Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Η εμπλοκή της Ελλάδος και της Τουρκίας στο Κυπριακό, δια των συναντήσεων που θα έχουν με αξιωματούχους των δυο χωρών οι διαπραγματευτές των δυο κοινοτήτων, διαμορφώνουν νέα δεδομένα στο Κυπριακό. Η επόμενη ημέρα της συμφωνίας των υπουργών Εξωτερικών, δεν ξεκαθαρίζει το τοπίο για τον τρόπο εφαρμογής της (η Τουρκία δεν ανακοίνωσε μέχρι αργά χθες τη συμφωνία), ενώ «δια γυμνού οφθαλμού», ο κίνδυνος να προκύψει τετραμερής διάσκεψη είναι ορατός.
Κυρίως, γιατί οι παράλληλες επαφές, εύκολα μπορούν να δώσουν την ευκαιρία στην Άγκυρα αλλά και σε τρίτους, να προτείνουν όπως παρακαθήσουν στο ίδιο τραπέζι όλοι οι εμπλεκόμενοι, σε μια τετραμερή διάσκεψη.
Είναι πρόδηλο ότι η Λευκωσία έκανε την κίνηση αυτή καθώς επιδιώκει να εμπλέξει απευθείας την Τουρκία στις συζητήσεις για το Κυπριακό και όχι μέσω των εγκάθετών της στα κατεχόμενα.
Είναι σαφές πως ακόμη κι εάν δεν ληφθούν καθόλου υπόψη οι σημειολογίες και τα θέματα στάτους, έχει σημασία πώς θα αντιμετωπίσει η Άγκυρα την εφαρμογή της συμφωνίας. Πώς θα δεχθεί τον Ελληνοκύπριο διαπραγματευτή, τι θα συζητήσει μαζί του και πώς θα πλασάρει τον Τουρκοκύπριο συνομιλητή στην Αθήνα. Μέχρι σήμερα δεν αποδέχεται την ύπαρξη κοινοτήτων στην Κύπρο και αναφέρεται σε «λαούς», σε «ε/κ διοίκηση» και «ΤΔΒΚ». Παράλληλα έχει σημασία να ξεκαθαρίσει ποιος θα δέχεται τον Ανδρέα Μαυρογιάννη στην Άγκυρα, αν και ο Νταβούτογλου φέρεται να έχει αναφέρει στον Ευάγγελο Βενιζέλο ότι θα τον δει και ο ίδιος. Στην Αθήνα, ο Ερτούγ θα συναντάται με τον πρέσβη ε.τ. Δημήτρη Καραταίδη, ο οποίος έχει αναλάβει σύμβουλος στο υπουργείο Εξωτερικών για θέματα Κυπριακού.
Πάντως, η Αθήνα παρουσιάζεται μουδιασμένη σε σχέση με τις εξελίξεις, παρόλο που ανέλαβε να μεταβιβάσει την πρόταση της Λευκωσίας στον Νταβούτογλου. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος από την περίοδο που είχε επισκεφθεί τη Λευκωσία είχε εκφράσει επιφυλάξεις, προτάσσοντας το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει κατοχικά στρατεύματα ούτε είναι μέρος του προβλήματος. Γι αυτό και είναι σαφές πως ο Ερτούγ δεν θα έχει αντικείμενο συζήτησης στην Αθήνα. Η Ελλάδα έχει εμπλακεί για να αποδεχθεί η Άγκυρα να δέχεται τον Ελληνοκύπριο διαπραγματευτή. Στη βάση της τουρκικής λογικής για «αμοιβαιότητα» και «ισότητα». Χθες, ο κ. Βενιζέλος έσπευσε να αναφέρει πως «δεν έγινε καμία απολύτως αναφορά- με τον Νταβούτογλου- σε τετραμερή διάσκεψη ή σε οποιαδήποτε άλλη εμπλοκή της Ελλάδος». Επανέλαβε δε πως δεν ήταν δική του η πρόταση αλλά της Λευκωσίας.
Ο διαπραγματευτής της ελληνοκυπριακής πλευράς, Ανδρέας Μαυρογιάννης, χαρακτήρισε σε δηλώσεις του στο Κυπριακό Πρακτορείο, θετική την εξέλιξη. «Θεωρώ αυτή την εξέλιξη, όταν επιβεβαιωθεί, μια καλή εξέλιξη, υπό την έννοια ότι φεύγει ένα εμπόδιο που είχε να κάνει με θέματα στάτους μέχρι τώρα», είπε. Παραδέχθηκε πως «υπάρχει όμως μια ουσιαστική και πολιτική δυσκολία γιατί δεν μπορούμε να εξισώνομε την Ελλάδα με την Τουρκία, που είναι η κατοχική δύναμη και είναι άδικο η Ελλάδα να μπαίνει στο ίδιο καλάθι με την Τουρκία σε ό,τι αφορά το Κυπριακό».
Ο Τουρκοκύπριος διαπραγματευτής, Οσμάν Ερτούγ χαρακτήρισε σημαντική εξέλιξη τη συμφωνία. Είπε ότι η εξέλιξη αυτή ήταν επιθυμία της τουρκοκυπριακής πλευράς. Όπως είπε, στη συνεχή πρόταση της ελληνοκυπριακής πλευράς για συνάντηση με την Τουρκία, αντιπρότειναν τη συνάντηση με την Ελλάδα ως τουρκοκυπριακή πλευρά, αλλά αυτό δεν είχε γίνει αποδεκτό. «Επιμέναμε στο θέμα της ισότητας στις συναντήσεις. Πάνω σε αυτό έγινε αυτή η διευθέτηση. Είναι μια σημαντική εξέλιξη».
Η εμπλοκή της Ελλάδος και της Τουρκίας στο Κυπριακό, δια των συναντήσεων που θα έχουν με αξιωματούχους των δυο χωρών οι διαπραγματευτές των δυο κοινοτήτων, διαμορφώνουν νέα δεδομένα στο Κυπριακό. Η επόμενη ημέρα της συμφωνίας των υπουργών Εξωτερικών, δεν ξεκαθαρίζει το τοπίο για τον τρόπο εφαρμογής της (η Τουρκία δεν ανακοίνωσε μέχρι αργά χθες τη συμφωνία), ενώ «δια γυμνού οφθαλμού», ο κίνδυνος να προκύψει τετραμερής διάσκεψη είναι ορατός.
Κυρίως, γιατί οι παράλληλες επαφές, εύκολα μπορούν να δώσουν την ευκαιρία στην Άγκυρα αλλά και σε τρίτους, να προτείνουν όπως παρακαθήσουν στο ίδιο τραπέζι όλοι οι εμπλεκόμενοι, σε μια τετραμερή διάσκεψη.
Είναι πρόδηλο ότι η Λευκωσία έκανε την κίνηση αυτή καθώς επιδιώκει να εμπλέξει απευθείας την Τουρκία στις συζητήσεις για το Κυπριακό και όχι μέσω των εγκάθετών της στα κατεχόμενα.
Είναι σαφές πως ακόμη κι εάν δεν ληφθούν καθόλου υπόψη οι σημειολογίες και τα θέματα στάτους, έχει σημασία πώς θα αντιμετωπίσει η Άγκυρα την εφαρμογή της συμφωνίας. Πώς θα δεχθεί τον Ελληνοκύπριο διαπραγματευτή, τι θα συζητήσει μαζί του και πώς θα πλασάρει τον Τουρκοκύπριο συνομιλητή στην Αθήνα. Μέχρι σήμερα δεν αποδέχεται την ύπαρξη κοινοτήτων στην Κύπρο και αναφέρεται σε «λαούς», σε «ε/κ διοίκηση» και «ΤΔΒΚ». Παράλληλα έχει σημασία να ξεκαθαρίσει ποιος θα δέχεται τον Ανδρέα Μαυρογιάννη στην Άγκυρα, αν και ο Νταβούτογλου φέρεται να έχει αναφέρει στον Ευάγγελο Βενιζέλο ότι θα τον δει και ο ίδιος. Στην Αθήνα, ο Ερτούγ θα συναντάται με τον πρέσβη ε.τ. Δημήτρη Καραταίδη, ο οποίος έχει αναλάβει σύμβουλος στο υπουργείο Εξωτερικών για θέματα Κυπριακού.
Πάντως, η Αθήνα παρουσιάζεται μουδιασμένη σε σχέση με τις εξελίξεις, παρόλο που ανέλαβε να μεταβιβάσει την πρόταση της Λευκωσίας στον Νταβούτογλου. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος από την περίοδο που είχε επισκεφθεί τη Λευκωσία είχε εκφράσει επιφυλάξεις, προτάσσοντας το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει κατοχικά στρατεύματα ούτε είναι μέρος του προβλήματος. Γι αυτό και είναι σαφές πως ο Ερτούγ δεν θα έχει αντικείμενο συζήτησης στην Αθήνα. Η Ελλάδα έχει εμπλακεί για να αποδεχθεί η Άγκυρα να δέχεται τον Ελληνοκύπριο διαπραγματευτή. Στη βάση της τουρκικής λογικής για «αμοιβαιότητα» και «ισότητα». Χθες, ο κ. Βενιζέλος έσπευσε να αναφέρει πως «δεν έγινε καμία απολύτως αναφορά- με τον Νταβούτογλου- σε τετραμερή διάσκεψη ή σε οποιαδήποτε άλλη εμπλοκή της Ελλάδος». Επανέλαβε δε πως δεν ήταν δική του η πρόταση αλλά της Λευκωσίας.
Ο διαπραγματευτής της ελληνοκυπριακής πλευράς, Ανδρέας Μαυρογιάννης, χαρακτήρισε σε δηλώσεις του στο Κυπριακό Πρακτορείο, θετική την εξέλιξη. «Θεωρώ αυτή την εξέλιξη, όταν επιβεβαιωθεί, μια καλή εξέλιξη, υπό την έννοια ότι φεύγει ένα εμπόδιο που είχε να κάνει με θέματα στάτους μέχρι τώρα», είπε. Παραδέχθηκε πως «υπάρχει όμως μια ουσιαστική και πολιτική δυσκολία γιατί δεν μπορούμε να εξισώνομε την Ελλάδα με την Τουρκία, που είναι η κατοχική δύναμη και είναι άδικο η Ελλάδα να μπαίνει στο ίδιο καλάθι με την Τουρκία σε ό,τι αφορά το Κυπριακό».
Ο Τουρκοκύπριος διαπραγματευτής, Οσμάν Ερτούγ χαρακτήρισε σημαντική εξέλιξη τη συμφωνία. Είπε ότι η εξέλιξη αυτή ήταν επιθυμία της τουρκοκυπριακής πλευράς. Όπως είπε, στη συνεχή πρόταση της ελληνοκυπριακής πλευράς για συνάντηση με την Τουρκία, αντιπρότειναν τη συνάντηση με την Ελλάδα ως τουρκοκυπριακή πλευρά, αλλά αυτό δεν είχε γίνει αποδεκτό. «Επιμέναμε στο θέμα της ισότητας στις συναντήσεις. Πάνω σε αυτό έγινε αυτή η διευθέτηση. Είναι μια σημαντική εξέλιξη».
