Του Akio Kawato
Η πιο πιθανή εξέλιξη της κατάστασης στο Αφγανιστάν μετά το 2014 θα είναι ένας συνδυασμός των δύο ιστορικών γεγονότων: της αποχώρησης των ΗΠΑ από το Νότιο Βιετνάμ το 1973, όπου η τοπική κυβέρνηση παραδόθηκε γρήγορα στους Βιετκογκς, και της αμερικανικής αποχώρησης από το Ιράκ το 2011, όπου η τοπική κυβέρνηση κατόρθωσε να διατηρήσει την ειρήνη, αν και γέρνει όλο και πιο πολύ προς το γειτονικό Ιράν. Στην περίπτωση του Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν θα ανακτήσουν την εξουσία υπό την αιγίδα του Πακιστάν και πιθανώς ενός άλλου γείτονα, της Κίνας.
Οι περισσότεροι ειδήμονες στη Ρωσία και την Κεντρική Ασία έχουν ως δεδομένο ότι οι ΗΠΑ έχουν μια «φιλοδοξία» να διευρύνουν την επιρροή τους στο Αφγανιστάν και στην Κεντρική Ασία. Ασφαλώς, αυτή η περιοχή έχει ένα μοναδικό στρατηγικό πλεονέκτημα: διατηρώντας την στρατιωτική τους παρουσία εκεί ο Αμερικανοί, θα είναι σε θέση να κερδίσουν επιρροή στις γύρω μεγάλες δυνάμεις: Ρωσία, Κίνα, Ινδία και Ιράν.
Αλλά οι άνθρωποι αυτοί ξεχνούν ότι οι ΗΠΑ δεν είναι εγγενώς ιμπεριαλιστικές, και ότι (πιο σημαντικό), είναι σχεδόν αδύνατο να διατηρήσουν με ασφάλεια μεγάλες ένοπλες δυνάμεις σε αυτόν τον χώρο. Επιπλέον, εάν οι Αφγανοί δεν προσδώσουν ασυλία για τους Αμερικανούς στρατιωτικούς «συμβούλους» μετά από το 2014, ο Obama δεν θα διστάσει να αποσύρει γρήγορα και διεξοδικά όλες τις δυνάμεις από το Αφγανιστάν, όπως συνέβη και με το Ιράκ το 2011.
Η εθνική σύνθεση του Αφγανιστάν είναι ακόμη πιο σύνθετη από ό,τι στο Ιράκ, και ορισμένες τοπικές aqsaqals θα αντισταθούν στην επιδρομή των Ταλιμπάν (που είναι κυρίως εθνοτικοί Pashtuns), αν και οι τελευταίοι τελικά θα εξουδετερωθούν για να επιστρέψουν την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία. Αυτή τη φορά η εξουσία των Ταλιμπαν ωστόσο, μπορεί να είναι πιο «πολιτισμένη» από ό,τι ήταν πριν από το 2001, διότι η Αφγανική κοινωνία έχει γίνει πιο πολιτισμένη με την αστικοποίηση και την εξάπλωση της σχολικής εκπαίδευσης. Αλλά η αναγέννηση των Ταλιμπάν μπορεί να έλθει με μια ισχυρή συμμετοχή της Κίνας στις αφγανικές υποθέσεις.
Το Αφγανιστάν δεν είναι ξένο για την Κίνα. Το Αφγανιστάν ήταν παλαιότερα ζωτικό τμήμα του Δρόμου του Μεταξιού και ήταν ένας αγωγός προς την Ινδία από όπου η Κίνα εισήγαγε τον Βουδισμό. Σήμερα το Αφγανιστάν έχει μια πιο άμεση σημασία για την Κίνα, διότι η Κίνα φοβάταια για πακιστανικές και των Ταλιμπάν επιθέσεις στη Shinjang, διότι θα μισούσε το Αφγανιστάν να χρησιμοποιηθεί ως προπύργιο των αυτονομιστών Ουιγούρων και διότι συμμετέχει ενεργά στην εξόρυξη χαλκού, πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Αφγανιστάν.
Το Σεπτέμβριο του 2012, ο Zhou Yongkang, ο τότε Κινέζος ανώτατος αξιωματούχος ασφάλειας, έκανε μια μη αιφνιδιαστική επίσκεψη στην Καμπούλ, αποδεικνύοντας που είναι τα συμφέροντα της Κίνας. Στις συνομιλίες με τον πρόεδρο Karzai, ο Zhou προσέφερε βοήθεια στην αφγανική οικονομία και ζήτησε προνόμια για τα ορυχεία κινεζικών συμφερόντων.
Φαίνεται ότι πολλοί Αφγανοί δεν είναι λάτρεις των Κινέζων, επομένως η Κίνα δεν θα τολμήσει να στείλει ένοπλες δυνάμεις σε αυτή τη χώρα (το Αφγανιστάν είναι ένα «νεκροταφείο υπερδυνάμεων»). Παρόλα αυτά, η αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στο Αφγανιστάν μπορεί να ωθήσει τη Ρωσία να ξεκινήσει εκ νέου τη συνεργασία της με τις βόρειες φυλές του Αφγανιστάν. Είναι κυρίως Ουζμπέκοι, Τατζίκοι και Τουρκμένοι. Παρεπιπτώντος, τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου ως επί το πλείστον βρίσκονται στην περιοχή αυτή, και ως εκ τούτου τα συμφέροντα της Κίνας και της Ρωσίας μπορεί να συγκρούονται εδώ. Στο Αφγανιστάν επίσης, η ρωσική φιλοδοξία για το σχηματισμό μιας Ευρασιατικής Ένωσης χτυπά τώρα σε ένα Great Wall, τη μεγαλοπρεπή έννοια για το «Νέο Δρόμο του Μεταξιού» της Κίνας. Θα επικρατήσουν αυτοί που θα φανούν ισχυρότεροι.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://carnegie.ru/eurasiaoutlook/?fa=53424
Η πιο πιθανή εξέλιξη της κατάστασης στο Αφγανιστάν μετά το 2014 θα είναι ένας συνδυασμός των δύο ιστορικών γεγονότων: της αποχώρησης των ΗΠΑ από το Νότιο Βιετνάμ το 1973, όπου η τοπική κυβέρνηση παραδόθηκε γρήγορα στους Βιετκογκς, και της αμερικανικής αποχώρησης από το Ιράκ το 2011, όπου η τοπική κυβέρνηση κατόρθωσε να διατηρήσει την ειρήνη, αν και γέρνει όλο και πιο πολύ προς το γειτονικό Ιράν. Στην περίπτωση του Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν θα ανακτήσουν την εξουσία υπό την αιγίδα του Πακιστάν και πιθανώς ενός άλλου γείτονα, της Κίνας.
Οι περισσότεροι ειδήμονες στη Ρωσία και την Κεντρική Ασία έχουν ως δεδομένο ότι οι ΗΠΑ έχουν μια «φιλοδοξία» να διευρύνουν την επιρροή τους στο Αφγανιστάν και στην Κεντρική Ασία. Ασφαλώς, αυτή η περιοχή έχει ένα μοναδικό στρατηγικό πλεονέκτημα: διατηρώντας την στρατιωτική τους παρουσία εκεί ο Αμερικανοί, θα είναι σε θέση να κερδίσουν επιρροή στις γύρω μεγάλες δυνάμεις: Ρωσία, Κίνα, Ινδία και Ιράν.
Αλλά οι άνθρωποι αυτοί ξεχνούν ότι οι ΗΠΑ δεν είναι εγγενώς ιμπεριαλιστικές, και ότι (πιο σημαντικό), είναι σχεδόν αδύνατο να διατηρήσουν με ασφάλεια μεγάλες ένοπλες δυνάμεις σε αυτόν τον χώρο. Επιπλέον, εάν οι Αφγανοί δεν προσδώσουν ασυλία για τους Αμερικανούς στρατιωτικούς «συμβούλους» μετά από το 2014, ο Obama δεν θα διστάσει να αποσύρει γρήγορα και διεξοδικά όλες τις δυνάμεις από το Αφγανιστάν, όπως συνέβη και με το Ιράκ το 2011.
Η εθνική σύνθεση του Αφγανιστάν είναι ακόμη πιο σύνθετη από ό,τι στο Ιράκ, και ορισμένες τοπικές aqsaqals θα αντισταθούν στην επιδρομή των Ταλιμπάν (που είναι κυρίως εθνοτικοί Pashtuns), αν και οι τελευταίοι τελικά θα εξουδετερωθούν για να επιστρέψουν την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία. Αυτή τη φορά η εξουσία των Ταλιμπαν ωστόσο, μπορεί να είναι πιο «πολιτισμένη» από ό,τι ήταν πριν από το 2001, διότι η Αφγανική κοινωνία έχει γίνει πιο πολιτισμένη με την αστικοποίηση και την εξάπλωση της σχολικής εκπαίδευσης. Αλλά η αναγέννηση των Ταλιμπάν μπορεί να έλθει με μια ισχυρή συμμετοχή της Κίνας στις αφγανικές υποθέσεις.
Το Αφγανιστάν δεν είναι ξένο για την Κίνα. Το Αφγανιστάν ήταν παλαιότερα ζωτικό τμήμα του Δρόμου του Μεταξιού και ήταν ένας αγωγός προς την Ινδία από όπου η Κίνα εισήγαγε τον Βουδισμό. Σήμερα το Αφγανιστάν έχει μια πιο άμεση σημασία για την Κίνα, διότι η Κίνα φοβάταια για πακιστανικές και των Ταλιμπάν επιθέσεις στη Shinjang, διότι θα μισούσε το Αφγανιστάν να χρησιμοποιηθεί ως προπύργιο των αυτονομιστών Ουιγούρων και διότι συμμετέχει ενεργά στην εξόρυξη χαλκού, πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Αφγανιστάν.
Το Σεπτέμβριο του 2012, ο Zhou Yongkang, ο τότε Κινέζος ανώτατος αξιωματούχος ασφάλειας, έκανε μια μη αιφνιδιαστική επίσκεψη στην Καμπούλ, αποδεικνύοντας που είναι τα συμφέροντα της Κίνας. Στις συνομιλίες με τον πρόεδρο Karzai, ο Zhou προσέφερε βοήθεια στην αφγανική οικονομία και ζήτησε προνόμια για τα ορυχεία κινεζικών συμφερόντων.
Φαίνεται ότι πολλοί Αφγανοί δεν είναι λάτρεις των Κινέζων, επομένως η Κίνα δεν θα τολμήσει να στείλει ένοπλες δυνάμεις σε αυτή τη χώρα (το Αφγανιστάν είναι ένα «νεκροταφείο υπερδυνάμεων»). Παρόλα αυτά, η αυξανόμενη επιρροή της Κίνας στο Αφγανιστάν μπορεί να ωθήσει τη Ρωσία να ξεκινήσει εκ νέου τη συνεργασία της με τις βόρειες φυλές του Αφγανιστάν. Είναι κυρίως Ουζμπέκοι, Τατζίκοι και Τουρκμένοι. Παρεπιπτώντος, τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου ως επί το πλείστον βρίσκονται στην περιοχή αυτή, και ως εκ τούτου τα συμφέροντα της Κίνας και της Ρωσίας μπορεί να συγκρούονται εδώ. Στο Αφγανιστάν επίσης, η ρωσική φιλοδοξία για το σχηματισμό μιας Ευρασιατικής Ένωσης χτυπά τώρα σε ένα Great Wall, τη μεγαλοπρεπή έννοια για το «Νέο Δρόμο του Μεταξιού» της Κίνας. Θα επικρατήσουν αυτοί που θα φανούν ισχυρότεροι.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://carnegie.ru/eurasiaoutlook/?fa=53424