Εδώ και χρόνια η ΕΕ αναζητά γέφυρες επικοινωνίας με την Ουκρανία, παρά
την απροθυμία του Γιανουκόβιτς. Στο νέο μοίρασμα των χαρτιών η ΕΕ θα
πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική, εκτιμά ο Κρίστοφ Χάσελμπαχ της DW.
Oι τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία εξέπληξαν τους πάντες και
περισσότερο από όλους την ΕΕ. Κανείς δεν πίστευε ότι τα πράγματα θα
κινηθούν τόσο γρήγορα. Μόλις την περασμένη Παρασκευή οι τρεις υπουργοί
Εξωτερικών, απεσταλμένοι της ΕΕ στο Κίεβο, κατάφεραν μετά από μαραθώνιες
διαπραγματεύσεις να πείσουν τον πρώην πρόεδρο της χώρας Βίκτορ
Γιανουκόβιτς να προβεί σε ευρύτατες μεταρρυθμίσεις, ενώ την ίδια ώρα οι
Βρυξέλλες σχεδίαζαν την επιβολή κυρώσεων στην Ουκρανία. Μία ημέρα
αργότερα η κατάσταση ανατράπηκε, με την αποπομπή Γιανουκόβιτς και την
εξαφάνισή του από το πολιτικό σκηνικό της χώρας. Παράλληλα η εμβληματική
ηγέτιδα της αντιπολίτευσης Γούλια Τιμοσένκο, για την απελευθέρωση της
οποίας η Δύση εδώ και καιρό αγωνιζόταν, αποφυλακίστηκε. Στο μεταξύ το
ουκρανικό κοινοβούλιο αποφάσισε τη διεξαγωγή προεδρικών εκλογών τον
Μάιο, ανοίγοντας και πάλι το δρόμο για τη δημοκρατία αλλά και την
προσέγγιση με την ΕΕ.
Η ΕΕ πρέπει να διαπραγματευθεί με τη Μόσχα
Στο πλαίσιο του νέου κλίματος που διαμορφώνεται η ΕΕ θα πρέπει να είναι προσεκτική και να μην παρασυρθεί από αισθήματα θριάμβου. Δεν θα πρέπει να ταχθεί υπέρ μίας και μόνης πολιτικής πλευράς. Τόσο ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς και οι οπαδοί του όσο και ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πόυτιν επέκριναν την ΕΕ ως προκατειλημμένη, συχνά όχι άδικα. Δίχως αμφιβολία η Γιούλια Τιμοσένκο όσο και ο παγκόσμιος πρωταθλητής του μποξ Βιτάλι Κλίτσκο είναι τα «αγαπημένα παιδιά» των Βρυξελλών. Ωστόσο τόσο το κόμμα του Γιανουκόβιτς όσο και οι υποστηρικτές του δεν θα πρέπει να τεθούν εκτός πολιτικού παιχνιδιού, διαφορετικά η χώρα δεν πρόκειται να βρει ειρήνη. Αυτή τη στιγμή, ίσως το πιο σημαντικό μέλημα της ΕΕ θα πρέπει να είναι η συνέχιση του διαλόγου με τη Μόσχα. Το μεγαλύτερο λάθος θα ήταν η ΕΕ να παραγνωρίσει τα συμφέροντα της Ρωσίας και να στρέψει την Ουκρανία κατά της Ρωσίας. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει στο διαμελισμό της Ουκρανίας και στην όξυνση των σχέσεων με τη Ρωσία, με ευρύτατες και δυνητικά καταστροφικές συνέπειες.
Περισσότερη βοήθεια και κατάργηση της βίζας
Ανεξαρτήτως του ποιος θα αναλάβει τα ηνία στην επόμενη πολιτική φάση, αυτός ή αυτή θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει σοβαρά οικονομικά και χρηματοπιστωτικά προβλήματα, τα οποία ενδέχεται να είναι καταστροφικά για τη δημοκρατική πορεία της χώρας. Η ΕΕ ως εκ τούτου θα πρέπει να αυξήσει τη βοήθειά της προς την Ουκρανία, φυσικά όχι άνευ όρων και όχι απλώς για να ανταγωνιστεί τη Ρωσία. Προς το παρόν όμως οι μέχρι στιγμής προσφορές βοήθειας φαίνονται μηδαμινές. Η προσέλκυση της μεγάλης και σημαντικής αυτής χώρας προς τη μεριά της Δύσης δεν θα πρέπει να αποτελεί αποτέλεσμα βεβιασμένης κίνησης. Μία επόμενη θετική κίνηση της ΕΕ προς την Ουκρανία, με μεγάλες πρακτικές συνέπειες, θα μπορούσε να είναι η κατάργηση της βίζας για τους ουκρανούς πολίτες που ταξιδεύουν προς χώρες της ΕΕ.
Κανένα δίλημμα
Τόσο στη Ρωσία όσο και σε χώρες της Δύσης αναλυτές κάνουν λόγο για μία μεγάλης κλίμακας γεωστρατηγική μάχη που λαμβάνει χώρα στην Ουκρανία. Ωστόσο η ίδια η Ουκρανία δεν δείχνει να θέλει να αποτελέσει το νέο μήλον της έριδος. Εάν οι Ουκρανοί αφήνονταν ελεύθεροι να επιλέξουν, πιθανώς να μην ήθελαν μία απόλυτη δέσμευση ούτε προς τη μεριά της Ρωσίας αλλά ούτε και της ΕΕ.
Και ίσως δεν θα έπρεπε να τεθεί καν ένα τέτοιο δίλημμα. Εάν η Ουκρανία θέλει να είναι γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης, τότε οι άνθρωποί της θα πρέπει να θεωρούνται καλοδεχούμενοι και από τις δύο πλευρές. Για κάτι τέτοιο βέβαια θα είναι μάλλον δύσκολο να πειστεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν, καθώς ο ίδιος φαίνεται να σκέφτεται ακόμη με όρους Ψυχρού Πολέμου. Στην προκειμένη όμως περίπτωση, μία ευημερούσα Ουκρανία, με οικονομικές σχέσεις και με τις δύο πλευρές θα εξυπηρετούσε τα ρωσικά συμφέροντα. Το βλέμμα του Πούτιν, ωστόσο, αυτή τη στιγμή είναι μάλλον στραμμένο στο εσωτερικό της χώρας του, αφού ο ίδιος δεν θα ήθελε ένα αντίστοιχο δημοκρατικό ξέσπασμα στην «μητέρα Ρωσία». Αλλά, με κάθε σεβασμό προς τη Ρωσία, αυτό δεν μπορεί να αποτελεί πρόβλημα και για την ΕΕ.
Christoph Hasselach / Δήμητρα Κυρανούδη
Υπεύθ. Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου
Η ΕΕ πρέπει να διαπραγματευθεί με τη Μόσχα
Στο πλαίσιο του νέου κλίματος που διαμορφώνεται η ΕΕ θα πρέπει να είναι προσεκτική και να μην παρασυρθεί από αισθήματα θριάμβου. Δεν θα πρέπει να ταχθεί υπέρ μίας και μόνης πολιτικής πλευράς. Τόσο ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς και οι οπαδοί του όσο και ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πόυτιν επέκριναν την ΕΕ ως προκατειλημμένη, συχνά όχι άδικα. Δίχως αμφιβολία η Γιούλια Τιμοσένκο όσο και ο παγκόσμιος πρωταθλητής του μποξ Βιτάλι Κλίτσκο είναι τα «αγαπημένα παιδιά» των Βρυξελλών. Ωστόσο τόσο το κόμμα του Γιανουκόβιτς όσο και οι υποστηρικτές του δεν θα πρέπει να τεθούν εκτός πολιτικού παιχνιδιού, διαφορετικά η χώρα δεν πρόκειται να βρει ειρήνη. Αυτή τη στιγμή, ίσως το πιο σημαντικό μέλημα της ΕΕ θα πρέπει να είναι η συνέχιση του διαλόγου με τη Μόσχα. Το μεγαλύτερο λάθος θα ήταν η ΕΕ να παραγνωρίσει τα συμφέροντα της Ρωσίας και να στρέψει την Ουκρανία κατά της Ρωσίας. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει στο διαμελισμό της Ουκρανίας και στην όξυνση των σχέσεων με τη Ρωσία, με ευρύτατες και δυνητικά καταστροφικές συνέπειες.
Περισσότερη βοήθεια και κατάργηση της βίζας
Ανεξαρτήτως του ποιος θα αναλάβει τα ηνία στην επόμενη πολιτική φάση, αυτός ή αυτή θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει σοβαρά οικονομικά και χρηματοπιστωτικά προβλήματα, τα οποία ενδέχεται να είναι καταστροφικά για τη δημοκρατική πορεία της χώρας. Η ΕΕ ως εκ τούτου θα πρέπει να αυξήσει τη βοήθειά της προς την Ουκρανία, φυσικά όχι άνευ όρων και όχι απλώς για να ανταγωνιστεί τη Ρωσία. Προς το παρόν όμως οι μέχρι στιγμής προσφορές βοήθειας φαίνονται μηδαμινές. Η προσέλκυση της μεγάλης και σημαντικής αυτής χώρας προς τη μεριά της Δύσης δεν θα πρέπει να αποτελεί αποτέλεσμα βεβιασμένης κίνησης. Μία επόμενη θετική κίνηση της ΕΕ προς την Ουκρανία, με μεγάλες πρακτικές συνέπειες, θα μπορούσε να είναι η κατάργηση της βίζας για τους ουκρανούς πολίτες που ταξιδεύουν προς χώρες της ΕΕ.
Κανένα δίλημμα
Τόσο στη Ρωσία όσο και σε χώρες της Δύσης αναλυτές κάνουν λόγο για μία μεγάλης κλίμακας γεωστρατηγική μάχη που λαμβάνει χώρα στην Ουκρανία. Ωστόσο η ίδια η Ουκρανία δεν δείχνει να θέλει να αποτελέσει το νέο μήλον της έριδος. Εάν οι Ουκρανοί αφήνονταν ελεύθεροι να επιλέξουν, πιθανώς να μην ήθελαν μία απόλυτη δέσμευση ούτε προς τη μεριά της Ρωσίας αλλά ούτε και της ΕΕ.
Και ίσως δεν θα έπρεπε να τεθεί καν ένα τέτοιο δίλημμα. Εάν η Ουκρανία θέλει να είναι γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης, τότε οι άνθρωποί της θα πρέπει να θεωρούνται καλοδεχούμενοι και από τις δύο πλευρές. Για κάτι τέτοιο βέβαια θα είναι μάλλον δύσκολο να πειστεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν, καθώς ο ίδιος φαίνεται να σκέφτεται ακόμη με όρους Ψυχρού Πολέμου. Στην προκειμένη όμως περίπτωση, μία ευημερούσα Ουκρανία, με οικονομικές σχέσεις και με τις δύο πλευρές θα εξυπηρετούσε τα ρωσικά συμφέροντα. Το βλέμμα του Πούτιν, ωστόσο, αυτή τη στιγμή είναι μάλλον στραμμένο στο εσωτερικό της χώρας του, αφού ο ίδιος δεν θα ήθελε ένα αντίστοιχο δημοκρατικό ξέσπασμα στην «μητέρα Ρωσία». Αλλά, με κάθε σεβασμό προς τη Ρωσία, αυτό δεν μπορεί να αποτελεί πρόβλημα και για την ΕΕ.
Christoph Hasselach / Δήμητρα Κυρανούδη
Υπεύθ. Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου
