Στα βιβλία δεν βρίσκεις παρά ονόματα βασιλιάδων και αυτοκρατόρων. Ποιος κουβάλησε όμως τις πέτρες για τις πυραμίδες;
 |
| Αλλος χτίζει, άλλος κουβαλάει |
Οπως ο Μέγας Αλέξανδρος είχε κόψει με το σπαθί του το Γόρδιο Δεσμό στην Ασία. Στην ανάδειξη του Ναπολέοντα στο στρατιωτικό τομέα είχε συμβάλει η Γαλλική Επανάσταση του 1789, που «έσπασε» την παράδοση της ανάρρησης στα υψηλά στρατιωτικά αξιώματα μόνο των υψηλών αριστοκρατών ευγενών της Γαλλίας.
Ετσι δόθηκε η ευκαιρία στον Ναπολέοντα ν' αναδειχθεί, και από συνεργάτης του Ροβεσπιέρου να γίνει αυτοκράτορας της Γαλλίας. Και όμως, όπως είχε εκμυστηρευτεί στο Γάλλο υπουργό Εξωτερικών Ταλεϊράνδο, το όνειρό του ήταν ν' αναλάβει στο πανεπιστήμιο μια θέση καθηγητή Μαθηματικών, παραμένοντας, θεωρητικά πάντα, πιστός στις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης.
Ο Ναπολέων άρχισε πολέμους εναντίον της Αυστρίας, της Πρωσίας, της Αγγλίας, της Ρωσίας κ.ά. Τον Ιούνιο του 1812 έκανε το μεγάλο άλμα και με μια τεράστια πολυεθνική στρατιά εισέβαλε στη Ρωσία. Κάτι που έπραξε και ο Χίτλερ τον Ιούνιο του 1941, θέλοντας να μιμηθεί τον Ναπολέοντα. Και οι δύο απέτυχαν οικτρά. Από τον αρχικό στρατό υπό τις διαταγές του Ναπολέοντα δύναμης 550.000 ανδρών, στο τέλος της αποτυχημένης εκστρατείας είχαν διασωθεί περί τους 70.000.
Ολοι γνωρίζουν τον «Μέγα Ναπολέοντα», αλλά σχεδόν κανένας δεν γνωρίζει ούτε μια χούφτα ονομάτων από τους εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς του στρατού που διοικούσε.
Οι στρατοί δεν είναι απλώς πιόνια
Ο Στάλιν
Ο Γεωργιανός Ιωσήφ Βησαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι γεννήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου του 1878 στην τσαρική Ρωσία. Η μητέρα του ήταν θρησκευόμενη και ο Στάλιν έκανε θεολογικές σπουδές στην Ορθόδοξη Ακαδημία της Τιφλίδας. Η Ρωσική Επανάσταση του 1917 του επέτρεψε ν' αναδειχθεί διά μέσου του κόμματος των μπολσεβίκων και τελικά ν' αναλάβει την ηγεσία της Σοβιετικής Ενωσης. Εχοντας ζήσει στο απόλυτο δικτατορικό μοναρχικό καθεστώς της τσαρικής Ρωσίας, δεν γνώριζε τη Δημοκρατία, αν και αναφέρθηκε μερικές φορές «στη συμμετοχική δημοκρατία», για την οποία είχε μιλήσει ο Μαρξ ως χαρακτηριστικό γνώρισμα της Κομμούνας των Παρισίων το 1871.Λειτούργησε απόλυτα και δικτατορικά, κάτι που πήγαζε από τη νοοτροπία του, αλλά και από τις μεγάλες δυσκολίες μιας εποχής την οποία χαρακτήριζε η επικράτηση πολλών δικτατοριών, όπως του Φράνκο, του Χίτλερ, του Μουσολίνι κ.ά.
Ιδιαίτερα ο Χίτλερ μιλούσε για μία κυριαρχία του Γ' Ράιχ τουλάχιστον για 1.000 χρόνια, υπό μία δικτατορία που θα υφίσταντο όλες οι ευρωπαϊκές χώρες -και όχι μόνο.Ο Στάλιν ήθελε υπό τις διαταγές του μια απόλυτα πειθαρχημένη κομμουνιστική στρατιά όπου δεν ήταν καθόλου εύκολο σε κάποιον να φέρει αντιρρήσεις.Οπως έλεγε και ο Ζαχαριάδης το 1949: «Είμαστε στρατιώτες του Στάλιν στην Ελλάδα».Αλλά τον πόλεμο εναντίον της χιτλερικής Γερμανίας τον κέρδισε μόνος του ο Στάλιν;Τα εκατομμύρια των Σοβιετικών στρατιωτών, πολιτών, υπαξιωματικών και αξιωματικών που έπεσαν στο πεδίο της μάχης δεν άλλαξαν τον ρουν της Ιστορίας;Αφού όλοι κάθονταν προσοχή ενώπιον του Στάλιν, εκείνος άρχισε ν' αυθαιρετεί και κανένας δεν τολμούσε να του φέρει αντιρρήσεις. Ο ρωσικός ηγεμονισμός, όπως και ο τσαρισμός παλαιότερα, επικρατούσε στις γραμμές του κομμουνιστικού κινήματος.
Τα Δεκεμβριανά
Ο Στάλιν και η Σοβιετική Ενωση είχαν αναπτύξει τις θεωρητικές αρχές του σοσιαλιστικού κινήματος, που υποτίθεται ότι βασίζονταν στον Μαρξ, τον Ενγκελς και τον επίγονό τους Λένιν. Κανένας δεν μπορούσε να προσθέσει ή ν' αφαιρέσει οτιδήποτε.Ενας από τους ηγέτες του βουλγαρικού Κ.Κ., ο Τράιτσο Κόστοφ, εκτελέστηκε για απείθεια σ' έναν εκπρόσωπο του σοβιετικού κόμματος στη Βουλγαρία.Ο Στάλιν πίστευε ότι είχε το δικαίωμα να συνομιλεί με τους Αγγλους για την τύχη της Ελλάδας, ερήμην των Ελλήνων κομμουνιστών. Αλλά ποιος τολμούσε να του προσάψει οτιδήποτε ή να του κάνει κριτική, τουλάχιστον όσο ζούσε...Τον Δεκέμβριο του 1944, λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, οπότε ο Βρετανός πρωθυπουργός Τσόρτσιλ έφτασε στην Αθήνα, ο Στάλιν είχε τα γενέθλιά του κλείνοντας τα 66 του χρόνια.Παρακολουθούσε προσεκτικά τις ελληνικές εξελίξεις και έβλεπε με συμπάθεια την αντίσταση του ΕΛΑΣ, την οποία ενθάρρυνε μυστικά.
Για τη σύγκρουση του Δεκέμβρη ο Στάλιν ανέπτυξε δύο διαμετρικά αντίθετες θέσεις ανάλογα με την περίσταση, αλλά κανείς δεν τόλμησε να φέρει κάποια αντίρρηση στον «Μεγάλο Στάλιν».Τον Ιανουάριο του 1950 ο Στάλιν, ενώπιον των ηγετών του ΚΚΕ, τάχθηκε ουσιαστικά υπέρ της σύγκρουσης του Δεκέμβρη, λέγοντας ότι ο ΕΛΑΣ «έπρεπε να συνεχίσει» την ένοπλη αντίσταση κατά των Αγγλων και Ελλήνων συμμάχων τους και «έξω από την Αθήνα». Αντίθετα, στον Δημητρόφ, τον παλιό γραμματέα της Κομμουνιστικής Διεθνούς και υπεύθυνο Διεθνών Σχέσεων του σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος, το, Δεκέμβρη του 1944, ο Στάλιν είχε πει ότι «οι Ελληνες έκαναν βλακεία» που συγκρούστηκαν με τους Αγγλους. Αλλά το 1950, ο αρχηγός της ΕΣΣΔ επέρριψε ευθύνες στον Δημητρόφ, ο οποίος -κατά τον Στάλιν- είχε εκφράσει την προσωπική του γνώμη τον Ιανουάριο του 1945 υπέρ ενός συμβιβασμού με τους Αγγλους, που δήθεν ήταν αντίθετη με αυτή του σοβιετικού κόμματος, στέλνοντας σχετικό τηλεγράφημα από τη Μόσχα.
Ανάλογα με τα πρόσωπα και τις περιστάσεις, ο Στάλιν υποστήριξε δύο διαμετρικά αντίθετες απόψεις σχετικά με τη σύγκρουση του Δεκέμβρη 1944 και την αγγλική επέμβαση στην Ελλάδα.Τελικά μπορεί να υπάρξουν οι «μεγάλοι» χωρίς τους λαούς, χωρίς το κουκούλι που τους επωάζει στην οποιαδήποτε ανθρώπινη κοινωνία;Ο Ρόπερ έγραψε στο βιβλίο του για τον Χίτλερ, εννοώντας τις σύγχρονες κοινωνίες, ότι «οι άνθρωποι είναι αυτοί που φέρνουν τις κυβερνήσεις στην εξουσία και αυτοί είναι που γίνονται τα θύματά τους. Και το γεγονός ότι 80 εκατομμύρια άνθρωποι άφησαν την τύχη τους στα χέρια μιας κλίκας που τους οδηγούσε κατ' ευθείαν και εκ προθέσεως στην καταστροφή, χρήζει μιας κάποιας εξήγησης».Τελικά οι «μεγάλοι» μένουν στην Ιστορία και οι «ανώνυμοι» που τη γράφουν χάνονται:
Στα βιβλία
«Ποιος έχτισε τη Θήβα την εφτάπυλη;Στα βιβλία δεν βρίσκεις παρά των βασιλιάδων τα ονόματα. Οι βασιλιάδες κουβάλησαν τις μεγάλες πέτρες; Και τη χιλιοκατεστραμμένη Βαβυλώνα ποιος την ξανάχτισε τόσες φορές;Σε τι χαμόσπιτα της Λίμας της χρυσόλαμπρης, ζούσαν οι οικοδόμοι;
Τη νύχτα που το Σινικό τείχος αποτελειώσαν, πού πήγανε οι χτίστες;Το Βυζάντιο το χιλιοτραγουδισμένο μόνο παλάτια είχε για τους κατοίκους του; Ο νεαρός Αλέξανδρος υπόταξε τις Ινδίες μονάχος του;Ο Καίσαρας νίκησε τους Γαλάτες, δεν είχε ούτ' ένα μάγειρα μαζί του;
Ο Μέγας Φρειδερίκος κέρδισε τον εφτάχρονο πόλεμο.Ποιος άλλος τονε κέρδισε;
Κάθε σελίδα και μια νίκη.Ποιος μαγείρεψε τα νικητήρια συμπόσια;Κάθε δέκα χρόνια κι ένας μεγάλος άνδρας.Ποιος πλήρωσε τα έξοδα;Πόσες και πόσες ιστορίες Πόσες και πόσες απορίες»
(Μπ. Μπρεχτ)
