Κατά την τελευταία Σύνοδο Κορυφής
της ΕΕ ο Ντέιβιντ Κάμερον τορπίλισε τα σχέδια συγκρότησης ενιαίου
Στρατού της Ευρώπης. Πολλά ΜΜΕ αναδημοσίευσαν τότε τα λόγια του Βρετανού
Πρωθυπουργού ότι η ΕΕ δεν χρειάζεται δικά της στρατεύματα εδάφους και
Πολεμική Αεροπορία, όπως και όλα τα άλλα στοιχεία των άρτιων ενόπλων
δυνάμεων.
Σήμερα στην Αφρική διεξάγεται ένοπλος αγώνας για σφαίρες επιρροής και φέτος οι προτάσεις των Ομοσπονδιακών σε ό,τι αφορά την κοινή Πολεμική Αεροπορία αφορούσαν τη συγκρότηση Πανευρωπαϊκής μονάδας μεταγωγικών αεροσκαφών, αεροσκαφών ανεφοδιασμού και μη επανδρωμένων αεροσκαφών, η ύπαρξη των οποίων έχει ζωτική σημασία για τις επιχειρήσεις της Γαλλίας στο Μάλι και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Εννοείται ότι το Λονδίνο δεν θέλει να δώσει στο «ομοσπονδιακό επίπεδο» αυτές τις προφανώς μακροπρόθεσμες «επιχιρηματικές» δραστηριότητες, όπως και να βοηθήσει τους εταίρους του στην επίτευξη των δικών τους σκοπών.Το 42 άρθρο του «Συντάγματος της ΕΕ» - της Συνθήκης της Λισαβόνας ορίζει τα ξής: «Η κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας θα πρέπει να περιλαμβάνει τον προοδευτικό προσδιορισμό της κοινής αμυντικής πολιτικής. Αυτό θα οδηγήσει στην κοινή άμυνα όταν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δρώντας ομόφωνα, θα πάρει τέτοια απόφαση». Όμως, επειδή διάφορες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ακόμα πολύ διαφορετικούς πολιτικούς στόχους στον τομέα της άμυνας και της επέκτασης, η επίτευξη ομόφωνης απόφασης βρίσκεται ακόμα μακριά, όπως και η συγκρότηση «Στρατού της Ευρώπης».
Γιατί η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Πολωνία
και η Γερμανία έχουν αναλάβει και πάλι την πρωτοβουλία, που είχε ήδη
τορπιλιστεί πέρυσι από τη Μεγάλη Βρετανία; Η Telegraph εξέφρασε τη
βρετανική άποψη για αυτή την πρόταση ως εξής: «Είναι μια άλλη αδιανόητη
σπαζοκεφαλιά στο ματαιόδοξο ευρωπαϊκό σχέδιο, χαρακτηριστικά γνωρίσματα
του οποίου είναι η οικονομική κρίση και η συνεχώς εντεινόμενη πρακτική
καταπίεσης της εθνικής κυριαρχίας».
Στην πραγματικότητα,
η Μεγάλη Βρετανία αντιτάσσεται στην περαιτέρω ανάπτυξη βαθύτερης
διαδικασίας, για την οποία ακόμα το 1952 ο Ζαν Μονέ, ένας από τους
ιδρυτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έγραψε: «Οι λαοί της Ευρώπης θα πρέπει να
οδηγηθούν προς την κατεύθυνση της ίδρυσης «υπερκράτους», αλλά έτσι ώστε
να μην καταλάβουν την ουσία του τι συμβαίνει. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί
μέσω διαδοχικών βημάτων, το κάθε ένα από τα οποία δεν θα πρέπει να
είναι καμουφλαρισμένο ως οικονομικός στόχος, αλλά τελικά θα πρέπει να
οδηγήσει στην ομοσπονδία».
Το κύριο δε χαρακτηριστικό
γνώρισμα της ομοσπονδίας είναι το κοινό σύστημα άμυνας και οι κοινές
ένοπλες δυνάμεις. Οι Ομοσπονδιακοί, με επικεφαλής τη Γαλλία τάσσονται
ακριβώς υπέρ υπερεθνικής κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής στον τομέα της
ασφάλειας και της άμυνας (CESDP), που αποκλείει τις ΗΠΑ από το ευρωπαϊκό
σύστημα ασφάλειας. Ο «ευρωπαϊσμός» της Γαλλίας υποστηρίχτηκε τελικά από
τη Γερμανία, αλλά ο «ατλαντισμός» της Μεγάλης Βρετανίας δεν επιτρέπει,
σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς νόμους, να πραγματοποιηθεί ομόφωνα σημαντικό
βήμα προς την ίδρυση «υπερκράτους» στην Ευρώπη.
Αυτό το
βήμα είναι δύσκολο και για άλλους λόγους. Το προηγούμενο σχήμα
συγκρότησης πανευρωπαϊκών δυνάμεων - η Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση - εκτιμόταν
πάντα ως βοηθητική δομή του ΝΑΤΟ. Κατά τη διάρκεια της γιουγκοσλαβικής
σύγκρουσης η ευρωπαϊκή δύναμη ταχείας αντίδρασης έδειξε την βραδύτητα
και την μην αποτελεσματικότητά της και κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων
στο Αφγανιστάν, κατέστη σαφές ότι στην Ευρώπη δεν αρκούν δικές της
δυνάμεις ανίχνευσης, υλικο-τεχνικού εφοδιασμού, επικοινωνιών και
μαχητικό- μεταγωγικής αεροπορίας βαρέων αεροσκαφών.
Σήμερα στην Αφρική διεξάγεται ένοπλος αγώνας για σφαίρες επιρροής και φέτος οι προτάσεις των Ομοσπονδιακών σε ό,τι αφορά την κοινή Πολεμική Αεροπορία αφορούσαν τη συγκρότηση Πανευρωπαϊκής μονάδας μεταγωγικών αεροσκαφών, αεροσκαφών ανεφοδιασμού και μη επανδρωμένων αεροσκαφών, η ύπαρξη των οποίων έχει ζωτική σημασία για τις επιχειρήσεις της Γαλλίας στο Μάλι και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Εννοείται ότι το Λονδίνο δεν θέλει να δώσει στο «ομοσπονδιακό επίπεδο» αυτές τις προφανώς μακροπρόθεσμες «επιχιρηματικές» δραστηριότητες, όπως και να βοηθήσει τους εταίρους του στην επίτευξη των δικών τους σκοπών.Το 42 άρθρο του «Συντάγματος της ΕΕ» - της Συνθήκης της Λισαβόνας ορίζει τα ξής: «Η κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας θα πρέπει να περιλαμβάνει τον προοδευτικό προσδιορισμό της κοινής αμυντικής πολιτικής. Αυτό θα οδηγήσει στην κοινή άμυνα όταν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δρώντας ομόφωνα, θα πάρει τέτοια απόφαση». Όμως, επειδή διάφορες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ακόμα πολύ διαφορετικούς πολιτικούς στόχους στον τομέα της άμυνας και της επέκτασης, η επίτευξη ομόφωνης απόφασης βρίσκεται ακόμα μακριά, όπως και η συγκρότηση «Στρατού της Ευρώπης».
* Η άποψη της Σύνταξης μπορεί να μη συμπίπτει με την άποψη του/της αρθρογράφου.