Γράφει
ο Σταύρος Λυγερός. Η ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ του
υπουργού Υγείας με τον ΣΥΡΙΖΑ έχει μία σημασία που υπερβαίνει αυτό καθ’
αυτό το ζήτημα των φαρμάκων. Κατέδειξε τον άκρατο λαϊκισμό του
Γεωργιάδη, αλλά κυρίως κατέδειξε τις ανεπάρκειες της αξιωματικής
αντιπολίτευσης.
Χρειάζεται μεγάλη δόση πολιτικής απειρίας και
τσαπατσουλιάς για να πέσεις σε μία τόσο χοντροκομμένη παγίδα. Κι όμως, η
Κουμουνδούρου έπεσε.
Ο Τσίπρας απάντησε προσωπικά στην καταγέλαστη καταγγελία ότι ο ΣΥΡΙΖΑ
είναι διαπλεκόμενος, επειδή δόθηκε στο «Κόκκινο» διαφήμιση αξίας
ελάχιστων χιλιάδων ευρώ από δύο φαρμακοβιομηχανίες! Με τον τρόπο αυτό
ανέδειξε τον Γεωργιάδη σε αντίπαλο-συνομιλητή του, ενώ θα έπρεπε να τον
αντιμετωπίσει σαν έναν κατά σύστημα πολιτικό προβοκάτορα, αλλά και σαν
μία ταλαντούχα τηλεοπτική περσόνα. Ας αναλογισθούν οι αναγνώστες τις
αξέχαστες στιγμές που ο γραφικός Αδωνις έχει χαρίσει με τα καμώματά του
στο τηλεοπτικό κοινό.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Τσίπρας αντιδρά κατά τρόπο που δεν συνάδει με το πολιτικό πρωτόκολλο. Στη συζήτηση για την πρόταση μομφής είχε πέσει στην ίδια παγίδα, αποδεχόμενος την πρόκληση του Βενιζέλου για μονομαχία στο σκάνδαλο των υποβρυχίων. Συνομιλητής-αντίπαλος του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι ο πρωθυπουργός, κι όχι όσοι κατά καιρούς με καραγκιοζιλίκια διεκδικούν πρωταγωνιστικό ρόλο στην αντι-ΣΥΡΙΖΑ εκστρατεία.
Αυτή η πτυχή, όμως, είναι το έλασσον. Το μείζον πρόβλημα είναι η πολυγλωσσία και ουσιαστικά η προγραμματική γύμνια της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο κρίσιμο ζήτημα των φαρμάκων. Αυτή επέτρεψε στον Γεωργιάδη να στριμώξει τον ΣΥΡΙΖΑ και να αυτοπροβληθεί σαν υπερασπιστής των ασθενών, όταν αποδομεί συστηματικά το σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας.
Οσον αφορά τα φάρμακα, υπενθυμίζουμε ότι πάνω από το μισό της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης αφορά σκευάσματα για τα οποία ισχύει ακόμα η πατέντα. Οι τιμές αυτών των σκευασμάτων στην ελληνική αγορά είναι σχετικά χαμηλές, επειδή ορίζονται από τον μέσο όρο των τριών κατώτερων αντίστοιχων τιμών στην Ευρώπη. Είναι κοινός τόπος ότι σ’ αυτή την κατηγορία δεν υπάρχει περιθώριο μείωσης.
Αντιθέτως, υπάρχουν τεράστια περιθώρια μείωσης της τιμής των φαρμάκων εκτός πατέντας και των γενοσήμων (αντιγράφων). Αθροιστικά, στα φάρμακα των δύο αυτών κατηγοριών διοχετεύεται κάτι λιγότερο από το μισό της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης. Το ποσοστό αυτό, μάλιστα, θα μπορούσε να αυξηθεί εάν γινόταν επαρκής έλεγχος στην καταχρηστική συνταγογραφία φαρμάκων εντός πατέντας.
Οι τιμές των φαρμάκων εκτός πατέντας και των γενοσήμων στην ελληνική αγορά είναι πολλαπλάσιες από τις αντίστοιχες τιμές στις χώρες-μέλη της Ευρωζώνης! Εάν η τιμή τους οριζόταν με βάση τον μέσο όρο των αντίστοιχων τιμών στην Ευρώπη (ούτε καν τον μέσο όρο των τριών κατώτερων τιμών), θα προέκυπτε δραστική μείωση της δαπάνης, και μάλιστα όχι με οριζόντιο τρόπο, αλλά στοχευμένα, εκεί που πραγματικά υπάρχει περιθώριο.
Αναμφίβολα, μία τέτοια απότομη μείωση θα προκαλούσε παρενέργειες και στην επαρκή τροφοδοσία της αγοράς και στις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες που δεν είναι ανταγωνιστικές και επιβιώνουν μόνο από τις καταχρηστικά υψηλές τιμές των γενοσήμων. Γι’ αυτό και θα ήταν σκόπιμο να ορισθεί ένα λογικό χρονοδιάγραμμα διαδοχικών μειώσεων, ώστε να δοθεί η δυνατότητα σταδιακής προσαρμογής όλων των παραγόντων. Αξίζει να υπογραμμισθεί ότι υπάρχουν και ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες που παράγουν υψηλής ποιότητας γενόσημα και είναι διεθνώς ανταγωνιστικές, αφού εξάγουν σε 85 χώρες.
Ενα κόμμα που διεκδικεί την εξουσία και δεν είναι διαπλεκόμενο όφειλε να γνωρίζει τα ανωτέρω στοιχειώδη και πολλά ακόμα που ο υπογράφων έμαθε ρωτώντας τον καθηγητή Οικονομικών της Υγείας Γιάννη Κυριόπουλο και άλλους γνώστες του αντικειμένου. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όμως, συμπεριφέρθηκε και σ’ αυτή την περίπτωση με τα αντανακλαστικά κόμματος διαμαρτυρίας, κι όχι αυριανής κυβέρνησης.
Η στάση του υπαγορεύθηκε από ιδεοληψίες, αλλά κυρίως από την αγωνία του για την κάλυψη των αναγκών σε φάρμακα εάν προκύψει σύγκρουση με την Ευρωζώνη, χωρίς να αποκλείεται και η ιδιοτέλεια ορισμένων στελεχών του. Είναι κοινό μυστικό, άλλωστε, ότι οι φαρμακοβιομηχανίες που θησαυρίζουν από τις απαράδεκτα υψηλές τιμές ορισμένων φαρμάκων έχουν φροντίσει εδώ και πολλά χρόνια να αποκτήσουν ερείσματα στο πολιτικό σύστημα. Αυτός είναι ο λόγος που τόσα χρόνια οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. δεν έλαβαν μέτρα τα οποία θα μείωναν δραστικά τη φαρμακευτική δαπάνη χωρίς να προκαλέσουν προβλήματα στους ασθενείς.
Το ανύπαρκτο «σχέδιο Β»
ΟΙ ΚΑΛΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ και οι αγωνίες του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την ανυπαρξία επεξεργασμένου ρεαλιστικού πολιτικού σχεδίου. Αυτός είναι, άλλωστε, ο λόγος για τον οποίο δεν καταφέρνει να κεφαλαιοποιήσει τη διάχυτη λαϊκή οργή για να διαμορφώσει πλειοψηφικό ρεύμα. Το γεγονός ότι δέχεται συστηματικές επιθέσεις από τις άρχουσες ελίτ δεν δικαιολογεί τη δική του ανεπάρκεια.
Η θεμελιώδης αντίφαση και ταυτοχρόνως το στρατηγικό δίλημμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι εάν θα παραμείνει ιδεολογικοπολιτικά (και ως κομματική κουλτούρα) κόμμα διαμαρτυρίας, ή θα μετεξελιχθεί όσο είναι ακόμα καιρός σε κόμμα εξουσίας με αξιόπιστο σχέδιο εθνικής και κοινωνικής σωτηρίας. Οσο δεν το κάνει, όσο συμπεριφέρεται ταυτοχρόνως και ως κόμμα του 5% και ως κόμμα του 27%, η Κουμουνδούρου δεν θα πείθει ότι μπορεί να οδηγήσει ασφαλώς την οικονομία και κοινωνία εκτός μνημονίου.
Η αχίλλειος πτέρνα του ΣΥΡΙΖΑ είναι το γεγονός ότι επαγγέλλεται την κατάργηση του μνημονίου, χωρίς να δίνει πειστική απάντηση στο ερώτημα πώς θα χειρισθεί την κατάσταση εάν ως αντίδραση εξωθήσουν την Ελλάδα εκτός Ευρωζώνης. Ο Τσίπρας ισχυρίζεται ότι, επειδή η Ελλάδα παραμένει συστημικός κίνδυνος, τα αφεντικά της Ευρώπης θα υποχρεωθούν να διαπραγματευθούν μαζί του ένα βιώσιμο πρόγραμμα διεξόδου από την κρίση.
Η Ελλάδα πράγματι παραμένει συστημικός κίνδυνος, αλλά αυτό δεν συνεπάγεται υποχρεωτικά ότι το ευρωιερατείο θα υποχωρήσει εάν βρεθεί απέναντι σε μία αποφασισμένη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Δεδομένου ότι από τις εδώ εξελίξεις θα κριθούν σε μεγάλο βαθμό και οι εξελίξεις στην υπόλοιπη ευρωπαϊκή περιφέρεια, δεν αποκλείεται καθόλου τα αφεντικά της Ευρώπης να εξωθήσουν την Ελλάδα σε χρεοκοπία και σε έξοδο από την Ευρωζώνη, έστω και αν αυτό σημαίνει ότι θα προκύψουν σοβαρές αρνητικές συνέπειες και για τον ευρωπαϊκό πυρήνα.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Τσίπρας αντιδρά κατά τρόπο που δεν συνάδει με το πολιτικό πρωτόκολλο. Στη συζήτηση για την πρόταση μομφής είχε πέσει στην ίδια παγίδα, αποδεχόμενος την πρόκληση του Βενιζέλου για μονομαχία στο σκάνδαλο των υποβρυχίων. Συνομιλητής-αντίπαλος του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι ο πρωθυπουργός, κι όχι όσοι κατά καιρούς με καραγκιοζιλίκια διεκδικούν πρωταγωνιστικό ρόλο στην αντι-ΣΥΡΙΖΑ εκστρατεία.
Αυτή η πτυχή, όμως, είναι το έλασσον. Το μείζον πρόβλημα είναι η πολυγλωσσία και ουσιαστικά η προγραμματική γύμνια της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο κρίσιμο ζήτημα των φαρμάκων. Αυτή επέτρεψε στον Γεωργιάδη να στριμώξει τον ΣΥΡΙΖΑ και να αυτοπροβληθεί σαν υπερασπιστής των ασθενών, όταν αποδομεί συστηματικά το σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας.
Οσον αφορά τα φάρμακα, υπενθυμίζουμε ότι πάνω από το μισό της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης αφορά σκευάσματα για τα οποία ισχύει ακόμα η πατέντα. Οι τιμές αυτών των σκευασμάτων στην ελληνική αγορά είναι σχετικά χαμηλές, επειδή ορίζονται από τον μέσο όρο των τριών κατώτερων αντίστοιχων τιμών στην Ευρώπη. Είναι κοινός τόπος ότι σ’ αυτή την κατηγορία δεν υπάρχει περιθώριο μείωσης.
Αντιθέτως, υπάρχουν τεράστια περιθώρια μείωσης της τιμής των φαρμάκων εκτός πατέντας και των γενοσήμων (αντιγράφων). Αθροιστικά, στα φάρμακα των δύο αυτών κατηγοριών διοχετεύεται κάτι λιγότερο από το μισό της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης. Το ποσοστό αυτό, μάλιστα, θα μπορούσε να αυξηθεί εάν γινόταν επαρκής έλεγχος στην καταχρηστική συνταγογραφία φαρμάκων εντός πατέντας.
Οι τιμές των φαρμάκων εκτός πατέντας και των γενοσήμων στην ελληνική αγορά είναι πολλαπλάσιες από τις αντίστοιχες τιμές στις χώρες-μέλη της Ευρωζώνης! Εάν η τιμή τους οριζόταν με βάση τον μέσο όρο των αντίστοιχων τιμών στην Ευρώπη (ούτε καν τον μέσο όρο των τριών κατώτερων τιμών), θα προέκυπτε δραστική μείωση της δαπάνης, και μάλιστα όχι με οριζόντιο τρόπο, αλλά στοχευμένα, εκεί που πραγματικά υπάρχει περιθώριο.
Αναμφίβολα, μία τέτοια απότομη μείωση θα προκαλούσε παρενέργειες και στην επαρκή τροφοδοσία της αγοράς και στις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες που δεν είναι ανταγωνιστικές και επιβιώνουν μόνο από τις καταχρηστικά υψηλές τιμές των γενοσήμων. Γι’ αυτό και θα ήταν σκόπιμο να ορισθεί ένα λογικό χρονοδιάγραμμα διαδοχικών μειώσεων, ώστε να δοθεί η δυνατότητα σταδιακής προσαρμογής όλων των παραγόντων. Αξίζει να υπογραμμισθεί ότι υπάρχουν και ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες που παράγουν υψηλής ποιότητας γενόσημα και είναι διεθνώς ανταγωνιστικές, αφού εξάγουν σε 85 χώρες.
Ενα κόμμα που διεκδικεί την εξουσία και δεν είναι διαπλεκόμενο όφειλε να γνωρίζει τα ανωτέρω στοιχειώδη και πολλά ακόμα που ο υπογράφων έμαθε ρωτώντας τον καθηγητή Οικονομικών της Υγείας Γιάννη Κυριόπουλο και άλλους γνώστες του αντικειμένου. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όμως, συμπεριφέρθηκε και σ’ αυτή την περίπτωση με τα αντανακλαστικά κόμματος διαμαρτυρίας, κι όχι αυριανής κυβέρνησης.
Η στάση του υπαγορεύθηκε από ιδεοληψίες, αλλά κυρίως από την αγωνία του για την κάλυψη των αναγκών σε φάρμακα εάν προκύψει σύγκρουση με την Ευρωζώνη, χωρίς να αποκλείεται και η ιδιοτέλεια ορισμένων στελεχών του. Είναι κοινό μυστικό, άλλωστε, ότι οι φαρμακοβιομηχανίες που θησαυρίζουν από τις απαράδεκτα υψηλές τιμές ορισμένων φαρμάκων έχουν φροντίσει εδώ και πολλά χρόνια να αποκτήσουν ερείσματα στο πολιτικό σύστημα. Αυτός είναι ο λόγος που τόσα χρόνια οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. δεν έλαβαν μέτρα τα οποία θα μείωναν δραστικά τη φαρμακευτική δαπάνη χωρίς να προκαλέσουν προβλήματα στους ασθενείς.
Το ανύπαρκτο «σχέδιο Β»
ΟΙ ΚΑΛΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ και οι αγωνίες του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την ανυπαρξία επεξεργασμένου ρεαλιστικού πολιτικού σχεδίου. Αυτός είναι, άλλωστε, ο λόγος για τον οποίο δεν καταφέρνει να κεφαλαιοποιήσει τη διάχυτη λαϊκή οργή για να διαμορφώσει πλειοψηφικό ρεύμα. Το γεγονός ότι δέχεται συστηματικές επιθέσεις από τις άρχουσες ελίτ δεν δικαιολογεί τη δική του ανεπάρκεια.
Η θεμελιώδης αντίφαση και ταυτοχρόνως το στρατηγικό δίλημμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι εάν θα παραμείνει ιδεολογικοπολιτικά (και ως κομματική κουλτούρα) κόμμα διαμαρτυρίας, ή θα μετεξελιχθεί όσο είναι ακόμα καιρός σε κόμμα εξουσίας με αξιόπιστο σχέδιο εθνικής και κοινωνικής σωτηρίας. Οσο δεν το κάνει, όσο συμπεριφέρεται ταυτοχρόνως και ως κόμμα του 5% και ως κόμμα του 27%, η Κουμουνδούρου δεν θα πείθει ότι μπορεί να οδηγήσει ασφαλώς την οικονομία και κοινωνία εκτός μνημονίου.
Η αχίλλειος πτέρνα του ΣΥΡΙΖΑ είναι το γεγονός ότι επαγγέλλεται την κατάργηση του μνημονίου, χωρίς να δίνει πειστική απάντηση στο ερώτημα πώς θα χειρισθεί την κατάσταση εάν ως αντίδραση εξωθήσουν την Ελλάδα εκτός Ευρωζώνης. Ο Τσίπρας ισχυρίζεται ότι, επειδή η Ελλάδα παραμένει συστημικός κίνδυνος, τα αφεντικά της Ευρώπης θα υποχρεωθούν να διαπραγματευθούν μαζί του ένα βιώσιμο πρόγραμμα διεξόδου από την κρίση.
Η Ελλάδα πράγματι παραμένει συστημικός κίνδυνος, αλλά αυτό δεν συνεπάγεται υποχρεωτικά ότι το ευρωιερατείο θα υποχωρήσει εάν βρεθεί απέναντι σε μία αποφασισμένη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Δεδομένου ότι από τις εδώ εξελίξεις θα κριθούν σε μεγάλο βαθμό και οι εξελίξεις στην υπόλοιπη ευρωπαϊκή περιφέρεια, δεν αποκλείεται καθόλου τα αφεντικά της Ευρώπης να εξωθήσουν την Ελλάδα σε χρεοκοπία και σε έξοδο από την Ευρωζώνη, έστω και αν αυτό σημαίνει ότι θα προκύψουν σοβαρές αρνητικές συνέπειες και για τον ευρωπαϊκό πυρήνα.
