Ετη φωτός μοιάζουν να χωρίζουν την προηγούμενη ελληνική προεδρία την
άνοιξη του 2003 από την πέμπτη προεδρία που μόλις ανέλαβε η Αθήνα στην
ΕΕ. Και η σύγκριση δεν αφορά τη δημοσιονομική κρίση της χώρας και της
Ευρωζώνης.Τότε, παραμονές της αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ, η
ΕΕ έφθασε στα όρια της διάσπασης, με τον γαλλογερμανικό άξονα υπό τους
Σιράκ και Σρέντερ να ευαγγελίζεται μια πλήρη χειραφέτηση της Γηραιάς
ηπείρου και τη Βρετανία και την Ισπανία υπό τους Μπλερ και Αθνάρ, μαζί
με τους πρώην δορυφόρους της Μόσχας στην Ανατολική Ευρώπη, να θεωρούν
νοητή και ρεαλιστική μόνο μια Ευρωατλαντική Συμμαχία.Μέσα στην αντιιστορική πολιτική ορθότητα που επικράτησε μετά τις ανατροπές του 1989-91, ο αμιγής ευρωπαϊκός ζήλος έχει γίνει ασυνείδητα οπαδός του Φουκουγιάμα και του Τέλους της Ιστορίας: Χωρίς την εμπλοκή της Μεγάλης Ηπειρωτικής Δύναμης της Ρωσίας και της Μεγάλης Ναυτικής -στο παρελθόν η Βρετανία, σήμερα οι ΗΠΑ- ενωμένη Ευρώπη σημαίνει γερμανική Ευρώπη. Αυτό διδάσκει η κοινή λογική από τις 18 Ιανουαρίου του 1871, όταν ανακηρυσσόταν από τον Μπίσμαρκ στο Ανάκτορο των Βερσαλλιών η Ενιαία Γερμανία.
Σήμερα το τοπίο είναι εντελώς διαφορετικό. Εχει τη σκληρότητα του ρεαλισμού και όπως είναι φυσικό σοκάρει κάθε είδους ιδεοληπτικό δογματισμό: Οι ΗΠΑ του Ομπάμα δεν θέλουν μια γερμανική Ευρώπη αλλά οι εν δυνάμει σύμμαχοί τους στη Γηραιά ήπειρο, ο Ολάντ, ο Λέτα και ο Ραχόι, κάνουν σιωπηλά τα μαθήματά τους όπως αρέσκεται να λέει η καγκελάριος.Οι ΗΠΑ ακόμη και αυτή την εβδομάδα, με όσα δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Λιου από το Βερολίνο, είναι έτοιμες να ρίξουν το βάρος τους για να αλλάξει γραμμή το Βερολίνο, αλλά δεν μπορούν να κάνουν θαύματα, να βοηθήσουν εταίρους που κρίνουν καλώς ή κακώς ότι η υποταγή έχει μικρότερο κόστος από την εναντίωση.
Με τον βίαιο και ωμό τρόπο που χαρακτηρίζει αιώνες ρωσικής απολυταρχίας και σοβιετικού μονοκομματικού συγκεντρωτισμού, η Ρωσία του Πούτιν με την πυγμή που επέδειξε απαγορεύοντας στην Ουκρανία να διολισθήσει προς τη γερμανική Ευρώπη στέλνει ένα σαφέστατο μήνυμα, ένα είδος νέου δόγματος Μονρόε (από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ που το 1821 διακήρυξε ότι η χώρα του δεν θα επιτρέψει καμία ευρωπαϊκή παρέμβαση στο Δυτικό Ημισφαίριο).Με εξαίρεση τις Βαλτικές Δημοκρατίες, η Μόσχα θα μιλά εξ ονόματος της πρώην ΕΣΣΔ για τις σχέσεις της αχανούς αυτής ευρασιατικής περιοχής με την ΕΕ.
Το ΝΑΤΟ, δηλαδή οι ΗΠΑ στην Ευρώπη υπάρχουν για να κρατούν τους Ρώσους έξω, τους Αμερικανούς εντός και τους Γερμανούς, κάτω είχε πει ο πρώτος γενικός γραμματέας της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στις αρχές της δεκαετίας του '50.Χωρίς καλές σχέσεις με τη Ρωσία δεν υπάρχει ασφαλής ηγεμονία του Βερολίνου στην υπόλοιπη Ευρώπη είχε αποφανθεί ο καγκελάριος Μπίσμαρκ λίγο πριν από την παραίτησή του το 1890. Σήμερα, πέραν της γερμανικής γραμμής πλεύσης για μια δημοσιονομική λιτότητα που συνθλίβει ακόμη και χώρες του μεγέθους της Γαλλίας, παραμένει ανοικτή πρόκληση η νομιμοποίηση θεσμική και πολιτική της επιστροφής των ΗΠΑ και της Ρωσίας στις ενδοευρωπαϊκές ισορροπίες.Πλήρης χειραφέτηση της Ηπειρωτικής Ευρώπης από την Ουάσιγκτον και τη Μόσχα σημαίνει γερμανική Ευρώπη, έστω και αν αυτή την εξέλιξη δεν την επιθυμεί συνειδητά η γερμανική πολιτική ελίτ.
kapopoulos@pegasus.gr- ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ
