ΤΟΥΡΚΙΑ Ο αμετροεπής
Ερντογάν εγκαινίασε την υπόγεια σιδηροδρομική ζεύξη του Βοσπόρου,
εμπνεύσεως Αμπντούλ Μετζίντ του Α´, ενώ έχει προγραμματίσει άλλα 3
mega-projects, τα οποία απειλούν το περιβάλλον και θα τα χαρούν οι
πλούσιοι
Του Νικόλα Ζηργάνου
Στην επέτειο των 90 χρόνων από την ανακήρυξη της Τουρκικής
Δημοκρατίας από τον Κεμάλ Ατατούρκ, ο Ταγίπ Ερντογάν εγκαινίασε την
υπόγεια σιδηροδρομική ζεύξη του Βοσπόρου, που ενώνει την ασιατική με την
ευρωπαϊκή ακτή. Ο νεο-Οθωμανός πρωθυπουργός υλοποίησε μετά από ενάμιση
αιώνα το όραμα του 31ου Οθωμανού σουλτάνου Αμπντούλ Μετζίντ του Α’, ο
οποίος έφερε στην Κωνσταντινούπολη Γάλλους μηχανικούς για να
κατασκευάσουν το μεγάλο αυτό έργο. Ωστόσο, το τεράστιο κόστος και κυρίως
η τεχνολογία της εποχής δεν επέτρεψαν την υλοποίησή του.
Χθες, στην τελετή των εγκαινίων του εμβληματικού αυτού έργου, ο Ερντογάν -με τη βοήθεια των τοπικών ΜΜΕ- προσπάθησε να εμφανιστεί ως συνεχιστής του Αμπντούλ Μετζίντ, στον οποίο αναφέρεται συχνά με θαυμασμό, καθώς επί των ημερών της βασιλείας του κατασκευάστηκε στην Αυτοκρατορία πλήθος δημόσιων έργων.Η υποθαλάσσια σήραγγα δεν είναι το μόνο μεγάλο έργο που υιοθέτησε ο Ερντογάν. Εχει ήδη εξαγγείλει μια σειρά φαραωνικών projects, όπως:
Τρία mega έργα
- Η κατασκευή του νέου αεροδρομίου της Κωνσταντινούπολης (το τρίτο αεροδρόμιο της πόλης, με σχεδιασμό για έξι (!) διαδρόμους προσγείωσης απογείωσης, οκτώ (!) πύργους ελέγχου, με μεταφορική δυνατότητα 150 εκατομμυρίων επιβατών ετησίως και μέγεθος ανάλογο του Χίθροου. Το αεροδρόμιο θα χτιστεί σε δασική έκταση και θα χρειαστεί να κοπούν εκατομμύρια δέντρα)
- Η διώρυγα «Kanal Istanbul» που θα συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με τη Θάλασσα του Μαρμαρά, ένα σχέδιο που, αν υλοποιηθεί, θα μετατρέψει την ευρωπαϊκή όχθη της Κωνσταντινούπολης σε νησί. Η διώρυγα θα περάσει 60 χιλιόμετρα δυτικά του Βοσπόρου, θα έχει μήκος 45 χιλιομέτρων, βάθος 25 μέτρων, πλάτος 145 μέτρων και δεν θα υπόκειται στους περιορισμούς ναυσιπλοΐας που ορίζονται από τη Συνθήκη του Μοντρέ. Με αυτόν τον τρόπο, ο Ερντογάν θέλει να αλλάξει με τεχνητό τρόπο το διεθνές καθεστώς ελέγχου των Στενών του Βοσπόρου και το έχει περιγράψει ο ίδιος ως «τρελό σχέδιο» που θα ξεπεράσει τη διώρυγα του Παναμά.
- Δύο νέες πόλεις-προάστια της Κωνσταντινούπολης, με στόχο να στεγάσουν 2,5 εκατομμύρια νέους κατοίκους, είναι επίσης μέσα στα πλάνα του πρωθυπουργού. Σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος, Ερντογάν Μπαϊρακτάρ, στις δύο πόλεις δεν θα κυκλοφορούν συμβατικά αυτοκίνητα, πάρα μόνο ηλιακά, θα καταναλώνουν μόνο πράσινη ενέργεια και θα διαθέτουν συστήματα ανακύκλωσης νερού. Αυτό το οικιστικό mega-project, σχεδιασμένο μόνο για πλούσιους, σχεδιάζεται την ώρα που το μεγαλύτερο μέρος των 13 εκατομμυρίων κατοίκων της Κωνσταντινούπολης ζουν σε φτωχικούς αυθαίρετους οικισμούς, χτισμένους χωρίς αντισεισμικές προδιαγραφές και χωρίς αποχετευτικό δίκτυο.
Στα μεγαλεπήβολα σχέδια του αμετροεπή πρωθυπουργού συγκαταλέγονται ακόμη μια νέα (υπό κατασκευή) γέφυρα στον Βόσπορο, χιλιάδες χιλιόμετρα νέων αυτοκινητόδρομων και τεράστια ενεργειακά έργα που περιλαμβάνουν πάνω από τέσσερα πυρηνικά εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ο πρωθυπουργός των μεγάλων έργων χρησιμοποιεί τον κατασκευαστικό τομέα ως μοχλό ανάπτυξης της οικονομίας και πρόσφατα δήλωσε πως «οι δρόμοι είναι πολιτισμός». Την ίδια ώρα, η αντιπολίτευση τον κατηγορεί για αμετροέπεια και υποστηρίζει ότι χρεώνει υπέρογκα τη χώρα για αμφίβολης αποτελεσματικότητας έργα, ενώ δίνει τις εργολαβίες στους μεγαλοκατασκευαστές πολιτικούς του φίλους.
Σύμφωνα με το αμερικανικό ινστιτούτο Stratfor, τα έργα του Ερντογάν θα επιβαρύνουν την Τουρκία με δανεισμό 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σχεδόν όσο ήταν το ελληνικό χρέος όταν ανέλαβε ο Γιώργος Παπανδρέου και περίπου όσα χρήματα έχει δανειστεί η Ελλάδα από την τρόικα.
Η σήραγγα «Marmaray», η κατασκευή της οποίας θα χρησιμοποιηθεί από το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης ως προεκλογικό χαρτί στις επερχόμενες (Μάρτιος του 2014) δημοτικές εκλογές, εγκαινιάστηκε μάλλον πρόωρα, σύμφωνα με τον αντιπολιτευόμενο τουρκικό Τύπο, καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί ως έργο, ενώ εκφράζονται σοβαρές επιφυλάξεις για την ασφάλειά του από το τουρκικό τεχνικό επιμελητήριο (ΤΜΜΟΒ). Οι Τούρκοι μηχανικοί επισημαίνουν ότι η κατασκευή της σήραγγας έγινε μόλις 20 χιλιόμετρα από σεισμικό ρήγμα, σε μια περιοχή που αναμένει μεγάλο σεισμό. Οι μηχανικοί καταγγέλλουν επίσης ότι η «Marmaray», αν και τέθηκε σε λειτουργία, δεν διαθέτει ακόμη τα απαιτούμενα συστήματα ασφαλείας και προειδοποιούν για πιθανά δυστυχήματα.
Κριτική ασκούν και οι αρχαιολόγοι, καθώς η σήραγγα πέρασε μέσα από αρχαίο λιμάνι, πάτησε πάνω σε βυζαντινά ναυάγια και προκάλεσε καταστροφές σε μνημεία. Οι 40.000 αρχαιότητες και ιστορικά αντικείμενα που βρέθηκαν στις ανασκαφές στεγάζονται προσωρινά (;) σε αποθήκες, με την κυβέρνηση να πνέει τα μένεα κατά των αρχαιολόγων που, σύμφωνα με τον υπουργό Δημοσίων Εργων, «αν ήταν στο χέρι τους, το έργο δεν θα κατασκευαζόταν ποτέ».
Δυστυχώς, οι ομοιότητες του νεο-Οθωμανού Ερντογάν με τον ορίτζιναλ Οθωμανό σουλτάνο-πρότυπό του περιορίζονται στην έφεση για τα δημόσια έργα. Ο Αμπντούλ Μετζίντ δεν έχει καμία σχέση με τον ισλαμιστή πρωθυπουργό. Ο Μετζίντ απαγόρευσε το τουρμπάνι, ενώ ο Ερντογάν έφερε με νόμο τη μαντίλα, ο Μετζίντ έκανε μεταρρυθμίσεις με στόχο την συνύπαρξη των εθνοτήτων, ενώ ο Ερντογάν ακόμη κρατάει κλειστή τη Χάλκη, ο Μετζίντ προσέγγισε πολιτικά την Ευρώπη, ενώ ο Ερντογάν σκέφτεται ακόμη αν θέλει πράγματι να ενταχθεί η Τουρκία στην Ε.Ε.
Αντιαναπτυξιακοί διαδηλωτές
Οταν οι διαδηλωτές στο Ταξίμ αντιδρούσαν στην ανέγερση γιγάντιου εμπορικού κέντρου στη θέση του πάρκου Γκεζί -ένα ακόμη «αναπτυξιακό» έργο του Ερντογάν- ο Τούρκος πρωθυπουργός τους είχε κατηγορήσει ψευδώς ότι «ουρούσαν» στο οθωμανικό τζαμί της περιοχής. Οταν ο μουεζίνης του τζαμιού αρνήθηκε να υποστηρίξει τους ανυπόστατους ισχυρισμούς, απομακρύνθηκε με πρωθυπουργική εντολή προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων. Και είναι μάλλον ειρωνεία, ίσως και εκδίκηση της Ιστορίας, ότι το επίμαχο τζαμί το είχε κατασκευάσει μια χριστιανή Κιρκάσια, πρώην σκλάβα, μητέρα του Αμπντούλ Μετζίντ, του πρώτου σουλτάνου με ευρωπαϊκή παιδεία που μιλούσε άπταιστα γαλλικά.
Του Νικόλα Ζηργάνου
Χθες, στην τελετή των εγκαινίων του εμβληματικού αυτού έργου, ο Ερντογάν -με τη βοήθεια των τοπικών ΜΜΕ- προσπάθησε να εμφανιστεί ως συνεχιστής του Αμπντούλ Μετζίντ, στον οποίο αναφέρεται συχνά με θαυμασμό, καθώς επί των ημερών της βασιλείας του κατασκευάστηκε στην Αυτοκρατορία πλήθος δημόσιων έργων.Η υποθαλάσσια σήραγγα δεν είναι το μόνο μεγάλο έργο που υιοθέτησε ο Ερντογάν. Εχει ήδη εξαγγείλει μια σειρά φαραωνικών projects, όπως:
Τρία mega έργα
- Η κατασκευή του νέου αεροδρομίου της Κωνσταντινούπολης (το τρίτο αεροδρόμιο της πόλης, με σχεδιασμό για έξι (!) διαδρόμους προσγείωσης απογείωσης, οκτώ (!) πύργους ελέγχου, με μεταφορική δυνατότητα 150 εκατομμυρίων επιβατών ετησίως και μέγεθος ανάλογο του Χίθροου. Το αεροδρόμιο θα χτιστεί σε δασική έκταση και θα χρειαστεί να κοπούν εκατομμύρια δέντρα)
- Η διώρυγα «Kanal Istanbul» που θα συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με τη Θάλασσα του Μαρμαρά, ένα σχέδιο που, αν υλοποιηθεί, θα μετατρέψει την ευρωπαϊκή όχθη της Κωνσταντινούπολης σε νησί. Η διώρυγα θα περάσει 60 χιλιόμετρα δυτικά του Βοσπόρου, θα έχει μήκος 45 χιλιομέτρων, βάθος 25 μέτρων, πλάτος 145 μέτρων και δεν θα υπόκειται στους περιορισμούς ναυσιπλοΐας που ορίζονται από τη Συνθήκη του Μοντρέ. Με αυτόν τον τρόπο, ο Ερντογάν θέλει να αλλάξει με τεχνητό τρόπο το διεθνές καθεστώς ελέγχου των Στενών του Βοσπόρου και το έχει περιγράψει ο ίδιος ως «τρελό σχέδιο» που θα ξεπεράσει τη διώρυγα του Παναμά.
- Δύο νέες πόλεις-προάστια της Κωνσταντινούπολης, με στόχο να στεγάσουν 2,5 εκατομμύρια νέους κατοίκους, είναι επίσης μέσα στα πλάνα του πρωθυπουργού. Σύμφωνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος, Ερντογάν Μπαϊρακτάρ, στις δύο πόλεις δεν θα κυκλοφορούν συμβατικά αυτοκίνητα, πάρα μόνο ηλιακά, θα καταναλώνουν μόνο πράσινη ενέργεια και θα διαθέτουν συστήματα ανακύκλωσης νερού. Αυτό το οικιστικό mega-project, σχεδιασμένο μόνο για πλούσιους, σχεδιάζεται την ώρα που το μεγαλύτερο μέρος των 13 εκατομμυρίων κατοίκων της Κωνσταντινούπολης ζουν σε φτωχικούς αυθαίρετους οικισμούς, χτισμένους χωρίς αντισεισμικές προδιαγραφές και χωρίς αποχετευτικό δίκτυο.
Στα μεγαλεπήβολα σχέδια του αμετροεπή πρωθυπουργού συγκαταλέγονται ακόμη μια νέα (υπό κατασκευή) γέφυρα στον Βόσπορο, χιλιάδες χιλιόμετρα νέων αυτοκινητόδρομων και τεράστια ενεργειακά έργα που περιλαμβάνουν πάνω από τέσσερα πυρηνικά εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ο πρωθυπουργός των μεγάλων έργων χρησιμοποιεί τον κατασκευαστικό τομέα ως μοχλό ανάπτυξης της οικονομίας και πρόσφατα δήλωσε πως «οι δρόμοι είναι πολιτισμός». Την ίδια ώρα, η αντιπολίτευση τον κατηγορεί για αμετροέπεια και υποστηρίζει ότι χρεώνει υπέρογκα τη χώρα για αμφίβολης αποτελεσματικότητας έργα, ενώ δίνει τις εργολαβίες στους μεγαλοκατασκευαστές πολιτικούς του φίλους.
Σύμφωνα με το αμερικανικό ινστιτούτο Stratfor, τα έργα του Ερντογάν θα επιβαρύνουν την Τουρκία με δανεισμό 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σχεδόν όσο ήταν το ελληνικό χρέος όταν ανέλαβε ο Γιώργος Παπανδρέου και περίπου όσα χρήματα έχει δανειστεί η Ελλάδα από την τρόικα.
Η σήραγγα «Marmaray», η κατασκευή της οποίας θα χρησιμοποιηθεί από το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης ως προεκλογικό χαρτί στις επερχόμενες (Μάρτιος του 2014) δημοτικές εκλογές, εγκαινιάστηκε μάλλον πρόωρα, σύμφωνα με τον αντιπολιτευόμενο τουρκικό Τύπο, καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί ως έργο, ενώ εκφράζονται σοβαρές επιφυλάξεις για την ασφάλειά του από το τουρκικό τεχνικό επιμελητήριο (ΤΜΜΟΒ). Οι Τούρκοι μηχανικοί επισημαίνουν ότι η κατασκευή της σήραγγας έγινε μόλις 20 χιλιόμετρα από σεισμικό ρήγμα, σε μια περιοχή που αναμένει μεγάλο σεισμό. Οι μηχανικοί καταγγέλλουν επίσης ότι η «Marmaray», αν και τέθηκε σε λειτουργία, δεν διαθέτει ακόμη τα απαιτούμενα συστήματα ασφαλείας και προειδοποιούν για πιθανά δυστυχήματα.
Κριτική ασκούν και οι αρχαιολόγοι, καθώς η σήραγγα πέρασε μέσα από αρχαίο λιμάνι, πάτησε πάνω σε βυζαντινά ναυάγια και προκάλεσε καταστροφές σε μνημεία. Οι 40.000 αρχαιότητες και ιστορικά αντικείμενα που βρέθηκαν στις ανασκαφές στεγάζονται προσωρινά (;) σε αποθήκες, με την κυβέρνηση να πνέει τα μένεα κατά των αρχαιολόγων που, σύμφωνα με τον υπουργό Δημοσίων Εργων, «αν ήταν στο χέρι τους, το έργο δεν θα κατασκευαζόταν ποτέ».
Δυστυχώς, οι ομοιότητες του νεο-Οθωμανού Ερντογάν με τον ορίτζιναλ Οθωμανό σουλτάνο-πρότυπό του περιορίζονται στην έφεση για τα δημόσια έργα. Ο Αμπντούλ Μετζίντ δεν έχει καμία σχέση με τον ισλαμιστή πρωθυπουργό. Ο Μετζίντ απαγόρευσε το τουρμπάνι, ενώ ο Ερντογάν έφερε με νόμο τη μαντίλα, ο Μετζίντ έκανε μεταρρυθμίσεις με στόχο την συνύπαρξη των εθνοτήτων, ενώ ο Ερντογάν ακόμη κρατάει κλειστή τη Χάλκη, ο Μετζίντ προσέγγισε πολιτικά την Ευρώπη, ενώ ο Ερντογάν σκέφτεται ακόμη αν θέλει πράγματι να ενταχθεί η Τουρκία στην Ε.Ε.
Αντιαναπτυξιακοί διαδηλωτές
Οταν οι διαδηλωτές στο Ταξίμ αντιδρούσαν στην ανέγερση γιγάντιου εμπορικού κέντρου στη θέση του πάρκου Γκεζί -ένα ακόμη «αναπτυξιακό» έργο του Ερντογάν- ο Τούρκος πρωθυπουργός τους είχε κατηγορήσει ψευδώς ότι «ουρούσαν» στο οθωμανικό τζαμί της περιοχής. Οταν ο μουεζίνης του τζαμιού αρνήθηκε να υποστηρίξει τους ανυπόστατους ισχυρισμούς, απομακρύνθηκε με πρωθυπουργική εντολή προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων. Και είναι μάλλον ειρωνεία, ίσως και εκδίκηση της Ιστορίας, ότι το επίμαχο τζαμί το είχε κατασκευάσει μια χριστιανή Κιρκάσια, πρώην σκλάβα, μητέρα του Αμπντούλ Μετζίντ, του πρώτου σουλτάνου με ευρωπαϊκή παιδεία που μιλούσε άπταιστα γαλλικά.
