Επιστροφή στις παλιές καλές εποχές ΕΣΣΔ-Αιγύπτου;

Μαρία Εφίμοβα, Kommersant

Μεγάλα ανοίγματα προς τη Μόσχα, προκειμένου να ξεπεράσει τις αμερικανικές πιέσεις και παρεμβάσεις, κάνει το Κάϊρο, σύμφωνα με δηλώσεις απεσταλμένων της Αιγύπτου στη Ρωσία. Δηλώσεις που παραπέμπουν στο κλίμα των παλιών, καλών εποχών στις σχέσεις ΕΣΣΔ-Αιγύπτου.

Στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας ήρθε στη Μόσχα ομάδα Αιγύπτιων πολιτικών, η οποία αποτελείτο από εκπροσώπους της νέας στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας. Όπως ανέφεραν, το Κάιρο ελπίζει ότι η Ρωσία θα βοηθήσει την Αίγυπτο να αντιμετωπίσει την πίεση των ΗΠΑ, που έχουν μειώσει σημαντικά τη στρατιωτική βοήθεια προς τη χώρα, εξαιτίας της ανατροπής του ισλαμιστή προέδρου. Από την πλευρά της, η Αίγυπτος θέλει να συσφίξει τις σχέσεις με τη Μόσχα, ακόμη και να φιλοξενήσει «φιλικές προς τη Ρωσία εγκαταστάσεις» (!).

Η δεύτερη μέσα σε δύο μήνες άφιξη εκπροσώπων της Αιγύπτου στη Μόσχα, οι οποίοι αυτοαποκαλούνται διπλωμάτες που εκπροσωπούν το λαό, έχει σκοπό -σύμφωνα με τους ίδιους- «να επαναφέρει στις διμερείς σχέσεις τον στρατηγικό χαρακτήρα που αυτές είχαν την εποχή της ΕΣΣΔ». Ο πιο άμεσος σκοπός τους, είναι να προετοιμαστεί το έδαφος για τις επικείμενες διαπραγματεύσεις στο Κάιρο που θα έχουν τη μορφή «δύο συν δύο». Θα συμμετάσχουν σ’ αυτές οι υπουργοί Εξωτερικών και Αμύνης της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ και Σεργκέι Σοϊγκού με τους Αιγύπτιους ομολόγους τους, Ναμπίλ Φάχμι και Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι.

Η αντιπροσωπεία, η οποία περιελάμβανε μέλη της πρώτης μετά την «επανάσταση του Ιανουαρίου» μεταβατικής κυβέρνησης της Αιγύπτου, μεταξύ αυτών και τον πολιτικό και πρώην αρχηγό του Γενικού Επιτελείου της Πολεμικής Αεροπορίας, Αχμέντ Σαφίκ, πραγματοποίησε στη Μόσχα σειρά επαφών. Μεταξύ αυτών, και με τους ειδικούς απεσταλμένους της Ρωσίας στη Μ.Ανατολή και στην Αφρική, Μιχαήλ Μπογκντάνοφ και Μιχαήλ Μαργκέλοφ.

Αντιστάθμισμα στις Δυτικές πιέσεις

Οι επισκέπτες προτείνουν στη Ρωσία «να αναλάβει ξανά ηγετικό ρόλο στη Μέση Ανατολή». Το μέλος της ηγεσίας του κόμματος «Αλ Ιστικλάλ», Αχμέντ αλ Φανταλί, δήλωσε πως «το Κάιρο εκτιμά ιδιαίτερα το γεγονός ότι ο πρόεδρος Πούτιν υποστήριξε την επανάσταση της 30ης Ιουνίου», παρότι ο πρόεδρος της Ρωσίας δεν εκφράστηκε ποτέ ευθέως υπέρ του τελευταίου στρατιωτικού πραξικοπήματος στην Αίγυπτο.

«Η Ρωσία έχει συμφέροντα στην περιοχή, της είναι απαραίτητος ένας νέος φίλος και ένας ισχυρός σύμμαχος», δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου, Μοχάμεντ αλ Οραμπί. Και πρόσθεσε: «Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι ήταν υπέρ ενός ένοπλου ιερού αγώνα στη Συρία, αλλά σήμερα η Αίγυπτος υποστηρίζει πλήρως τη θέση του κ.Πούτιν στο θέμα αυτό. Δηλώνουμε, ότι η διευθέτηση πρέπει να είναι πολιτική, και αναμένουμε τη διάσκεψη “Γενεύη ΙΙ”. Το Κάιρο, χρειάζεται και αυτό έναν καλό φίλο. Ελπίζουμε ότι η Μόσχα θα μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε την πίεση που υφιστάμεθα από την πλευρά της Δύσης».

Τον Οκτώβριο, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν σημαντική μείωση της ετήσιας στρατιωτικής βοήθειας προς την Αίγυπτο, η οποία ήταν περίπου 1,4 δις. Το Κάιρο απώλεσε την προμήθεια των ελικοπτέρων Apache, αξίας άνω των 500 εκ. δολαρίων, παρτίδες μαχητικών F-16 και πυραύλους Harpoon, ανταλλακτικά για τα άρματα μάχης, καθώς και οικονομική βοήθεια 250 εκ. δολαρίων.

Ρωσικές βάσεις;

Παρ’ ότι αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό η πιθανότητα μιας πραγματικά στρατηγικής συνεργασίας ανάμεσα στη Μόσχα και το Κάιρο, οι ίδιοι οι Αιγύπτιοι δεν βλέπουν άλλη εναλλακτική λύση, από τη συνεργασία με τη Ρωσία. Οι Αιγύπτιοι απεσταλμένοι στη Μόσχα, μάλιστα, δεν απέκλεισαν τη δυνατότητα να εξεταστεί η εμφάνιση στο έδαφος της χώρας τους «φιλικών προς τη Ρωσία εγκαταστάσεων». Επίσης, βασικό θέμα των συνομιλιών «2+2» στο Κάιρο μπορούν να είναι οι προμήθειες ρωσικών όπλων, με τον αιγυπτιακό Τύπο να κάνει λόγο για αγορές ύψους 4 δις δολαρίων. 

 

Η Rosoboronexport δεν σχολιάζει το μέγεθος των πιθανών μελλοντικών συμβολαίων. Ωστόσο, επιβεβαιώνει το αιγυπτιακό ενδιαφέρον για την επισκευή παλαιού σοβιετικού εξοπλισμού και την πώληση σύγχρονων όπλων στην Αίγυπτο, η οποία τις τελευταίες δεκαετίες συνεργαζόταν στον τομέα αυτό σχεδόν αποκλειστικά με τις ΗΠΑ. Τη ρωσική πλευρά ανησυχεί, πάντως, εάν το Κάϊρο έχει την οικονομική ευχέρεια για να εξοφλήσει ενδεχόμενες αγορές. Όπως και να’ χει όμως, η Μόσχα προτίθεται να εξετάσει και τη δυνατότητα πιστώσεων. Ωστόσο, όπως διαβεβαίωσαν οι Αιγύπτιοι απσταλμένοι, το Κάιρο, στο ζήτημα αυτό, θα στηριχτεί σε χώρες του Περσικού κόλπου (με εξαίρεση το Κατάρ που υποστηρίζει του Αδελφούς Μουσουλμάνους). Η Σαουδική Αραβία το καλοκαίρι χορήγησε στην Αίγυπτο οικονομική βοήθεια ύψους 12 δις δολ., ενώ δεσμεύτηκε για την καταβολή ακόμη 5 δις τον Οκτώβριο.