Μοιραζόμενος τις σκέψεις του για την ταραχώδη μετάβαση της Αιγύπτου, καθώς και για τη Συρία, το Ιράκ και τη Λιβύη, ήταν βέβαιος ότι πολλά εξαρτώνται από την Αίγυπτο για να σχηματίσει ένα νέο πολιτικό σύστημα και από την ικανότητά της να αποτελέσει το παράδειγμα για την περιοχή: «Ενώ συντάσσουμε το νέο μας σύνταγμα, θα πρέπει να σκεφτούμε την μεγαλύτερη εικόνα. Εάν υπάρχει δημοκρατία στην Αίγυπτο, η περιοχή θα αλλάξει θετικά. Εάν δεν υπάρχει δημοκρατία στην Αίγυπτο, θα είναι καταστροφή».
Ο Shaker, ένας πρώην πρέσβης της Αιγύπτου στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Αίγυπτο, μιλούσε σε συζήτηση σε πάνελ την προηγούμενη εβδομάδα στο IISS, η οποία επικεντρώθηκε στη μετάβαση της Αιγύπτου και τη σύνταξη του νέου της Συντάγματος. Επίσης παρόντες ήταν οι Mona Zulficar, αντιπρόεδρος της επιτροπής σύνταξης συντάγματος, και ο Mohamed Salmawy, πρόεδρος της αιγυπτιακής ένωσης συγγραφέων και επίσημος εκπρόσωπος της συνταγματικής συντακτικής επιτροπής. Την εκδήλωση συντόνισε ο Toby Dodge, senior fellow consulting του IISS για τη Μέση Ανατολή.
Η διακυβέρνηση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας έληξε στις 3 Ιουλίου, καθώς εκατομμύρια Αιγύπτιοι βγήκαν στους δρόμους και ο στρατός απομάκρυνε τον πρόεδρο Muhammad Morsi, αλλά η κατάσταση κάθε άλλο παρά παγιωμένη είναι. Βίαιες συγκρούσεις μεταξύ των υποστηρικτών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και του καθεστώτος, συνεχίζονται στις μεγάλες πόλεις.
Οι ομιλητές παραδέχθηκαν πως υπάρχουν πολλές προκλήσεις εν όψει, αλλά παρείχαν ένα αισιόδοξο χρονοδιάγραμμα για την πολιτική μετάβαση της Αιγύπτου. Ο Shaker εξήγησε ότι η επιτροπή σύνταξης του συντάγματος επικεντρώθηκε στη δημιουργία του νέου συντάγματος, το οποίο στη συνέχεια θα 7τεθεί προς ψηφοφορία, που ακολουθείται από εκλογές, πρώτα κοινοβουλευτικές και στη συνέχεια προεδρικές. Μέχρι τον Ιούνιο του 2014, εξέφρασαν την ελπίδα, η Αίγυπτος «θα είχε όλα τα στοιχεία του δημοκρατικού μας συστήματος σε ισχύ», δήλωσε.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου, ο προσωρινός πρόεδρος της Αιγύπτου ονόμασε μια ομάδα 50 αντιπροσώπων να λειτουργήσουν ως επιτροπή. Η Mona Zulficar μίλησε για τους ιδεαλιστικούς της στόχους, τονίζοντας ότι η επιτροπή αποτελείται από Αιγυπτίους από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα και υπόβαθρα, και δεν είχε μια κυρίαρχη δύναμη: «δεν υπάρχει κριτική μάζα που ελέγχει την ψηφοφορία…. Γράφουμε ένα σύνταγμα που δεν έχει πολιτική ιδεολογία».
Αλλά στη διάρκεια των ερωταπαντήσεων που ακολούθησαν μετά τη συζήτηση, ένα μέλος του ακροατηρίου εξέφρασε την ανησυχία ότι η επιτροπή, «αν και φανταστική», δεν είχε εκλεγεί από αντιπροσώπους και διερωτήθηκε για το ποιες επιδράσεις είχε αυτό για τη νομιμότητα και τη διαφάνεια. Επιπλέον, συλλογίστηκε το εάν ήταν σωστό, αυτοί οι «χωρίς αμφιβολία» ταλαντούχοι άνθρωποι, να γράφουν ένα σύνταγμα εάν δεν είχαν καμία συνταγματική εμπειρία, στηρίζοντας το επιχείρημά της ρωτώντας εάν θα ήταν σωστό να γράφει το βρετανικό σύνταγμα ο θεατρικός συγγραφέας Tom Stoppard ή ο Hugh Grand. (Στη συνέχεια ο Salmawy απάντησε πως δέκα εμπειρογνώμονες εμπλέκονται επίσης στη συγγραφή του κειμένου».
Η Zulficar φρόντισε να τονίσει ότι το Σύνταγμα θα προστατεύει τα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες όλων των Αιγυπτίων και θα δώσει προτεραιότητα στα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα (40% ή και περισσότεροι Αιγύπτιοι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας), στα δικαιώματα των γυναικών και στο κράτος δικαίου. «Δεν θα λύσει όλα τα προβλήματα, αλλά στρώνουμε γερές βάσεις για την οικοδόμηση μιας δημοκρατίας, αντιλαμβανόμαστε επίσης ότι αυτό θα είναι ένα μοντέλο για την περιοχή», δήλωσε η Zulficar.
Πρόσθεσε ότι ήθελαν να δημιουργήσουν μια βάση για ένα δημοκρατικό σύστημα στο οποίο κανένας δικτάτορας ή εκτελεστικό όργανο δεν θα μπορεί να εκβιάζει τους νομοθέτες: «Δεν θέλουμε να ξαναδημιουργήσουμε τους δικτάτορες των 60 περασμένων ετών. Κάθε εξουσία θα έχει ελέγχους και ισορροπίες».
O Salmawy πρόσθεσε ότι η ελευθερία του λόγου θα είναι κεντρικό συστατικό, συμπεριλαμβανομένων και άρθρων όχι μόνο για ελευθερία του Τύπου, αλλά επίσης για την ελευθερία της καλλιτεχνικής και λογοτεχνικής δημιουργίας, την ελευθερία της πίστης και της θρησκείας και την ελευθερία της επιστημονικής έρευνας. Αυτή η έμφαση δεν ήταν έκπληξη, είπε, διότι «εμείς στερηθήκαμε αυτή την ελευθερία για δεκαετίες, αλλά ακόμη περισσότερο το τελευταίο έτος, στο οποίο όλες μας οι ελευθερίες καταπατήθηκαν».
Τον Ιανουάριο του 2011, δήλωσε, οι Αιγύπτιοι ήθελαν και ήλπιζαν για μια τρίτη εναλλακτική, σε αντίθεση με την «βασική εξίσωση» που προσφέρθηκε από τον Hosni Mubarak: ότι ο αιγυπτιακός λαός έπρεπε να επιλέξει μεταξύ της διακυβέρνησής του ή ενός θρησκευτικού κράτους.
Χρειάστηκαν δύο χρόνια, υπό μια μεταβατική ηγεσία, να αποφασιστεί η μορφή των κοινοβουλευτικών και των προεδρικών εκλογών. Μετά από αυτό το χάος, στις πρώτες εκλογές τον Ιούνιο του 2012, οι άνθρωποι επέλεξαν τον θρησκευτικό υποψήφιο από έναν πρώην στρατηγό που αντιπροσώπευε το παλαιό καθεστώς, πιστεύοντας ότι θα μπορούσαν να καθαιρέσουν το Morsi εάν ήταν δυσαρεστημένοι, διότι υποτίθεται ότι ήταν δημοκρατία, υποστήριξε ο Salmawy.
Μέσα σε λίγους μήνες, ούτε καν χρόνο, υπό την ηγεσία του Morsi, ο λαός υπέστη την μεγαλύτερη απογοήτευση της γενιάς του, δήλωσε. Η κυβέρνηση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας δεν ήταν σε καμία περίπτωση αυτή που συμπεριλάμβανε πολλά στοιχεία μαζί. «Ήταν αποκλειστική, ιδεολογική, δεσποτική και αντιδημοκρατική».
Παρόλα αυτά, το επίμαχο ζήτημα του εάν η καθαίρεση του Morsi δια της βίας συνιστούσε πραξικόπημα ή αντιπροσώπευε τη βούληση των πολιτών της Αιγύπτου, επανεξετάστηκε στη διάρκεια των ερωταπαντήσεων.
Η Μουσουλμανική Αδελφότητα και οι υποστηρικτές της υποστηρίζουν ότι η εκδίωξη του Morsi ήταν ένα πραξικόπημα, ότι ήταν το μόνο νόμιμο κόμμα και ότι ως εκ τούτου, οποιαδήποτε μεταγενέστερη πολιτική διαδικασία θα ήταν μη δημοκρατική και παράνομη. Μέχρι στιγμής έχει αρνηθεί να συνδιαλλαγεί με την προσωρινή κυβέρνηση, και δεν εκπροσωπείται στην επιτροπή σύνταξης (εκτός από ένα πρώην μέλος που ασκεί κριτική στην οργάνωση), υπογραμμίζοντας την πολιτική περιθωριοποίησή της. Η αντιπολίτευσή της θα μπορούσε να απειλήσει οποιαδήποτε μελλοντική πολιτική δομή και μπορεί ακόμη να καταλήξει σε «πάγωμα» των assets της και σε απαγόρευση του οργανισμού από μια πρόσφατη δικαστική απόφαση.
O Salmawy υποστήριξε ότι η καθαίρεση του Morsi ήταν «η βούληση του λαού, ο οποίος εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για την κυβέρνηση και κάλεσε για πρόωρες εκλογές, τις οποίες η ηγεσία απέρριψε. Ως απάντηση, οι Αιγύπτιοι δεν είχαν πουθενά αλλού να πάνε παρά στους δρόμους, και να ζητήσουν βοήθεια από το στρατό, τον οποίο o Salmawy ερμηνεύει ως απόδειξη ότι το σύστημα που είναι σε ισχύ υπό τον Morsi, δεν ήταν δημοκρατικό.
«Η στρατιωτική παρέμβαση, δεν θα πρέπει να είναι η δεδομένη διαδικασία αλλαγής κυβερνήσεων στην Αίγυπτο, αλλά το γεγονός ότι αυτό συνέβη, είναι η άμεση απόδειξη ότι δεν υπήρχε δημοκρατία-εάν υπήρχε μια πραγματική δημοκρατική διακυβέρνηση, ίσως ο στρατός να μην είχε παρέμβει καν».
O Salmawy υποστήριξε ότι υπάρχουν αντίπαλοι και διόδια, στη διαδικασία μετάβασης. «Ελπίζουμε ότι όλοι θα συμμετέχουν σε αυτή την ανοικοδόμηση της δημοκρατίας, αυτό είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε τώρα, ότι κάποιοι δεν έχουν συμβιβαστεί με τις αλλαγές, αλλά η δύναμη της αλλαγής είναι πολύ ισχυρή στην Αίγυπτο».
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://www.iiss.org/en/iiss%20voices/blogsections/iiss-voices-2013-1e35/october-2013-39f4/egypt-in-transition-a6f7
http://www.capital.gr/newsTheme.asp?id=1897652
