Του Θεόδωρου Μπενάκη Ενα από τα περίεργα «αξιοθέατα» της γαλλικής πρωτεύουσας υπήρξαν
ανέκαθεν οι «άστεγοι», οι περίφημοι «κλοσάρ». Αστεγοι υπήρχαν ασφαλώς
στις πρωτεύουσες και άλλων ευρωπαϊκών βιομηχανικών δημοκρατιών. Τις
περιέγραψε με τόσο έντονα χρώματα ο Τζορτζ Οργουελ στο «Οι αλήτες του
Παρισιού και του Λονδίνου». Αλλά αποτελούσαν ένα χρόνιο πρόβλημα, μια
ομάδα κοινωνικά περίεργων ανθρώπων που οι κοινωνικές υπηρεσίες μετά τον
πόλεμο κατόρθωναν να παρακολουθούν.Οταν, το 1991, η Ουγγαρία ξεκίνησε ένα νέο δρόμο εκδημοκρατισμού
εφαρμόζοντας αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, πολυάριθμοι άστεγοι έκαναν την
εμφάνισή τους στους δρόμους της Βουδαπέστης. Το θέμα προκάλεσε τότε το
ζωηρό ενδιαφέρον του Τύπου. Ποιοι ήταν οι άνθρωποι που έψαχναν στα
σκουπίδια για τροφή;
Από εκτενή ρεπορτάζ έγινε γνωστό ότι επρόκειτο για συνταξιούχους. Στη συνέχεια αποκαλύφθηκε ότι περίπου το 10% του πληθυσμού ζούσε κάτω από τα όρια της φτώχειας. Τότε το φαινόμενο ερμηνεύτηκε ως μια παρενέργεια της πορείας προς την οικονομία της αγοράς.Περίπου το 2008 οι Αθηναίοι διαπίστωναν ότι το φαινόμενο είχε κάνει την εμφάνισή του και στους δρόμους της πόλης τους. Οι άστεγοι πλέον στην Ελλάδα είναι χιλιάδες, ενώ χιλιάδες είναι και εκείνοι που λαμβάνουν βοήθεια και τρόφιμα από φιλανθρωπικές οργανώσεις, κυρίως δημοτικές και εκκλησιαστικές. Οσο και αν προσπαθούν να κρύψουν την αλήθεια οι τηλεοπτικοί σταθμοί, η πραγματικότητα βρίσκεται γυμνή έξω στους δρόμους. Στην Ελλάδα, όπως τελευταία και στην Κύπρο, σε αρκετά σχολεία της Αθήνας οι συχνές λιποθυμίες παιδιών εξαιτίας της κακής διατροφής οδήγησαν στη διανομή γάλακτος στους μαθητές.
Οι μαζικές εξώσεις Ισπανών πολιτών από τα σπίτια τους ύστερα από τη βαθιά οικονομική κρίση που πλήττει την Ισπανία έφερε το φαινόμενο της μεγάλης φτώχειας και των αστέγων στη χώρα της Ιβηρικής.Παντού στον Νότο οι νέοι φτωχοί αποτελούν έναν στρατό μιζέριας και πόνου.Αλλά αυτό συμβαίνει μόνο στις χώρες του Νότου; Εκείνες για τις οποίες πολλοί πολιτικοί του πλούσιου Βορρά έχουν μιλήσει με περιφρονητικά και οργισμένα λόγια; Οχι. Ο πλούσιος Βορράς έχει επίσης τους δικούς του φτωχούς και τους δικούς του άστεγους.
Οπως γράφτηκε σε εφημερίδες του Λουξεμβούργου, ο αριθμός των ατόμων εκείνων που καταφεύγουν στα οκτώ κοινωνικά παντοπωλεία της χώρας αυξάνει ανησυχητικά. Τον τελευταίο χρόνο στο πλούσιο και αμέριμνο Μεγάλο Δουκάτο, ο αριθμός τους αυξήθηκε κατά 10%.Στην πλούσια Ολλανδία ο αριθμός των φτωχών αυξήθηκε επίσης ανησυχητικά τον τελευταίο χρόνο σύμφωνα με στοιχεία του Κεντρικού Γραφείου Στατιστικών.
Πριν από περίπου έναν μήνα, η έγκυρη εφημερίδα της Γαλλίας «Λιμπερασιόν» δημοσίευσε ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Απένταρος στο Βερολίνο». Θέμα του, η ραγδαία αύξηση των ανθρώπων που ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας στη γερμανική πρωτεύουσα. Εκεί όπου Γερμανοί συνταξιούχοι, άνεργοι, ακόμη και οικογένειες με μωρά κάνουν ουρές για να προμηθευτούν ζεστά ρούχα, λαχανικά και φρούτα.
Σύμφωνα με στοιχεία της κρατικής Υπηρεσίας Απασχόλησης, στη Γερμανία 1,6 εκατομμύριο εργαζόμενοι λαμβάνουν επιδότηση από τις ομοσπονδιακές αρχές ώστε να κρατηθούν στα όρια του επιπέδου της φτώχειας. 4 εκατομμύρια Γερμανοί έζησαν το 2013 με το μίνιμουμ κοινωνικό επίδομα, που είναι γνωστό και ως «νόμος Hartz IV», μια «επιτυχία» της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης Σρέντερ.
Το ρεπορτάζ της εφημερίδας μεταφέρει την αποκαλυπτική δήλωση του Γκούσταβ Χορν, αναλυτή του Ινστιτούτου Μακροοικονομίας ΙΜΚ του Ιδρύματος Hans-Böckler, ότι «τα τελευταία χρόνια, η Γερμανία έγινε μια πολύ άνιση κοινωνία».Τι σημαίνουν όλα αυτά; Τι σημαίνει αυτός ο εφιάλτης;
Σημαίνουν ότι σήμερα ο «κλοσάρ» του Παρισιού δεν αποτελεί πλέον τουριστικό «αξιοθέατο» αλλά μια πραγματικότητα για τις περισσότερες μεγάλες πόλεις της Ε.Ε. Αποτελεί εκτός από πραγματικότητα και μια απειλή για το μέλλον της ευρωπαϊκής κοινωνίας. Ακόμα, αποτελεί μια απόδειξη της αποτυχίας των πολιτικών της λιτότητας και της δημοσιονομικής πειθαρχίας.Ασφαλώς το όραμα που οι ιδρυτές της Ευρωπαϊκής Ενωσης είχαν δεν περιλάμβανε μια τόσο οδυνηρή και επαίσχυντη πραγματικότητα. Η φτώχεια που μαστίζει τον ευρωπαϊκό πληθυσμό δείχνει ότι η μεταπολεμική Ευρώπη όπως την γνωρίζαμε τελείωσε. Το γεγονός ότι δεν έχουμε καμία ιδέα για το τι θα τη διαδεχθεί αποδεικνύει την αποτυχία της πολιτικής τάξης όλης της Ευρώπης.
benakis@otenet.gr
Από εκτενή ρεπορτάζ έγινε γνωστό ότι επρόκειτο για συνταξιούχους. Στη συνέχεια αποκαλύφθηκε ότι περίπου το 10% του πληθυσμού ζούσε κάτω από τα όρια της φτώχειας. Τότε το φαινόμενο ερμηνεύτηκε ως μια παρενέργεια της πορείας προς την οικονομία της αγοράς.Περίπου το 2008 οι Αθηναίοι διαπίστωναν ότι το φαινόμενο είχε κάνει την εμφάνισή του και στους δρόμους της πόλης τους. Οι άστεγοι πλέον στην Ελλάδα είναι χιλιάδες, ενώ χιλιάδες είναι και εκείνοι που λαμβάνουν βοήθεια και τρόφιμα από φιλανθρωπικές οργανώσεις, κυρίως δημοτικές και εκκλησιαστικές. Οσο και αν προσπαθούν να κρύψουν την αλήθεια οι τηλεοπτικοί σταθμοί, η πραγματικότητα βρίσκεται γυμνή έξω στους δρόμους. Στην Ελλάδα, όπως τελευταία και στην Κύπρο, σε αρκετά σχολεία της Αθήνας οι συχνές λιποθυμίες παιδιών εξαιτίας της κακής διατροφής οδήγησαν στη διανομή γάλακτος στους μαθητές.
Οι μαζικές εξώσεις Ισπανών πολιτών από τα σπίτια τους ύστερα από τη βαθιά οικονομική κρίση που πλήττει την Ισπανία έφερε το φαινόμενο της μεγάλης φτώχειας και των αστέγων στη χώρα της Ιβηρικής.Παντού στον Νότο οι νέοι φτωχοί αποτελούν έναν στρατό μιζέριας και πόνου.Αλλά αυτό συμβαίνει μόνο στις χώρες του Νότου; Εκείνες για τις οποίες πολλοί πολιτικοί του πλούσιου Βορρά έχουν μιλήσει με περιφρονητικά και οργισμένα λόγια; Οχι. Ο πλούσιος Βορράς έχει επίσης τους δικούς του φτωχούς και τους δικούς του άστεγους.
Οπως γράφτηκε σε εφημερίδες του Λουξεμβούργου, ο αριθμός των ατόμων εκείνων που καταφεύγουν στα οκτώ κοινωνικά παντοπωλεία της χώρας αυξάνει ανησυχητικά. Τον τελευταίο χρόνο στο πλούσιο και αμέριμνο Μεγάλο Δουκάτο, ο αριθμός τους αυξήθηκε κατά 10%.Στην πλούσια Ολλανδία ο αριθμός των φτωχών αυξήθηκε επίσης ανησυχητικά τον τελευταίο χρόνο σύμφωνα με στοιχεία του Κεντρικού Γραφείου Στατιστικών.
Πριν από περίπου έναν μήνα, η έγκυρη εφημερίδα της Γαλλίας «Λιμπερασιόν» δημοσίευσε ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Απένταρος στο Βερολίνο». Θέμα του, η ραγδαία αύξηση των ανθρώπων που ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας στη γερμανική πρωτεύουσα. Εκεί όπου Γερμανοί συνταξιούχοι, άνεργοι, ακόμη και οικογένειες με μωρά κάνουν ουρές για να προμηθευτούν ζεστά ρούχα, λαχανικά και φρούτα.
Σύμφωνα με στοιχεία της κρατικής Υπηρεσίας Απασχόλησης, στη Γερμανία 1,6 εκατομμύριο εργαζόμενοι λαμβάνουν επιδότηση από τις ομοσπονδιακές αρχές ώστε να κρατηθούν στα όρια του επιπέδου της φτώχειας. 4 εκατομμύρια Γερμανοί έζησαν το 2013 με το μίνιμουμ κοινωνικό επίδομα, που είναι γνωστό και ως «νόμος Hartz IV», μια «επιτυχία» της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης Σρέντερ.
Το ρεπορτάζ της εφημερίδας μεταφέρει την αποκαλυπτική δήλωση του Γκούσταβ Χορν, αναλυτή του Ινστιτούτου Μακροοικονομίας ΙΜΚ του Ιδρύματος Hans-Böckler, ότι «τα τελευταία χρόνια, η Γερμανία έγινε μια πολύ άνιση κοινωνία».Τι σημαίνουν όλα αυτά; Τι σημαίνει αυτός ο εφιάλτης;
Σημαίνουν ότι σήμερα ο «κλοσάρ» του Παρισιού δεν αποτελεί πλέον τουριστικό «αξιοθέατο» αλλά μια πραγματικότητα για τις περισσότερες μεγάλες πόλεις της Ε.Ε. Αποτελεί εκτός από πραγματικότητα και μια απειλή για το μέλλον της ευρωπαϊκής κοινωνίας. Ακόμα, αποτελεί μια απόδειξη της αποτυχίας των πολιτικών της λιτότητας και της δημοσιονομικής πειθαρχίας.Ασφαλώς το όραμα που οι ιδρυτές της Ευρωπαϊκής Ενωσης είχαν δεν περιλάμβανε μια τόσο οδυνηρή και επαίσχυντη πραγματικότητα. Η φτώχεια που μαστίζει τον ευρωπαϊκό πληθυσμό δείχνει ότι η μεταπολεμική Ευρώπη όπως την γνωρίζαμε τελείωσε. Το γεγονός ότι δεν έχουμε καμία ιδέα για το τι θα τη διαδεχθεί αποδεικνύει την αποτυχία της πολιτικής τάξης όλης της Ευρώπης.
benakis@otenet.gr