Η ενίσχυση του φασιστικού
φαινομένου συνδέεται με υπαρξιακές κρίσεις, οικονομικές αβεβαιότητες και
πολιτικό εκφυλισμό. Η de facto χρεοκοπία της Ελλάδας το 2009-2010
επιδείνωσε τρομακτικά τις υλικές συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων.Η απώλεια ευημερίας σήμανε οριστικό «τέλος εποχής». Εκτοτε,
ζούμε σε ζώνη ιδιότυπου οικονομικού πολέμου, ο οποίος θέρισε, ήδη,
χιλιάδες ζωές. Εξόντωσε οικονομικά ή ηθικά εκατομμύρια συμπολίτες και
απειλεί περισσότερους. Η υλική διάβρωση διαλύει τη μεσαία τάξη. Τόσο
καταιγιστικά παθήματα πυροδοτούν, αναπότρεπτα, οργή και βίαιες
αντιδράσεις. Υποθάλπουν τον παραλογισμό του φασισμού, που προετοιμάζει
νέα δεινά. Αλλά η σύνεση ή η «μη-βία» δύσκολα ευδοκιμούν σε εμπόλεμες
ζώνες.
Πέρα από τη φτώχεια, την ανεργία, την ασιτία, τα ψυχικά τραύματα και τις επώδυνες μακροπρόθεσμες παρενέργειές τους, ιδίως για τη νέα γενιά, ένα επιπλέον πλήγμα κατατρύχει τον Ελληνισμό. Πρόκειται για τις διεθνο-οικονομικές επιλογές που επιβάλλονται, εκβιαστικά, σε χρεοκοπημένη, ικέτισσα χώρα. Το άχθος αυτό σηματοδοτεί τη νέα θέση της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Θέση που άλλαξε άρδην. Εκπέσαμε από το status του ισότιμου εταίρου, γεγονός που επικυρώνεται από σωρεία αρνητικών στάσεων και συμπεριφορών των εταίρων-δανειστών.
Οι εταίροι-δανειστές έσπευσαν, ακαριαία, να επιβάλουν ανισοτιμία σχέσεων, de facto και de jure, κουρελιάζοντας θεμελιακά δημοκρατικά κεκτημένα. Εξυπακούεται ότι η έκπτωση του status της χώρας δεν πλήττει μονομερώς την Ελλάδα. Αποτελεί τεκμήριο εκφυλισμού της ίδιας της Ε.Ε.
Πλήττεται ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Είναι προφανές, επομένως, γιατί, πέρα από οικονομικά εσφαλμένοι, οι χειρισμοί για την αποσόβηση της κρίσης στην Ελλάδα είναι και αντιδημοκρατικοί. Οι Ευρωπαίοι δανειστές, ακόμη και τώρα, επιβάλλουν ασφυξία στην ελληνική οικονομία, προσβάλλοντας συνάμα κατάφωρα, πολιτικά και ηθικά, τους Ελληνες. Γιατί;
Αναλύοντας τη μακρά πλέον κρίση χρέους και δανειοδότησης, οφείλουμε, επομένως, να αντιδιαστέλλουμε δύο διακριτά επίπεδα. Πρώτον, τη χρεοκοπία, per se και τα «οικεία κακά». Την αιφνίδια πτώχευση και τα δεινά παράγωγά της. Δεύτερον, την κυριάρχηση του «διευθυντηρίου» και τους χειρισμούς για τη «θεραπεία της κρίσης», που αποφασίστηκαν σε απρόσιτα κονκλάβια της οικονομικής ολιγαρχίας.
Οι μονομερείς χειρισμοί είτε πατρονάρουν είτε έχουν επιθετικό χαρακτήρα. Κατά τη μαρτυρία του τέως προέδρου του Eurogroup, Ζ.- Κ. Γιουνκέρ, συνοδεύτηκαν και από εκβιασμούς έξωσης της Ελλάδας από τον «παράδεισο της Ευρωζώνης». Επιβλήθηκαν καταναγκαστικά εναντίον της χειμαζόμενης χώρας με το εφεύρημα του «μονόδρομου». Αγνοούν, άραγε, οι εκβιάζοντες ότι οι «μονόδρομοι» προσιδιάζουν σε ολοκληρωτικά καθεστώτα;
Το δυσοίωνο στοιχείο των ευρω-ενωσιακών χειρισμών είναι ότι πολιτικό όργανο αιρετών ηγετών υποβίβασε, πολιτικά, κράτος-μέλος της Ε.Ε., υποβιβάζοντας ταυτόχρονα ζωτική κοινωνικοπολιτική ανάγκη/κρίση σε πράξη λογιστικής συναλλαγής, πρωτόγονου επιπέδου. Πτωχεύσατε; Tough! Πληρώστε τώρα με τίμημα τον Παρθενώνα! Ειδάλλως, πληρώστε με το αίμα του λαού σας! Αλλά, «εάν κάτι μας έχει διδάξει αυτός ο αιώνας, είναι ότι η πολιτική δεν μπορεί να υποβιβάζεται στην οικονομία» (Mazower, 1999, Dark Continent: Europe's Twentieth Century, Penguin).
Οι μονεταριστικοί φονταμενταλισμοί μαρτυρούν εγγενείς παθογένειες του ευρω-οικοδομήματος. Αποκαλύπτουν κυνική περιφρόνηση ανθρωπιστικών αξιών και λύσεων. Με άκρατο ζήλο, προτάχθηκε ο κατευνασμός των σπεκουλαδόρων, άμεσα, ατάκα κι επιτόπου, παρ' ότι εξαθλιώνονταν εκατομμύρια ή εξωθούνταν στο φασισμό. Αλλά, εάν οι μονόδρομοι είναι ασυμβίβαστοι με τη Δημοκρατία, γιατί καταλήξαμε εδώ; Ασφαλώς, δυνατότητα εναλλακτικής, ηπιότερης διαχείρισης της κρίσης χρέους της Ελλάδας υπήρχε και είναι νομικά κωδικοποιημένη.
«Το κεφάλαιο εννέα του πτωχευτικού κώδικα των ΗΠΑ αποτελεί ένα δυνατό πρότυπο, που ρυθμίζει διακανονισμούς χρεών δημόσιων οντοτήτων. [...] Το πλεονέκτημά του συνίσταται στο ότι δεν εξαναγκάζει τις δημόσιες οντότητες να περικόψουν ή να καταργήσουν δημόσιες υπηρεσίες για να αποπληρώσουν το χρέος» (Patomaki, 2012, The Great Eurozone Disaster, σ.σ.: 136-137, ZedBooks).
Ομως οι εταίροι-δανειστές, μαζί με κάποιους εγχώριους ζηλωτές, επιδιώκουν μανιωδώς ακριβώς αυτό! «Σύμφωνα με το άρθρο 904 του νόμου, οι δανειστές ή τα δικαστήρια δεν μπορούν να επιχειρήσουν να επηρεάσουν τον τρόπο που η δημόσια οντότητα χρησιμοποιεί πόρους ή εισοδήματα.
Το κεφάλαιο εννέα απαγορεύει σε δημόσιες οντότητες να αυξήσουν τη φορολόγηση σε βαθμό που θα έβλαπτε το επίπεδο ζωής των κατοίκων τους. Ετσι, σύμφωνα με αυτόν το νόμο, το χρέος δεν μπορεί να δικαιολογήσει μονομερείς δικτατορικές πολιτικές, όπως δεν μπορεί να δικαιολογήσει και τη δουλεία» (όπ.π. 136-137). Τι κι αν διεθνής νόμος του ΟΗΕ, του 1950, απαγόρευσε την υποδούλωση λόγω δανεισμού; Η δήθεν ανθρωπιστική Ε.Ε. κατόρθωσε το ακατόρθωτο. Να ρίξει ολόκληρο λαό σε δουλεία, με το επικίνδυνο τέχνασμα των «μονόδρομων».
* Καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης - Πολιτικής Επικοινωνίας, ΑΠΘ
Πέρα από τη φτώχεια, την ανεργία, την ασιτία, τα ψυχικά τραύματα και τις επώδυνες μακροπρόθεσμες παρενέργειές τους, ιδίως για τη νέα γενιά, ένα επιπλέον πλήγμα κατατρύχει τον Ελληνισμό. Πρόκειται για τις διεθνο-οικονομικές επιλογές που επιβάλλονται, εκβιαστικά, σε χρεοκοπημένη, ικέτισσα χώρα. Το άχθος αυτό σηματοδοτεί τη νέα θέση της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Θέση που άλλαξε άρδην. Εκπέσαμε από το status του ισότιμου εταίρου, γεγονός που επικυρώνεται από σωρεία αρνητικών στάσεων και συμπεριφορών των εταίρων-δανειστών.
Οι εταίροι-δανειστές έσπευσαν, ακαριαία, να επιβάλουν ανισοτιμία σχέσεων, de facto και de jure, κουρελιάζοντας θεμελιακά δημοκρατικά κεκτημένα. Εξυπακούεται ότι η έκπτωση του status της χώρας δεν πλήττει μονομερώς την Ελλάδα. Αποτελεί τεκμήριο εκφυλισμού της ίδιας της Ε.Ε.
Πλήττεται ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Είναι προφανές, επομένως, γιατί, πέρα από οικονομικά εσφαλμένοι, οι χειρισμοί για την αποσόβηση της κρίσης στην Ελλάδα είναι και αντιδημοκρατικοί. Οι Ευρωπαίοι δανειστές, ακόμη και τώρα, επιβάλλουν ασφυξία στην ελληνική οικονομία, προσβάλλοντας συνάμα κατάφωρα, πολιτικά και ηθικά, τους Ελληνες. Γιατί;
Αναλύοντας τη μακρά πλέον κρίση χρέους και δανειοδότησης, οφείλουμε, επομένως, να αντιδιαστέλλουμε δύο διακριτά επίπεδα. Πρώτον, τη χρεοκοπία, per se και τα «οικεία κακά». Την αιφνίδια πτώχευση και τα δεινά παράγωγά της. Δεύτερον, την κυριάρχηση του «διευθυντηρίου» και τους χειρισμούς για τη «θεραπεία της κρίσης», που αποφασίστηκαν σε απρόσιτα κονκλάβια της οικονομικής ολιγαρχίας.
Οι μονομερείς χειρισμοί είτε πατρονάρουν είτε έχουν επιθετικό χαρακτήρα. Κατά τη μαρτυρία του τέως προέδρου του Eurogroup, Ζ.- Κ. Γιουνκέρ, συνοδεύτηκαν και από εκβιασμούς έξωσης της Ελλάδας από τον «παράδεισο της Ευρωζώνης». Επιβλήθηκαν καταναγκαστικά εναντίον της χειμαζόμενης χώρας με το εφεύρημα του «μονόδρομου». Αγνοούν, άραγε, οι εκβιάζοντες ότι οι «μονόδρομοι» προσιδιάζουν σε ολοκληρωτικά καθεστώτα;
Το δυσοίωνο στοιχείο των ευρω-ενωσιακών χειρισμών είναι ότι πολιτικό όργανο αιρετών ηγετών υποβίβασε, πολιτικά, κράτος-μέλος της Ε.Ε., υποβιβάζοντας ταυτόχρονα ζωτική κοινωνικοπολιτική ανάγκη/κρίση σε πράξη λογιστικής συναλλαγής, πρωτόγονου επιπέδου. Πτωχεύσατε; Tough! Πληρώστε τώρα με τίμημα τον Παρθενώνα! Ειδάλλως, πληρώστε με το αίμα του λαού σας! Αλλά, «εάν κάτι μας έχει διδάξει αυτός ο αιώνας, είναι ότι η πολιτική δεν μπορεί να υποβιβάζεται στην οικονομία» (Mazower, 1999, Dark Continent: Europe's Twentieth Century, Penguin).
Οι μονεταριστικοί φονταμενταλισμοί μαρτυρούν εγγενείς παθογένειες του ευρω-οικοδομήματος. Αποκαλύπτουν κυνική περιφρόνηση ανθρωπιστικών αξιών και λύσεων. Με άκρατο ζήλο, προτάχθηκε ο κατευνασμός των σπεκουλαδόρων, άμεσα, ατάκα κι επιτόπου, παρ' ότι εξαθλιώνονταν εκατομμύρια ή εξωθούνταν στο φασισμό. Αλλά, εάν οι μονόδρομοι είναι ασυμβίβαστοι με τη Δημοκρατία, γιατί καταλήξαμε εδώ; Ασφαλώς, δυνατότητα εναλλακτικής, ηπιότερης διαχείρισης της κρίσης χρέους της Ελλάδας υπήρχε και είναι νομικά κωδικοποιημένη.
«Το κεφάλαιο εννέα του πτωχευτικού κώδικα των ΗΠΑ αποτελεί ένα δυνατό πρότυπο, που ρυθμίζει διακανονισμούς χρεών δημόσιων οντοτήτων. [...] Το πλεονέκτημά του συνίσταται στο ότι δεν εξαναγκάζει τις δημόσιες οντότητες να περικόψουν ή να καταργήσουν δημόσιες υπηρεσίες για να αποπληρώσουν το χρέος» (Patomaki, 2012, The Great Eurozone Disaster, σ.σ.: 136-137, ZedBooks).
Ομως οι εταίροι-δανειστές, μαζί με κάποιους εγχώριους ζηλωτές, επιδιώκουν μανιωδώς ακριβώς αυτό! «Σύμφωνα με το άρθρο 904 του νόμου, οι δανειστές ή τα δικαστήρια δεν μπορούν να επιχειρήσουν να επηρεάσουν τον τρόπο που η δημόσια οντότητα χρησιμοποιεί πόρους ή εισοδήματα.
Το κεφάλαιο εννέα απαγορεύει σε δημόσιες οντότητες να αυξήσουν τη φορολόγηση σε βαθμό που θα έβλαπτε το επίπεδο ζωής των κατοίκων τους. Ετσι, σύμφωνα με αυτόν το νόμο, το χρέος δεν μπορεί να δικαιολογήσει μονομερείς δικτατορικές πολιτικές, όπως δεν μπορεί να δικαιολογήσει και τη δουλεία» (όπ.π. 136-137). Τι κι αν διεθνής νόμος του ΟΗΕ, του 1950, απαγόρευσε την υποδούλωση λόγω δανεισμού; Η δήθεν ανθρωπιστική Ε.Ε. κατόρθωσε το ακατόρθωτο. Να ρίξει ολόκληρο λαό σε δουλεία, με το επικίνδυνο τέχνασμα των «μονόδρομων».
* Καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης - Πολιτικής Επικοινωνίας, ΑΠΘ
