Ελλάδα και Ουκρανική κρίση

Σάββας Καλεντερίδης Στο άρθρο μας της Παρασκευής χαρακτηρίσαμε κοσμοϊστορικά τα γεγονότα που συμβαίνουν στην Ουκρανία, γιατί από τη μια πλευρά η Δύση περιορίζει την επιρροή του ρωσικού παράγοντα στην Ευρώπη, και μάλιστα σε μια χώρα στρατηγικής σημασίας για τα συμφέροντα της Μόσχας και με ιστορικούς δεσμούς με τη Ρωσία, όπως η πατρίδα του επικού Κοζάκου Ταράς Μπούλμπα.Τα χαρακτηρίζουμε κοσμοϊστορικά γιατί στην ουσία τώρα κλείνει το κεφάλαιο της διάλυσης της Σοβιετικής Ενωσης, με τη Δύση να ολοκληρώνει την επιχείρηση αποδυνάμωσης και απώθησης του ρωσικού παράγοντα από την Ευρώπη, που ξεκίνησε την επόμενη της λήξης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και να «στριμώχνει» τη Ρωσία στα σύνορά της, με μόνο προπύργιο πλέον στην Ευρώπη τη Λευκορωσία του Αλεξάντερ Λουκασένκο και τον θύλακο του Καλίνινγκραντ.

Αυτές οι κοσμοϊστορικές εξελίξεις, πέραν των ανακατατάξεων στο εσωτερικό της Ουκρανίας, με την επανένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία, με την ενδεχόμενη αυτονόμηση των ρωσόφιλων περιφερειών στα ανατολικά και τα νότια της Ουκρανίας, έχουν επιπτώσεις και σε μια σειρά από ζητήματα, που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο επηρεάζουν την Ελλάδα και την Κύπρο.

Βλέποντας ότι παράλληλα με την εξέλιξη της κρίσης στην Ουκρανία η Ε.Ε. θέτει ζήτημα παγώματος της κατασκευής του αγωγού South Stream, ο οποίος έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και αποθέματα για την τροφοδοσία του, το πρώτο πράγμα που έρχεται στον νου του καθενός, που παρακολουθεί τα πράγματα έστω και από μακριά, είναι η πτώση της κυβέρνησης Καραμανλή, ο οποίος κατά τα φαινόμενα πήρε μια απόφαση η οποία ήταν μείζονος σημασίας και ενοχλούσε κέντρα με τέτοια δύναμη, που είναι σε θέση να κινεί τις εξελίξεις στην Ουκρανία αλλά και στην ίδια την Ε.Ε.

Η εξέλιξη όμως αυτή, όσον αφορά τον South Stream, δεδομένου ότι το 70%-80% του ρωσικού φυσικού αερίου που κατευθύνεται προς τις ενεργοβόρες αγορές της Ε.Ε. περνά από αγωγούς που διασχίζουν το ουκρανικό έδαφος, μας δείχνει ότι η Ευρώπη εκούσα άκουσα κλείνει τους δρόμους του ρωσικού φυσικού αερίου, διευκολύνοντας με τον τρόπο αυτόν το όλο σχέδιο της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο και την Ελλάδα, αλλά και την κατασκευή του αγωγού που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο στην Ευρώπη, και ελπίζουμε αυτός να είναι ο East Mediterranean Pipeline.

Μια άλλη εξέλιξη που αφορά την Ελλάδα είναι η επανένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία και το ενδεχόμενο οι φιλορωσικές δυνάμεις των ανατολικών και των νότιων περιφερειών της Ουκρανίας να απαιτήσουν την αυτονομία τους, κάτι που θα οδηγήσει στον αποκλεισμό της φιλοδυτικής Ουκρανίας από τον Εύξεινο Πόντο. Μια τέτοια εξέλιξη θα καταστήσει τη φιλοδυτική Ουκρανία μια περίκλειστη χώρα άμεσα εξαρτώμενη από την Ευρώπη και τη Ρωσία κυρίαρχη στον Εύξεινο Πόντο, κυρίως εις βάρος της Τουρκίας, αλλάζοντας την υφιστάμενη ισορροπία δυνάμεων και θα χαράξει έναν νέο γεωστρατηγικό χάρτη στην περιοχή.

Κι αυτό γιατί μια Ρωσία κυρίαρχη στον Εύξεινο Πόντο εκ των πραγμάτων θα ασκεί πίεση στην Τουρκία και στα Στενά του Βοσπόρου, ενώ παραλλήλως θα εδραιώνει την παρουσία της στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο.

Και τα δύο ζητήματα που προκύπτουν ως αποτέλεσμα των εξελίξεων στην Ουκρανία, δηλαδή το ενεργειακό και το γεωπολιτικό, πρέπει να απασχολήσουν την Ελλάδα και την Κύπρο, υπό το πρίσμα της εξυπηρέτησης των εθνικών μας συμφερόντων αλλά και των δυσάρεστων εμπειριών του παρελθόντος, όταν η γεωπολιτική απειρία κόστισε στην πατρίδα μας και στον Ελληνισμό.

Οσον αφορά το γεωπολιτικό, η Ελλάδα θα κληθεί να διαχειριστεί πολιτικά το ζήτημα της παρουσίας της Ρωσίας στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο, δεδομένου μάλιστα και του διαχρονικού ενδιαφέροντος αλλά και της στήριξης της Μόσχας στο Κυπριακό, για όποιους λόγους και αν έγινε αυτή.

Οσον αφορά το ενεργειακό, όπως προαναφέρθηκε, ο ενδεχόμενος αποκλεισμός ή περιορισμός της τροφοδοσίας της Ε.Ε. με ρωσικό φυσικό αέριο δίνει ώθηση στα σχέδια εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων της Κύπρου και της Ελλάδας αλλά και της κατασκευής του αγωγού που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο την Ευρώπη. Και εκεί ακριβώς απαιτείται η μέγιστη προσοχή, γιατί σε περίπτωση που για το φυσικό αέριο του Ισραήλ και της Κύπρου προκριθεί αγωγός μέσω Τουρκίας ακυρώνεται το σχέδιο του East Mediterranean Pipeline, που θα είναι μια στρατηγικής σημασίας ήττα για τον Ελληνισμό.

Φυσικά στα παραπάνω θα πρέπει να προσθέσουμε και την αδήριτη ανάγκη η πολιτική της Αθήνας να προστατεύει και τους 150.000 Ελληνες της Ουκρανίας και τους 150.000-200.000 Ελληνες της Ρωσίας.
Σάββας Καλεντερίδης