυτογνωσίας για τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Οι υποκριτικές φωνές των Αμερικανών και των Ευρωπαίων περί του διεθνούς δικαίου, του απαραβίαστου των συνόρων και της καταδικαστέας εισβολής δεν πείθουν κανέναν, επειδή η μνήμη τους είναι επιτηδείως κοντή. Ξέχασαν τι έκαναν στη Γιουγκοσλαβία και γιατί δημιούργησαν το κράτος των Ουτσεκάδων, το Κόσοβο; Λησμόνησαν πώς συμπεριφέρθηκαν στη Σερβία; Και γιατί αγνοούν όσα συνέβησαν στη Γεωργία; Για να μην αναφερθούμε στη συμπεριφορά τους κατά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο.Τι σημαίνει η απόσχιση της Κριμαίας και η επιστροφή της στη Ρωσία; Όπως υποστηρίζει ο Gregory R. Copley, η νέα κατάσταση πραγμάτων ενισχύει τη θέση Πούτιν στη Μαύρη Θάλασσα έναντι της Τουρκίας και της Γεωργίας.Παράλληλα ενισχύει και την προσέγγιση Μόσχας - Τεχεράνης, ενώ αποδυναμώνεται η θέση της Άγκυρας έναντί τους, ιδιαίτερα μετά την εμφανή πολιτική απίσχναση του Ερντογάν. Κυρίως, αποδυναμώνεται η συνεργασία ΗΠΑ - Ρωσίας και οι σχέσεις τους αναμένεται να ενταθούν στο Παλαιστινιακό, στο Συριακό, στην Αν. Μεσόγειο.

Από την άλλη, αναδεικνύεται η αποδυνάμωση του ΝΑΤΟ και η εγγενής αδυναμία της ΕΕ να αντιδράσει εξαιτίας της οικονομικής και ενεργειακής αλληλεξάρτησής της με τη Ρωσία. Στη Μέση Ανατολή, αναμένεται πως το Ιράν θα αποκτήσει ενισχυμένη επιρροή προς μεγάλη ανησυχία της Σ. Αραβίας και των εμιράτων. Στη μεγάλη γεωπολιτική σκακιέρα του νέου Ψυχρού Πολέμου, που αναδιατάσσεται ξανά, η Ελλάδα και η Κύπρος καλούνται να μελετήσουν προσεκτικά τις σεισμικές αυτές εξελίξεις και να αναπροσαρμόσουν την πολιτική και στρατηγική τους με πολλή περίσκεψη, έχοντας υπόψη πως, όταν πολεμούν οι ελέφαντες, υποφέρει το χορτάρι...